Abhazya seçimleri
Notlar
* Bagapş % 57 ile ilk sırayı alırken onu % 15 ile Hacimba (devlet eski başkan yardımcısı), % 10 ile Ardzınba (liman işletmesi müdürü), % 8 ile Butba (medya patronu) ve % 1.5 ile Bganba (akademisyen) takip etti.
* Seçimlerde tüm adaylar Rusya ile ilişkilerin iyi tutulması taraftarıydı. Yani bu açıdan beş aday hemfikirdi. Zaten Abhazya’nın şu anki iç ve dış politik dengeleri, bu konuda farklı bir görüşe hayat hakkı tanımayacak kadar hassas bir düzlemde yapılanmış durumda. Yine de başta Hacimba olmak üzere muhalif adaylar Rusya ile girilen ilişkinin kimi boyutları hakkında endişe ifade etmekten de geri durmadılar. Bu endişeler başta yabancılara toprak satışı, hava limanı, sınır kapıları ve demiryollarının denetiminin ve işletmesinin Rusya’ya devri vb. hususlarında yoğunlaştı.
* Bagapş, Rusya tarafından tanınmanın kendi başkanlığı döneminde gelmesinin halkta yarattığı haklı güvenlik ve istikrar beklentisini propagandasının merkezine oturttu. 2004’den bu yana kat edilen mesafenin önümüzdeki dönemde daha da fazla olacağını ve Abhazya’nın huzur içinde, ekonomik açıdan kalkınan bir ülke olma yolunda ciddi yol kat edeceğini söyledi.
Muhalifler ise Abhazya’nın özellikle bütçe harcamalarının finansmanı gibi konularda hala çok aşırı düzeyde dışa bağımlı olduğunu (bunu Rusya diye okuyabilirsiniz) bu açıdan bakıldığında ülke ekonomisinde görülen kısmi düzelmenin sürdürülebilir olmasından şüphe duyduklarını ifade ettiler. Tüm adayların üzerinde ittifak ettikleri konu Abhazya’nın iktisadi açıdan süratle güçlendirilmesi gerekliliği oldu. Bu konulara en çok vurgu yapan aday ise “Ekonomik Kalkınma Partisi” Başkanı işadamı Butba oldu. Muhalifler ayrıca kamudaki verimliliğin düşüklüğünü ve kamu yönetimine şeffaflığın hakim olmamasını eleştirdiler.
* Seçimlerde Türkiye’de alıştığımızın aksine açık hava mitingi, yürüyüş vb. sokakta, alanlarda yapılan etkinlikler pek yapılmadı. Bu tür bir gelenek yokmuş. Hatta Bagapş seçimleri kazandığında (bir iki klakson dışında) ciddi bir sevinç gösterisi de olmadı. Seçim çalışmaları daha çok seçim büroları merkezli geçti. Tabi ev, işyeri ziyaretleri ve kimi salon toplantıları da yapıldı. Tüm adaylar televizyonu eşit olarak kullandılar. Seçmenlerin politikaları ile ilgili sorularını yanıtladılar. Sanırım halk açısından (tercih yapmada) en ciddi faktör bu oldu.
* “Ekalliyetler” yine Bagapş’ı tercih etti. Özellikle kimi muhalif adayların aşırı milliyetçi söylemleri onları (kimi sıkıntıları olsa da) önceki döneminden bildikleri, güvendikleri bir kişi olarak Bagapş’a yönlendirdi. Bu da seçimlerin ilk turda sonuçlanmasında önemli rol oynadı. Özellikle Bagapş’ın geçen yaz, Gal bölgesindeki Gürcü nüfusa derhal pasaport temin edilmesi dolayısı ile oy hakkı verilmesini istemesi ama muhalefetin bunu engellemesi, onu azınlıklar nezdinde daha da güvenilir bir kişi durumuna getirdi.
* Seçim sandıkları Türkiye’dekilere benziyordu. Okullara kurulmuştu. Şu farkla ki sandıklar saydamdı, zarf ve mühür yoktu. A-4 boyutunda basılı bir oy pusulasındaki adaylardan biri hariç (oy vermek istediğiniz aday) diğerlerinin üzerine orada bulunan bir tür tükenmez kalemle çarpı atarak ve bu kağıdı ikiye katlayıp sandığa atarak oy kullanıyorsunuz. Oy kullandıktan sonra pasaportunuzun bir sayfasına mühür basıyorlar, bu şekilde mükerrer oyu engelliyorlar. Ben oy kullanınca salonda bir alkış koptu. Sandık başkanı başta olmak üzere bir çok kişi elimi sıkarak tebrik etti. Herhalde oy atmadaki “asaletimden” olsa gerek dedim meğerse o sandıkta oy kullanan bininci seçmenmişim. İlginç bir anı oldu benim için.
* Yeni bir basın merkezi inşa edilmiş bu seçimler için. Ciddi sayıda yabancı basın mensubu dev ekranlar ve internet bağlantılı çok sayıda bilgisayarın olduğu bu dev salondan takip etti seçimleri. Ben de Jıneps Gazetesi adına akredite oldum ve seçimlerin bir kısmını buradan takip ettim.
Özetle bir seçim böyle geçti. Herkesin üzerinde ittifakla birleştiği husus bu seçimlerin en büyük kazanımının, seçimleri kimin kazandığından öte, Abhazya’nın 2004 yılındaki gerginliği yeniden yaşamadan olgun bir seçim süreci yaşamış olmasıydı. Sonuçta (ufak tefek aksaklıklar bir yana bırakılırsa) Abhazya Demokrasi sınavında başarılı oldu. Düşündürücü ve biraz da üzücü ayrıntı, Türkiye’de sandık kurulamamış olmasıydı. Moskova ve Karaçay-Çerkes’te sandık kuruldu ve yüzlerce kişi oy kullanabildi. Ciddiyetle uğraşılsa Türkiye’de de yapılabilirdi ve Türkiye Diyasporası ile Abhazya ilişkileri açısından anlamlı bir kilometre taşı olurdu. Bir dahaki seçimlere diyelim…
Sohum’dan sevgilerle…
Sayı : 2009 12
