Fevziye (Derkulhable) Köyü

Derleyen: Gute Fikri Baştürk 

Çarlık Rusyası’nın 21 Mayıs 1864’te Çerkesya’yı tamamen işgal etmesinden sonra Balkanlar’a sürülen Çerkesler’den bir kısmı, Bulgaristan’da Silistre Sancağı’nın (İl) Hanımeli ilçesine bağlı Doruklu ve Eresliler köylerine iskan edildi. Daha sonra yaşanan Osmanlı-Rus Savaşı (1877-1878) sonunda imzalanan 6 Mart 1878 tarihli Berlin Antlaşması sonucu, Ruslar’ın zorlanmasıyla tekrar göçe tabi tutularak Suriye’ye iskan edildiler. 

Tırımko Muhammed Efendi’nin önderliğinde, zor ve güç şartlar altında buradan da tekrar göç ederek Gebze’nin Çerkeşlî köyüne kısa bir zaman için yerleştiler. Daha sonra Muhammed Bey, Kafkasya’dan tanıdığı ve dostu olan İstanbul Topkapı Sarayı Baş İmamı Gunejko İshak Efendi ile irtibat kurarak göçmenlerin durumları ile ilgilenmesini sağladıktan sonra İstanbul’da vefat etti. 

Din adamı Hacı İshak Efendi, Sultan Hamid (1876-1909) yönetimine durumu arzedip göçmenlere bir yer gösterilmesi konusunda izin aldı ve bacanağı Hacı Zekeriya Efendi’yi yer bakmak üzere seferber etti. 

Göçmenlerin gelmesinden önce geçici olarak İlyasköyü’ne yerleşen Zekeriya Efendi, arıların sarması sonucu vefat etti. Vefatından önce gerekli bilgileri iletti. Hacı İshak Efendi Saray Baş İmamlığından istifa ederek göçmenlerin başına geçti. Böylece Fevziye köyü 1879 yılında kurulmuş oldu. 

İshak Efendi’yi okuması için Kafkasya’dan Mısır’a Cami-ül Ezher’e ve ardından İstanbul’a gönderen annesi Fevziye Hanımın anısına köyün adı da belirlenmiş ve isim ölümsüzleştirilmiş oldu. 

Sultan Mahmud II (1803-1839) döneminde İstanbul’da Rüştiye adıyla kurulan ve öğrencilerinin mezun olduklarında Rüşte (erginliğe) ermiş olacakları gerekçesiyle ün yapan okul, Fevziye köyünde de açıldı. 

Çevre halkı çocuklarını buraya okumaya göndermeye başladı. 1932 yılına kadar devam eden bu okul 1948 yılında beş yıllık eğitime uyarlandı. Fevziye köyünde 1910 yılında Jandarma Asayiş Karakolu kuruldu. Karakol daha sonra 1927’de İlyasköyü’ne nakledildiyse de 1955’ten sonra tekrar Fevziye köyüne taşındı. 

Fevziye köyü, Altınova’nın güneyinde olup Altınova’ya 15 km. mesafededir. 128 hane olup 341 nüfusa sahiptir. Diğer köyler gibi yeşillik bitki örtüsüne sahiptir. Köyde 17.800 dekar tarım arazisi, 2.680 dekar orman alanı mevcuttur. 

Köyün doğusunda Karamürsel ilçesine bağlı Semetler köyü, güneyinde Tefikiye köyü, batısında Çiftlikköy ilçesine bağlı İlyasköy, kuzeyinde Karadere köyü bulunmaktadır. 

Fevziye köyünde genellikle kuru tarım yapılmakta olup buğday, arpa, yulaf, mısır ve ayçiçeği yetiştirilmektedir. Bununla birlikte az da olsa aile sebzeciliği yapılmaktadır. Meyvecilik pek gelişmediği için halk geçimini genellikle tarım ve hayvancılık ile sağlamaktadır. 

1966-67 yıllan arasında şose yoluna kavuşan Fevziye, aynı yıllarda Semetler köyü ile yol bağlantısını sağlamış olup diğer komşu köy olan Karadere ile de 1971 yılında yapılan yol ile bağlanmıştır. 

1973 yılında elektriğe kavuşan Fevziye köyü, zaman zaman su sıkıntısı çekmektedir. Altınova’nın en kalabalık köylerinden biri olup sosyal yapıya sahip bilinçli bir köydür. 106 yıldan beri tarihi Kırkpınar ayarında geleneksel yağlı güreşleri yapılmakta olup, birçok Kırkpınar baş pehlivanı bu sahada yetişmiştir. Söz konusu tarihi yağlı güreşler, Köy Güzelleştirme Derneği öncülüğünde her yıl geleneksel olarak Hıdrellez günü olan 6 Mayıs’ta yapılırdı. Güreşler, Güreş Federasyonuna bağlanınca güreş tarihleri Federasyon tarafından belirlenir oldu. 

Dünya olimpiyat şampiyonu Gazanfer Bilge’nin öncülüğünde kapalı ve tribünlü modern güreş sahasına kavuşmuştur. Bu sahadan çıkan Aydın Demir ve Ahmet Taşçı Kırkpınar baş pehlivanlığını uzun yıllar ellerinde tutmuşlar, ayrıca Sabahattin Kangal, Kadir Birlik, İzzet Altınbaş, Gökhan Arıcı ve Aydın Koçyiğit  gibi nice baş pehlivanlar yetişmiştir. Güreş alanı her türlü eğlenceye müsait olup her türlü sosyal hizmeti verebilecek şekilde yapılmıştır. 

Fevziye köyü modern köy olup Kafkas kökenli Çerkes Köyüdür. 1952 yılında 1178 sayılı Tarım Kredi Kooperatifi kurulmuş olup uzun yıllar çevre köylerine hizmet vermiştir. 

Fevziye köyünde Söz Dinler İlköğretim Okulu bulunmakta olup Aktoprak, Sermayecik, Örencik, Tefikiye ve Karadere köylerinin öğrencileri Fevziye köyüne gitmektedirler. Sağlık Ocağı, çok amaçlı Köy Konağı bulunmaktadır. Mahalli yaşantılarında örf, adet ve geleneklerine önemle titizlik göstermektedirler. 

Kaynak: Araştırmacı Cemalettin Özbay’ın arşivi 

Not: Soy isimlerinin bazı harfleri Çerkesçe’ye uymadığı için okurken kelime değişiklikleri olabilir, bu nedenle okurlardan özür dilerim. Yaşlıların anlatımlarına göre düzenlenmiştir.   

Sayı : 2010 02