Adige Khase (Адыгэ Хасэ) örgütleri, son toplantıda Adige Cumhuriyeti’ne (AC) ait toprakların, AC halkından olmayan kişilerce kiralanmaları ve bu yerlerin -ekonomik ve sosyal anlamda- yitirilmesi tehlikesi, Adigece öğretim ile Adigece’nin kullanılması, ulusal televizyon, kültürel ve sanatsal konularda Moskova’nın bizim çıkarlarımızı daha fazla gözetmesi için neler yapılması gerektiği konularını görüştü.
Toprağımız ve dilimiz tüm Adigeler için kutsaldırKabardey-Balkarya, Karaçay-Çerkesya, Krasnodar Kray ve Adigey’de örgütlenmiş olan ve bir birliktelik anlayışı içinde çalışmalarda bulunan Adige Khase (Адыгэ Хасэ) örgütleri, son toplantıda Adige Cumhuriyeti’ne (AC) ait toprakların, AC halkından olmayan kişilerce kiralanmaları ve bu yerlerin -ekonomik ve sosyal anlamda- yitirilmesi tehlikesi, Adigece öğretim ile Adigece’nin kullanılması, ulusal televizyon, kültürel ve sanatsal konularda Moskova’nın bizim çıkarlarımızı daha fazla gözetmesi için neler yapılması gerektiği konularını görüştü.
AC Adige Khase Başkanı Arambi Hapay (Хьэпэе Арамбый), Şerceskale kentinde (Çerkessk) yapılan son ulusal toplantıya ilişkin bilgilerin internetten de izlenebileceğini açıkladı. Bu arada toplantıda gençlerce dile getirilen ve çözüm gerektiren ulusal sorunların, bilim insanları ile bürokratlara da anlatılmalarının önemli olduğu belirtildi.
AC başkenti Maykop’un, en işlek ana caddelerinde bile, Adigece tanıtım yazıları (tabelalar) yok, sadece Rusça tanıtım yazıları var. Cadde ve sokaklara Adigece yazılar ilave edilmesi, kent ve köy girişlerinde, o yer adlarının Adigece ve Rusça olarak çift dilde yazılmaları, çocuk yuvalarında çocuklara Adigece’nin de öğretilmesi, bütün bunların yönetimden talep edilmesi ve benzeri istekler Necdet Meşfeş’u (МэщфэшIу Нэдждэт; Dr. Hatam), Aslan Neğuç (Нэгъуцу Аслъан), Katibe Hunego (Хъунэго Чэтибэ), Adam Beğuş’ (Бэгъушъэ Адамэ), Medine T’eşü (Тiэшъу Мэдинэ), Askerbıy Algeri (Алджэрые Аскэрбый), Asker Kaleş’av (Къэлэшъэо Аскэр) ve daha başkaları tarafından dile getirildi.
Bu arada Adigelerin tarihi, Adige toprağının başına gelmiş olan acı olaylar, Rus-Kafkas Savaşı ve diğer konulara ilişkin bilimsel yazılar hazırlanması, bu yazıların Rusya Federasyonu üst makamlarına ulaştırılması ve Ş’açe 2014 Olimpiyatlarının, kötü bir girişim olmadığı da açıklandı. Ancak Olimpiyatların yapılacağı toprağın, Ş’açe/Soçi’nin en eski çağlardan beri Adigelere ait olan bir toprak olduğu gerçeğinin gizlenmek istendiği ve -Rus- federal yetkililerin anlaşılmaz bir olumsuz davranış içinde oldukları ve bu gibi davranışların olumlu karşılanamayacağı açıklandı.
Bir uydu televizyon kanalı verilmesi, ayrıca yerel televizyon ve radyolarda da Adigece’ye ayrılan sürelerin uzatılmaları, Çeçenlere sağlanan olanakların Adigelere de sağlanması, okullarda Adige dilinde okutulan ders sayısının çoğaltılması ve benzeri sorunların çözümü konularında çalışmalar yürütülmesi, Adige Khase örgütlerinin ortak toplantısında ele alındı ve ortak görüşlere varıldı.
Nurbıy SAHİDEKO (Сахьидэкъо Нурбый)
Kaynak: Adige Mak,14.01.2009, Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız
(Adıge Mak – Çev: Cevdet Yıldız
Sayı : 2009 02
