21 Зæрдæвæрæн Бæрæгбон Черкесты Геносид Æмæ Ирон Адæм

0
1262

Кавказæгтæн 300 аз Уырышимæ тохы фæдыл 1820 азæй 1920 азы онг сæ зæххытæй лидзгæ фæкоттой. Фылдæрта Туркмæ. Уырыш царица катеринайы рæстæгей рынмæ фæнд котта хьарм денджызтæм ахæццæ кæнын. Иу тыххæн хьуыдис фæндæгтæ байгом кæнын. Уырыш кавказы тыххæй йудадзыг хыл уыдис Туркимæ, æмæйæ хæйттæ коттой. Уырыш хьырымы куы байу котта уæд æппæт йæ тых кавказыл æруахта. 1859 азы Шамиль, 1864 азыта черкесты басаста æмæцæ сæ зæххытæй тæрын райдытта.
Черкестæ 1850 азы фæстæ сæ зæххытæй сындæггай æцæгæлонмæ цæуын райдыттой.
1864 азы черкестæ æмæ Абхазтæй 1 милуанæй фылдæр адæм сæ зæххытæй тард æрцыдысты.
Абхазты æмæ черкесты сау денджызы кæрæтты фембырд коттой æмæцæ наутæй Туркмæ фервызтой. Сæ фылдæр фæрынчынтæ ‘сты æмæ æххормагæй фæндгæгтыл фæзийанысты.
Зæххы цьарыл черкесты геносидæй фæдисдæр нику уынд æрцыд Ирон адæм æмæ цæцæйнæгтæ черкесты хабæрттæ куы фехьуысдой уæд рад махмæдæр æрцæудзæн зæгæ лидзынтæ хьуыды кæнын райдыттой.
Уæдмæ ирон инæлар куындыхты муышшæйæн, цæцæйнæкты Туркмæ акæн захта уырыш.
Иннæрдыгæй адæм, пысылмон Дин нал уаццысты, тыххæй уæ уырышæн æфсад кæндзысты, уæ уыстытæуын уырысы æфсæттæн дæтдзысты зæгæ пропаганда кæнын райдыттой.
Мушшæ цæцæйнæгты цæттæ кæнгæйæ ирон адæмæйдæр бирæтæ сæхи лидзынмæ ацæттæ коттой. Мушшæ Tуркимæдæр баныхас котта æмæ сердæг ирон, иннæ æрдæг цæцæйнæгтæ 5 мин адемагимæ 25.05.1865 азы ирыстонæй рацыдис æмæ 22.07.1865 азы хьарсмæ æрбахæццæ. Адæмы хьарс æмæ æрзурумы æрцæрын котта. Йæхæдæгдæр уырышы æфсадæй рахицæн æмæ Турчы æфсады мидæг куысын райдытта.
Ирæттæ æмæ цæцæйнæгты черкесты хузæн тыххæй нæ ратарддой, сæхæдæг сæхи фæндæй æрбацыдысты. 1877/1878 азы уырыш æмæ Турк тох кæнын куы райдыттой уæд ирон адæм Турчы ашдæу сахартæм ралыгьдысты. Ирон адæмæй бирæтæ Фæсдæмæ ирыстонмæ ацæуын фæнд коттой фæлæцын уырыш бар нал ратта.
Черкесты турчыдæр парахат нæ ныууахтой æмæ Турчы хуыр ныгулæны чи цард удобны ногæй Турчы астæуырдæм арвыстой Турчы ныртæггæ 5 милуан Черкес æмæ 7 сæдæ мин Абхаз цæры.

Алан Куылтурæйы Клуб

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz