Rus ulusal sanatını icra eden “Otrada” topluluğunun Adıgey Cumhuriyeti (AC) Devlet Filarmoni Binası salonunda sunmuş olduğu son konser, bizleri çok şeyleri düşünmeye yöneltti.
Tanınmış Adıge ulusal kompozitörü (besteci) Vımar THABISIM’ın şarkıları “Синанэ” (Annem), “О уинит1у” (Gözlerin) ve “У1умык1от” (Uzaklaşma) adlı şarkıları, eskiden hemen her evde söylenirdi. Goşnağo SEMEGU’nun bestelediği “Хэбзэ дахэу тэ ти1эр джащ фэд” (Güzel Geleneğimiz Gibisin Sen) adlı şarkı sadece Adıgey’de değil, Volgograd oblastı ile Krasnodar krayda ve daha başka yerlerde yıllarca söylenmişti. Ramazan SİHU’nun bestesi “Çerkesska” şarkısı, Yüce Kafkas Dağ Doruklarını adeta çınlatıyordu. Yura ÇIRĞ’nın (К1ыргъ Юрэ) “Шъукъеблагъ” (Buyurun) adlı şarkısı Çerkes, Rus, Tatar ve daha başka toplulukların dillerinden düşmüyordu.
“Губгъом ис тхьарыкъохэр” (Kırda Gezinen Güvercinler) adlı şarkının bestecisini bilmiyoruz, ama bu şarkı dilden dile yayılmıştı. Vımar Thabısım, Asker ĞONEJIKO, Valeri AVDEYEV’in ve daha başkalarının besteleri orkestra ve toplulukların programlarına alınıyordu.
Adıge toprağına, Adıgey’in güzelliğine ilişkin olarak Canhot NATHO, Çeslav ANDZEREKO, vd.’lerinin çok sayıda şarkıları var. Kaplan TIKO’nun orkestra için besteleri Krasnodar, Çerkessk, Nalçik, Moskova, Maykop ve daha başka yerlerde çalınıyor.
Aslan NEHAY, Kim TLETSERUK, Grigoriy MİHAYLOV, vd’lerinin müzikal yapıtları, ulusal makamımıza uygun bir biçimde bu yakınlarda, Filarmoni salonunda “Ortada” topluluğu tarafından bize sunuldu. Bu bizi çok sevindiren bir gelişme oldu.
Adıgey’in tanınmış sanatçısı Çeslav Andzereko, Tamar NEHAY,Marina NEĞOY,Sıhatbıy ŞHABETSE,”Ortada”nın son konserinde görev alanlardan.
“Programın asıl düzenleyicisi, AC Devlet Filarmonisi müdürü, Rusya kıdemli kültür sanatçısı Zavır HOT’dur” diyor “Otrada” yönetmeni Grigoriy Mihaylov, “Başladığımız işi daha da ileriye götürmekte kararlıyız”.
Rus olsun, Adıge olsun orkestra çalışanları iyi icracılardan oluşuyor. Bütün oyuncular Adıgey’de yaşıyor ve burada öğrenim görüyor. Yevgeniy POLUN, Yevgeni STEFANİDİ, Lyube SAPON, Vasiliy ŞTONDA, Sergey MASLOV, Aleksandr KATUNİN, ayrıca ses yönetmenleri Denis AGİYENKİ ve diğerleri “Otrada”nın elemanlarından.
AC Sanat Koleji Şarkı Topluluğu Başkanı ise, Ludmila ANOŞİNA. Bütün bu kişileri vokal eşliğinde (жъыу) Adıge şarkılarını söyler halde gömekle, müzikal sanatın evrenselliğini bir kez daha yaşamış oluyoruz.
“Otrada” gibi bir sanat topluluğuna sahip olmamız, kuşkusuz bir gurur kaynağımız. Adıge müziğinin Rus enstrümanları eşliğinde söyleniyor olması, kuşkusuz sevindirici bir olgu. Ama maalesef Adıge ulusal enstrümanlarını kullanan bir orkestraya henüz kavuşmuş olmaktan uzağız. Adıge şarkılarının Adıgey’de çok geri planlara düşmüş, çok az söylenmekte olması da üzücü bir durum.Önümüzdeki günlerde,”Adıge maq” sayfalarında bu konu üzerinde durmayı sürdüreceğiz.
Kaynak: Adıge maq (05.03.2008, internet)
Çev: Cevdet Yıldız
Sayı : 2008 03
