Kahramanmaraş Kafkas Kültür Derneği 24 Şubat 2008 Tarihinde Yapılan 2. Xabze Toplantısında Alınan Kararlar

0
420

NİŞAN ile ilgili alınan kararlar

Katılan delegelerin oy birliği ile kabul ettikleri karara göre nişan adıge xabzesinin bir uygulaması değildir. Bu nedenle toplumda sadeliğe dikkat edilmesi kuralına uygun olarak çok zorunlu olmadıkça nişan törenine gerek yoktur.

 

NİKAH MERASİMİ ile ilgili alınan kararlar

1) Nikah konusunda devletin kabul ettiği sisteme kesinlikle uyulacaktır.

2) Resmi nikah kıyılmadan dini nikah asla kıyılmayacaktır. Resmi ve dini nikah merasimlerinin mümkün olduğu kadar düğüne yakın bir zamanda yapılması tavsiye edilmektedir.

3) Sadece dini nikahla hiçbir şekilde kız ve erkek evlendirilmeyecektir.

4) Nikahlarda başlık bedeli anlamına gelebilecek herhangi bir nam altında hiçbir bedel ödenmeyecektir.

5) Nikaha gidilirken bayanlar gönderilmeyecek ve 100 km’yi geçen mesafelerde misafirlere yemek verilecek, daha kısa mesafelerde ise nikah öncesi taraflar, yemek saatini gözeterek, yemek verilip verilmemesi tarafların mutabakatına bırakılmıştır.

6) Nikaha giden grup beraberinde, bir cumhuriyet altını, tatlı, çerez ve meşrubat götürecektir. Sadece gelin kıza, bir kol saati, bir yüzük, bir takım elbise, çanta ve ayakkabı götürülebilir.

7) Miktarı pazarlık konusu yapılmamak şartıyla takılar, gelin geldikten sonra düğün evinde takılacaktır. Nikaha giderken ya da daha sonra ziyaret amaçlı gidilirken, dürü ve takılar, kesinlikle götürülmeyecektir.

8) Karşılıklı olarak gönderilen “dürü”, “bohça” uygulamaları abartılmakta ve israfa dönüşmektedir. Bu yüzden bu uygulama kaldırılacaktır. Sadece gelin ve damat için hazırlanabilir.

9) Nikaha gitme konusunda gösterişe yönelen ekonomik olmayan aşırıya kaçan hiçbir davranış sergilenmeyecektir. Nikaha gidecek olan heyet düğün öncesi yapılan wunafe de kişi ve sayısal olarak kararlaştırılacak bu da hiçbir şekilde kişi adedi olarak 10 kişiyi geçmeyecek, vasıta olarak da 1 minibüsü geçmeyecektir. Ayrıca nikaha gidilirken bayanlar götürülmeyecektir.

10) Nikaha gelen erkek tarafındakilere, şaka mahiyetinde de olsa, yapılan aşırı eziyetler ve para alınması uygulamaları önlenecektir.

 

ALKOL ile ilgili alınan kararlar

1) Düğün sahibi tarafından hiçbir şekilde düğün katılımcılarına yemekli veya yemeksiz olarak düğün mahalinde alkol ikram edilmeyecektir.

2) Gerekirse düğünde alkolün ikram edilmeyeceği düğün davetiyelerine yazılacaktır.

3) Alkol alımıyla ilgili olarak alkol başlığı altında yazılmış olan kurallar aynen benimsenmiştir. Dolayısıyla bu kurallara da uyulmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

 

SİLAH kullanımı ile ilgili alınan kararlar

1) Düğünlerde, piknikte veya başka bir şekilde düzenlenen eğlencelerde silah kullanmak, silah sıkmak ve toplum içerisinde silahı göstermek oybirliği ile yasak edilmiştir.

2) Düğün thamadeleri tarafından düğünün başlangıcında topluma silahın kullanılmayacağı, silah sıkılmayacağı açık ve net olarak ilan edilecektir. Bu duyuruya rağmen silah kullanan olursa silahı kullanan kişi düğün mahallini terk etmesi için ikaz edilecektir.

3) Silah atılmamasını temin için düğün veya toplantı sahiplerince gönderilecek davetiyelerde “silah atılmayacağı” bir not olarak yazılacaktır. Ayrıca düğün veya toplantıların yapılacağı köylerde “köyümüzde düğünlerde silah atılmaması kararı uygulanmaktadır” şeklinde afişler görünür şekilde asılacaktır.

4) Şayet duyuruya rağmen silah kullanma olayı birden fazla kişi tarafından uygulanacak olursa düğün thamadeleri gördükleri lüzum üzerine düğünü durdurabilecekler veya ısrar halinde düğünü iptal edebileceklerdir.

5) Toplumsal hayatta silah kullanımının getirdiği facia ve zararlar devlet tarafından açıkça her gün yayınlamakta ve takip edilmektedir. Bu nedenle silah kullanımının yasaklanması konusunda yalnız düğün thamadeleri olarak kalmadan köy muhtarları, köy ihtiyar heyetleri ve seçilmesi durumunda bölge thamade heyeti nezaret edecektir.

 

DÜĞÜNLER (CEGU) ile ilgili alınan kararlar

1- Düğün ister şehirde isterse köyde yapılsın düğünün yapılmasıyla ilgili xabzemizin belirlediği kurallar kesinlikle uygulanacaktır.

2- Bu kuralların uygulanması için düğün sahipleriyle görevlendirilecek olan düğün thamadeleri birlikte sorumlu olarak görev alacaklar ve düğünün yapılış şeklini xabzeye uygun olarak yapılıp yapılmadığını düğün boyunca gözetleyeceklerdir.

3- Düğünlerde düzenin sağlanması için düğün ister salonda ister köyde yapılsın düğünden önce görevli thamadelerin iştirakiyle yapılan toplantıda (wunafe) düğün thamadesi ve iki yardımcısı belirlenerek topluma ilan edilecektir.

4- Düğünlerimizde bu düğün thamade ve yardımcılarının yanında mümkün olduğu kadar thamadelerimiz ve büyüklerimiz (naxıj) katılarak duruş, oynama şekli, oyun sırası vs. bakımından gençlere örnek teşkil edeceklerdir. Bu kural aksatılmadan uygulanacaktır.

5- Düğünlerimizde xabzemizde temel özelliği olan gösterişten uzak olma kuralına uyularak yemek verme, düğüne iştirak sayısı gibi konularda düğün sahiplerinin ekonomik güçlerini sarsacak şekilde aşırıya gidilmeyecektir. Gösterişe asla izin verilmeyecektir. Bu anlamda gelin getirme heyeti bir taksi ve bir otobüsle sınırlandırılacaktır. Nısaşe grubunun sayısı, gidilen yere nısaşe thamade olarak seçilen kişi ve yardımcıları kanalıyla bildirilecektir. Bunun dışında katılanlar olursa bu resmi heyetten sayılmayacaktır.

6- Düğün sahibi olan aile yapılan wunafede kararlaştırılan tarz ve şekilde düğünün başlangıç tarihini ve haber verilecek kişi ve kimselere tespit edildiği tarzda bildirecektir.

7- Düğün hazırlıkları esnasında yardım mahiyetinde olmak üzere toplanan kişilerin para verme durumları söz konusu olursa bunun gizli yapılmasına ve herkesin düğün sahiplerine karşı duyduğu sorumluluk çerçevesinde yardımını yapmasına karar verilmiştir.

8- Takı takma olayında tamamen evlenen çiftlere yardım amaçlı olarak hareket edilmesi ve her türlü gösterişten kaçınılması gerektiğine oybirliği ile karar verilmiştir.

9- Çeşitli yörelerde dürü veya bohça olarak adlandırılan ve ekonomik açıdan hiçbir değeri ve faydası olmayan uygulamaya son verilmesi oybirliği ile kararlaştırılmıştır.

10- Kız almaya gidenlere yapılan aşırı eziyetler, rencide edici davranışlar ve zorla para alınması uygulamaları önlenecektir.

11-  Köy genci hakkı (C’alehak) 2 haluğane, 1 peynir, 1 kaynamış tavuk, kola ve çerez konarak hazırlanacaktır.

 

CENAZE ile ilgili alınan kararlar

1) Cenaze uygulamasında toplumun dikkat ve dayanışma içerisinde olması kabul edilmiştir. Cenazelere katılmaya özen gösterilecektir.

2) Cenaze haberinin verilmesi mümkünse yakın mesafelere haberci göndermek suretiyle, şehirlerde ise fax ve telefonlarla yapılacaktır.

3) Cenazenin kaldırılması ve gömülmesi merasiminde ve daha sonraki üç günlük yas döneminde cenaze sahipleri maddi ve manevi olarak yalnız bırakılmayacaktır.

4) Ancak burada da yapılan yardımların gösterişe meydan vermemesi ve aşırıya kaçılmaması için mümkün olduğu kadar gizli yapılmasına oy birliği ile karar verilmiştir.

5) Yukarıda da belirttiğimiz gibi şehirlerde mezar çıkışında cenaze sahipleri bir sıra halinde dikilmek suretiyle yer alması cenazeye katılan toplumun bir sıra teşkil ederek önce bir dua daha sonra da görevlendirilen bir thamadenin toplum adına baş sağlığı dilemesi ile sona erecektir.

6) Cenazenin cami avlusunda bekleme sürecinde veya daha sonraki aşamalarda cenaze yakınları ile cenazeye katılan kişilerin kucaklaşması xabze kurallarımızda olmadığı gibi sağlık açısından da büyük tehlike teşkil ettiğinden sarılıp öpüşme geleneğinin uygulanmamasına oybirliği ile karar verilmiştir.

7) Bireysel olarak söz konusu yerlerde baş sağlığı dileyecek olan kişinin xabze kuralları gereği ölünün kimliğine göre sağ elini göğüs noktasına kadar kaldırarak veya esas duruşta bekleyerek cenaze sahiplerine baş sağlığı dilemesinin uygun olacağı kararlaştırılmıştır.

8) Cenaze merasimi esnasında mezarlıklarda şu veya bu şekilde yemek dağıtımının yapılmaması uygun bulunmuştur. Bunun yerine daha sonra uygun bir zamanda cenaze için yemek verilebilir.

9) Cenaze sahipleri taziyeleri kabul işiyle uğraşmalı, haber verme işini komşu ve dostları yapmalıdır. Cenazenin bildirilmesi esnasında çok dikkatli olunmalı yer ve zamanı eksiksiz bildirilmelidir.

10) Taziyelerin bildirilmesi esnasında ise şunlara dikkat edilecek hususlar;

– Başsağlığı dileyen ekibin başındaki thamade, cenaze sahibinin yanına geçer, bir süre oturur. Sonra oradan kalkar. Şayet cenazeye katılmayıp sadece başsağlığı dilenecekse bir adım öne çıkar, oturmaz, başsağlığı dileyerek ayrılırlar.

– Kucaklaşma, el sıkışma olmamalı

– Dönüşler soldan olmalı

– Büyükler başsağlığı diledikten sonra, aynı mekanda münferit olarak başsağlığı

dilememeli

– 3 gün evinde beklenilmeli

 

TEMENNİ KARARLARI

1-Silah kullanımı ile ilgili kararlara uymayan, uymamakta direnen düğün sahiplerinin kınanması kararlaştırılmıştır.

2-Gelin hazırlamaya gidilirken kız tarafından bir bayan, erkek tarafından bir bayan olmak suretiyle kuaför salonunda gelinlik kıza iki bayan eşlik edecektir, sadece bu iki bayan başı yapılacaktır. Bu hazırlıklar zamanında yapılmalı ve gelin almaya gelen misafirler bekletilmemelidir.

3-Gelin kıyafetlerinde Çerkes motiflerininde kullanımı ve yaygınlaştırılması tavsiye olunmaktadır.

4-Cenazelerde zengin fakir ayrımı yapılmaması ve bu konuda toplumsal duyarlılık gösterilmesi

5-Definden sonra cenaze sahiplerinin cemaati “serbest” bırakması uygulamasının yanlış olduğunun hatırlatılması,

6-Definden sonra cemaatin topluca cenaze evine gelerek dua edildikten sonra dağılınması hususunun cemaate hatırlatılması tavsiye edilmiştir.

7- Dernek başkanları üye sayısını arttırmak için çalışmalı

8-Gelecek yıl yapılacak Xabze toplantısına katılımın daha fazla olması için özel gayret sarfedilmeli.

 

Sayı : 2008 03