Bağımsızlık Demokrasi Özgürlük Eşitlik Birlik

Yeşilpınar Köyü– Khasey Hable – Çorum

ÇORUM YÖRESİ ÇERKESLERİ 

Çorum;Türkiye’de Çerkesler’in yoğun olarak yaşadığı yerlerden biridir. Çorum’un, Çerkesler’in yoğun olduğu yerleşim birimleri; Sungurlu, Alaca, Ortaköy ve Mecitözü’dür. Bu yerleşim birimleri arasında iletişim ve hemşehrilik bağları güçlüdür. Ancak günümüz gençliğinin büyük kısmının, okul ve iş nedeniyle büyük kentlerde olmasından dolayı iletişim azalmaktadır. Gençler; ancak bayram, düğün, cenaze gibi önemli günlerde bir araya gelebilmektedir. 

Çorum yöresindeki Çerkesler’de gelenek (xabze) ve dil açısından gerileme söz konusudur. Ancak gençler; anadillerinden ve öz kültürlerinden uzaklaşmakta olduklarının ayırdına varmaya başlamışlardır. Bu yöndeki bilinç gittikçe artmaktadır. 

 Çorum Çerkesleri Anadolu’ya geldiklerinden beri bu ülkeye katkıda bulundular. I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’na önemli ölçüde asker yolladılar. 

  

YEŞİLPINAR KÖYÜ – KHASEY HABLE 

Çorum ilinin Laçin ilçesine bağlı, Amasya ili sınırında şirin, yeşil bir köydür. Köy halkı 1864 büyük sürgününde Kafkasya’dan ayrılan bir kafile tarafından kurulmuştur. 

Köy, 1873 yılının ilkbaharında Khaseyko Talustan bey ve yanındaki 15 aile tarafından kurulmuş, bu yüzden KHASEY HABLE adını almıştır. 3–4 ay sonra 15 aile daha gelmiş köy nüfusu 30 haneye yükselmiştir. 1878 yılına kadar da göçlerle köy nüfusu 80 aileye (yaklaşık 500 kişi) çıkmıştır. Kurtuluş Savaşı esnasında savaşa katılan 40 gençten sadece ikisi geri dönebilmiştir. Sonraki yıllarda da, dışarıya göçler nedeniyle köy nüfusundaki düşüş sürmüştür. Şu an 17 hane kalmıştır. Dışarıdaki nüfus tam olarak bilinmemektedir. 200 hane civarında olduğu sanılmaktadır. 

Köy yeri; Talustan bey, kafilenin yaşlıları ve Osmanlı Hükümeti’ni temsil eden bir iskân memuru tarafından seçilmiştir. Seçimde arazinin yeşil ve ormanlık oluşu, civarda oturan başka köylerin olmayışı etkilidir. Khaseyhable kurulduğunda, o civarda göçebe Kürtler’den oluşan iki-üç çadırlık bir oba haricinde başka bir yerleşimin olmadığı yaşlılarca anlatılmıştır. Ancak o dönemin küçük obası büyümüş ve şimdilerde iki köy olarak Khaseyhable’ nin iki tarafında yer almaktadır. 

Köyün, yerleşirken sahip olduğu geniş arazi; komşu köy ile zaman zaman tartışma konusu olmuştur. Zamanla yaşanan ek göçler ve arazi kaybı da bu sorunların büyümesine yol açmıştır. Bugün o arazinin çok küçük bir kısmı köye aittir. 

Köyde okul ilk olarak 1890 yılında açılmıştır. 1930’ların sonunda yeni bir bina ile birlikte bir okul daha açılmıştır ki bunu Talustan beyin torunlarından Mirza bey önemli oranda desteklemiştir. Bu yeni okuldan komşu köylerin çocukları da yararlanmıştır. Okul, 1976’da tadilat görerek yenilenmiştir. 1980’ lerden sonra köy nüfusundaki nüfus düşüşü nedeniyle okul, komşu köyün malı haline gelmiştir. 

Khaseyhable nüfusu, ekonomik ve sosyal nedenler sonucu dışarıya olan göçlerle azalmıştır. Bu nedenle köyde ikamet edenlerin arasında, 25 yaş altı nüfus çok azdır. Çocuk sayısı 10’u geçmemektedir. Ancak düğün, bayram, cenaze gibi önemli olaylarda bir araya gelinebilmekte ve köy kalabalıklaşmaktadır. Okul amaçlı Khaseyhable’den ayrılan gençler; hukuk, mühendislik, eğitim gibi sektörlerde kariyer sahibi olmuşlardır. 

Köyün geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. İklim Karadeniz ikliminin etkisindedir. Köy Çorum iline 35 km. uzaklığındadır. Ayrıca Hamamözü (Amasya) ilçesine sınır konumundadır. Çevresinde Laçin ilçesine bağlı Doğanlar köyü ve Kırkdilim köyü bulunmaktadır. Yine Hamamözü’ne bağlı Göçeri köyü de yürüme mesefesindedir. 

Khaseyhable; yeşilliği, sahip olduğu orman, temiz hava, sakinliği ve Hamamözü (Amasya) termal tesislerine yakın oluşuyla beğeni toplamaktadır. Yaz aylarında ve diğer tatillerde kalmak amacıyla ev sahibi olmak isteyenlerin bir kooperatif oluşturması söz konusudur. 

Köy sakinlerinin dili Adıgece’ dir, Abzeh lehçesi kullanılmaktadır. 

Köy kuruluşunda yer alan aileler: 

Abzeh aileler; Khaseyko, Brant, Lhı’şe, Shaguj, Ğonejko, Siyux, Abıde, Zıbe, Wuneroğ, Çetaw, 

Koblı, Bğaşe ve Pikoko. 

Mexoş aileler; Lhabgo, Beşteko, Mıg’uat (Mığeq’ot), Davur, Ğoneko. 

Diğer aileler; Bıjıj (Kemguy), Hakuç (Hağawuc), Goğoj (Şapsığ), Jane (Kabardey), 

Günümüzde köyde bulunan aileler: 

Hakuç, Siyux, Tuğ, Shaguj (köyün çoğunluğu), Goğoj, Lhabgu, Lhı’ şe 

 

Sayı : 2006 04 

Yazarın Diğer Yazıları

Anadilde Jineps Gazetesi Eylül 2024 Sayısı Yayında

Değerli Jineps okurları, Anavatanda yayımlanan Adige Mak (АДЫГЭ МАКЪ), Adige Psale (АДЫГЭ ПСАЛЪЭ), Çerkes Heku (ЧЕРКЕС ХЭКУ) gazeteleriyle ortak hazırladığımız eylül sayımızı sizlerle paylaşıyoruz. İyi okumalar,

1 Eylül Dünya Barış Günü

1 Eylül, “Dünya Barış Günü” olarak sadece Türkiye ve KKTC’de, Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen “Dünya Barış Günü” ise 21 Eylül’de tüm dünyada kutlanıyor.

Sancılı ve fırtınalı yaşamlar

Dr. Şerafettin Dönmez’in yazdığı, sancılı ve fırtınalı bir hayat hikâyesini anlatan “Denef” kitabı, Papirüs Yayınevi etiketiyle raflarda yerini aldı. Yayınevinin tanıtım yazısından... Benim kimliğimle kim, neden...

Sosyal Medyalarımız

4,890BeğenenlerBeğen
1,353TakipçilerTakip Et
4,000TakipçilerTakip Et

Son Yazılar

- Advertisement -spot_img