Küçük Asya’da Mücadele Çerkesler’in Kafkasya’dan Büyük Çıkışı Rus Zulmü İddiaları
Londra, 14 Ağustos
Batum’dan gelen özel raporlar Çerkesler’in Kafkasya’dan çıkışlarının, Türkler’in sevk etmelerinin sonucu olarak devam ettiğini belirtmektedir. 50.000 insan ve 150.000 sığır Sohumkale’ de gemiye bindirilmeyi bekliyorlar. Hobart Paşa küçük tekneleri uzunluğuna birbirine palamarla bağlayarak bir mendirek oluşturdu. İnsanlar ve sığırlar tekneler boyunca yürüyorlar.
Yaklaşık 1000 ve 900 muhaciri taşıyan bir fırkateyn ve bir nakliye gemisi Batum’a varmış. Yatacak yer ve tedarik eksikliği nedeniyle hiçbirinin Batum’a ayak basmasına izin verilmemiş. Hepsi Trabzon’ a gidiyor. Ruslar çıkış yapanları Oçamçıra bölgesinde durdurmayı başarmışlar ve insanları büyük zulümlerle geri sürmüşler. İsyana katılan tüm erkeklerin Sibirya’ya gönderildiği, kadınların ve çocukların ise Kazaklar’a verildiği rapor edilmektedir. Sohumkale civarında görülen herhangi bir Rus hareketi yok.
Pazartesi günü Batum’da topçuların düellosu varmış. Yakında ağır bir mücadele bekleniyormuş. (Not: Bu Ruslar’ın Batum yakınlarına döndüğü yolundaki ilk imadır.)
Manchester Guardian özel yazısından:
Konstantinopol, 14 Ağustos
Muhtar Paşa’nın 12 Ağustos tarihli telgrafından: “Kaule civarında (büyük ihtimalle Ani kuzeyindeki Kızıl-Kule) pusuya düşürülen birkaç yüz Rus öldürülmüştür.”
3 Ağustos tarihli bir başka resmi telgraftan: “Ani yakınındaki Rus askerleri yenilgiye uğramış ve 100 kişi öldürülmüştür.”
Yukarıda sözü geçen her iki çarpışmada Rus takviye güçleri yaklaşırken Türkler geri çekilmişlerdir.
The New York Times
15 Ağustos 1877
Çevirmenin notu: Hobart Paşa İngiliz deniz subayı, asıl adı Augustus Charles Hobart – Hampden’dir. İngiliz Deniz Kuvvetleri’ne katılıp, ABD Kuzey-Güney Savaşı’nda Güneylilere silah taşıdı. Osmanlıların hizmetine girip (1867), Bahriye Livası rütbesiyle donanma komutanlığına atandı. Girit ayaklanmasını (1867-1869) bastırmakla görevlendirilip, Paşa ünvanı verildi. 1877-1878 Osmanlı–Rus Savaşı’nda, Rus limanlarına ve Tuna ağzına abluka uygulayarak Rus donanmasını etkisiz kıldı. Sohum‘un boşaltılmasında binlerce Müslüman’ın Batum, Sinop ve Trabzon‘a taşınmalarını sağlayıp, müşirliğe yükseltildi (1881). İstanbul‘a gelirken 1886 yılında Milano‘da öldüyse de, cenazesi İstanbul’a getirilerek Selimiye‘deki İngiliz mezarlığına gömüldü.
(http://query.nytimes.com/gst/abstract.html?res=9B05EED7163EE73BBC4D52DFBE66838C669FDE)
Çeviri: Serap Canbek / Jıneps
Sayı : 2009 06
