Tuapse kenti idare binasında, Tuapse Günü’ nün kutlanış biçimine ve bu kutlamalara yapılabilecek yeni katkılara ilişkin bir toplantı düzenlendi. Toplantıda, devlet ve sivil örgüt temsilcileri dışında, bilim insanlarının ve kentlilerin görüşleri de alındı. Karadeniz kıyısı Şapsığları’nın Adıge-Khase örgütü temsilcileri de toplantıya katılıp özellikle iki konuyu dile getirdi.
İlki Tuapse’nin kuruluş tarihine ilişkindi. Tuapse’nin kuruluş tarihi olarak kabul edilen 1838 yılında, Rus donanması Tuapse Irmağı ağzında bir çıkartma yapıp burada yaşamakta olan Adıgelerle çarpışmış ve sonunda burada bir askeri kale kurulmuştu. (Velyaminovsk). Bu nedenle Adıgeler, bu çıkartma gününü bir bayram, bir kutlama günü olarak değil, bir matem günü olarak karşılıyorlardı.
Tuapse tarihinin 1838 yılı ile başlatılmasının çok yanlış olduğu, önde gelen bilim insanları tarafından da vurgulandı. Sözgelişi ünlü tarihçiler L.V.Çerepnin ve P.V.Polyakov, Tuapse Irmağı ağzında yapılan çıkartma harekatı sonucu kurulan bir kalede sadece iki bölük askerin konuşlanmış olmasına karşın, çevrenin tümüyle Adıge direnişçilerin denetiminde kaldığını anlattılar. Ayrıca Tuapse ile Soçi (Saçe) tarihinin 1838’den çok daha eskiye uzandığını kanıtlayan çok sayıda belgenin bulunduğunu da belirttiler.
İkinci düzeltilmesi gereken konu ise; Karadeniz kıyısı Şapsığları Adıge-Khase örgütü başkanı Mecit Çaçuh ile tarihçi, bilim insanı Nuriyet Nepsev tarafından dile getirildi. Rusya Federasyonu Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, Şapsığlar’ın artık az nüfuslu yerli topluluklardan biri olarak kabul edildikleri, bunların asıl yerliler olarak Tuapse’de de yaşamakta oldukları, bu iki olguya, yeniden oluşturulacak olan Tuapse Kenti Kuruluş Yasası’nda yer verilmesi ve buna göre yeni düzenlemeler yapılması gerektiğini ifade ettiler.
(Tuapse almanaklarında ve internet sitelerinde Şapsığlar’a, Şapsığ ya da Adıge terimlerine bir tür sansür uygulanıyor, bunlar yok farzediliyordu-C.H.).
Şapsugiya (Şapsığe) ve Adıge maq gazeteleri muhabiri Anzor NIBE’nin Adıgey Cumhuriyeti resmi internet sitesindeki 07.12.2006 tarihli yazısından çeviri.
Sayı : 2007 02
