Kazavat NEFIŞ’ (Nefıce Qezeuat), yeni bir tarih kitabı yayınlamış bulunuyor:
“Vistokov Tsivilizatsii” (Rusça). Nefış’’ın çalışması, Adıgeler’in tarihinin önemli süreçlerine ve sorunlarına eğiliyor. Çok titiz, adeta kılı kırk yaran bir çalışma, belge üstüne belge de kullanmış. Kitapta Çerkesler’in ortaya çıkışına (türeyişine) ve tarihsel köklerine ilişkin olgular sıralıyor ve inandırıcı görüşler ortaya koyuyor.
Kitabın en ilginç yeri, giriş bölümünde, özellikle Adıge tarihinin doğuşu ve yükselişi süreçlerine ilişkin yorumlarına ayrılan yerdir. Nefış’, Adıge halkına (etnosuna) ilişkin sorularını sıralıyor ve bunlara kendi yanıtlarını veriyor; böylece bakış açısını da ortaya koymuş oluyor. Yazar, tarihsel literatürü (yayınları) yerinde ve tutarlı bir biçimde kullanıyor ve irdeliyor (analiz ediyor).
K.Nefış’, Adıge ulusal varlığının (etnos) köklerini Mıyequape (Maykop) kültürünü yaratan ve dolmenleri inşa eden insanlara, yani en eski Adıge atalarına dayandırıyor.
Nefış’, Rus-Kafkas Savaşı’na ilişkin olarak da, yeni ve farklı bakış açıları getiriyor. Yazar tarihsel bir sıra (kronoloji) izleyerek önemli örneklemelerde de bulunuyor. Rus-Kafkas ilişkilerinin başlaması, dostça ilişkiler ve çarpışmalar üzerinde de duruyor.
Nefış’’ın, kuşkusuz paylaşmadığım ve karşı çıktığım değerlendirmeleri de var. Yazarın takdir edilmesi gereken yanı ise, görüşlerini açık ve anlaşılır bir biçimde okuyucuya sunmuş olmasıdır. Kazavat NEFIŞ’’ın kitabı, sanırım sadece tarihçilerin değil, diğer bilim insanlarının da (araştırmacıların) yararlanabilecekleri önemde bir çalışmadır.
Doç.Dr.Asker PENEŞÜ (PenecuAsker)
Adıgey Cumhuriyeti Tembot K’eraş Enstitüsü Tarih Bölümü Öğretim Üyesi
Kaynak: Adıge maq (Adygvoice; internet), 12.09.2007, Çev: C.Yıldız
Yeni yayın: “Rüzgarın Savurduğu Yapraklar”
Kitapseverler için yeni çıkan bir kitabı ele almak, kuşkusuz sevindirici bir şeydir. Kitabın yazarı ünlü biri, güçlü bir kalem ve bir söz ustası ise, hele bu üçü de bir araya gelmişse, biran önce o kitaba kavuşmak istersin.
Sayfalarını çevirmekte olduğum kitap da, işte böylesine bir kitap. Yazarı da Nurbıy ĞUÇ’EL (N.Ğukvelv). Göz doldurucu ve güzel baskılı bir kitap. Sayfalarını çevirdikçe karşılaştığın her yazı, ister istemez seni bağlıyor ve kitabı bırakmak istemiyorsun.
N.Ğuç’el’ın yazıları uzun süredir “Zeqoşnığ” dergisi ile “Adıge maq” gazetesinde de yayınlanıyor. Adıge Radyosu da yazılarını yayınlıyor. İlk kitabı değil bu yazarın. Daha önce de, değişik türden yazılarının yer aldığı bir kitabı yayınlanmıştı. Yazarın ”Rüzgarın Savurduğu Yapraklar” (Jıbğem yıhıre thapexer) adlı bu yeni yapıtında uzun ve kısa öyküler, şiirler, Adıgeceye çevirdiği bazı yazılar da yer alıyor. Usta bir kalemden çıkmış olan bu yazılar güçlü duyguları ve anadilinin çarpıcı güzelliğini yansıtıyor, ayrıca sonetlere de yer verilmiş, bütün bunlar kitabın değerini daha da artırıyor.
Kitap, Adıgey Cumhuriyeti Basımevi tarafından 500 adet olarak basıldı. Yakında kitapçılarda yer alacak ve satışa sunulacak.
Adıge maq muhabiri
Kaynak: Adıge maq (Adygvoice; internet), 11.09.2007, Çev: C.Yıldız
Sayı : 2008 01
