Devlet Başkanı Bagapş, “Ardzınba’nın ölümü sadece Abhazya için değil tüm Kafkasya işçin büyük kayıptır. Aziz hatırası ve bıraktığı miras sonsuza kadar yaşatılacaktır” dedi.
Abhazya’nın büyük kaybı Vladislav Ardzınba için dökülen gözyaşları sel oldu. Görkemli bir törenle doğduğu köyde toprağa verilen Ardzınba’ya son görev için Sohum’a akan onbinler, efsane lideri yüreklerine gömdüler
Abhazya ulusal kahramanı, bağımsız Abhazya Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk devlet başkanı Prof. Dr. Vladislav Grıgor-Ipa Ardzınba’nın vefatı başta Abhaz halkı olmak üzere tüm Çerkes halklarını üzüntüye boğdu. Yakalandığı kanser hastalığına karşı sürdürdüğü mücadeleyi kaybeden Ardzınba, ağırlaşması üzerine ölümünden 10 gün önce Moskova’daki bir klinikte tedavi altına alınmıştı. Ne yazık ki kurtarılamayarak 4 Mart 2010’da yaşamını yitiren Ardzınba, geride destansı bir bağımsızlık savaşı ve kendisine sonsuza kadar minnettar kalacak bir halk bıraktı.
Ardzınba’nın, 1999’daki seçimleri kazanmasının ardından resmi bir ziyaret için gittiği Tiflis’ten dönüşünde sağlığı kötüleşmiş, bunun üzerine zehirlendiği söylentileri yayılmıştı. Sağlık sorunları nedeniyle kamuoyunun dikkatlerinden uzak bir yaşam sürmeye başlayan Ardzınba, 2005’teki seçimin ardından görevi Sergey Bagapş’a devretti.
Üç Günlük Yas İlan Edildi
Vladislav Ardzınba’nın 5 Mart’ta Moskova’dan Sohum’a getirilen naaşı, on binlerce kişi tarafından karşılandı. Havaalanında Devlet Başkanı Sergey Bagapş, hükümet yetkilileri, ailesi, dostları ve on binler karşıladı.
Abhazya Devleti tarafından üç gün yas ilan edilirken, cenaze töreni organizasyonu bizzat Abhazya Devlet Başkanı Bagapş tarafından yapıldı. Bagapş, Ardzınba’nın ardından yaptığı açıklamada “Vladislav Grigoryeviç Ardzınba, büyük bir şahsiyet ve Abhazya halkına karşı hizmetlerine değer biçilemez” dedi.
Cenaze töreni 9 Mart Salı günü gerçekleşen Ardzınba, vasiyeti ve ailesinin isteği üzerine kendi köyü Nijniye Eşera’da defnedildi.
Sohum Caddeleri Doldu Taştı
Cenaze töreni Ardzınba’nın naşının katafalka konulduğu Abhazya Devlet Filarmonisi’nde sabah saat 9’da başladı. Filarmoni Abhazya’nın her köşesinden gelen insanların akınına uğrarken başkent Sahum’un caddeleri Ardzınba’nın fotoğraflarının taşındığı yas yürüyüşüne sahne oldu.
Ardzınba ile vedalaşmaya ülkedeki tüm milletler katılırken bir çokları gözyaşlarını tutamadı. Vedalaşmaya gelen insanların yoğunluğu nedeniyle tören bir saat geç başladı.
Törenin açılışını yapan cenaze töreni organizasyon komitesi başkanı Devlet Başkanı Sergey Bagapş, “Abhazya derin yasta. Ünlü devlet adamı, Abhaz halkının milli-kurtuluş lideri, ilk devlet başkanı hayatını kaybetti. Onun sağlığını böylesine ne bozdu bilmiyorum: Olağanüstü ağır ve uzun çalışmalar mı, yoksa düşmanlarımızın hareketleri mi, ama gerçekleşti. Ardzınba’nın ölümünün sadece Abhazya halkı için değil tüm Kafkasya için büyük kayıp olduğunu düşünenler kesinlikle haklı” dedi. Bagapş’a göre, son günlerde birçok ülkeden binlerce başsağlığı telgrafı geldi. “Herkes manevi liderimizi son yolculuğuna uğurladığımızı biliyor” diyen Bagapş, Abhazya devletinin milli kahramanı Ardzınba’nın hatıra ve mirasının yaşatılacağını kaydetti.
Başbakan Sergey Şamba ise törendeki konuşmasında “Vladislav Ardzınba, Abhaz halkı için Mesih oldu, Abhazya tarihinin en zor ve sorumluluk isteyen döneminde ortaya çıkan lider oldu, kanatları altında ülke, bağımsız devlet olarak oluşmaya başladı. Vladislav Ardzınba cesaret ve kahramanlık, onur ve haysiyetin timsali oldu. Onun hayat yolu ülkesinin ve halkının kaderiyle ayrılmaz şekilde bağlı” dedi.
Anısı, Abhazya’yı Aydınlatacak
Tüm Abhazya halkına başsağlığı dileyen Güney Osetya Devlet Başkanı Eduard Kokoyti ise, Ardzınba’nın gelecek nesiller için örnek bir yol bıraktığını söyledi. Kokoyti “Ardzınba en zor döneminde ülkeyi yönetti ve halkını zafere götürdü. Ardzınba’nın en iyi hatırası tüm halkı birleştirmesi ve Abhazya’yı aydınlatması olacak” diye konuştu.
Rusya’nın Sohum Büyükelçisi Semen Grigoryev da konuşmasında “Bugün tüm ülke, milli kahramanına karşı son görevini yapmak üzere Sohum’da toplandı. Kader bu büyük şahsı önemli bir dönemde gönderdi” dedi.
Suriye’den gelen Abhaz diasporası temsilcisi Şaraf Amarşan ise “Ardzınba’nın ölümüyle derinden sarsıldık. O işinde de savaşta da kahramandı. Umuyorum ki, Sohum’un merkezinde Ardzınba için anıt dikilir” dedi.
Duma üyesi Konstantin Zatulin de Ardzınba’nın hastalığı için mücadele eden bir asker olarak öldüğünü ve cephede ölen biri gibi defnedileceğini belirterek “O göklerde de Abhazya’nın ebedi savunucusu olacak” ifadelerini kullandı. (Ajans Kafkas)
Akademisyen, Politikacı ve Komutan
19 Mayıs 1945 yılında Sohum’un Aşağı Eşıra Köyünde doğdu. 1962-66 yıllarında Sohum Devlet Pedegoji Enstitüsü Tarih Fakültesi’nde okudu. Aynı Enstitünün Şarkiyat Bilimleri Akademisi’nde Öğretim Görevlisi olarak çalıştı. 1969-1988 tarihleri arasında Küçük Asya, Hatti ve Hitit Tarihi üzerine araştırmalar yaptı. 40’dan fazla bilimsel yazıyı kaleme aldı.
1988 yılında Dimitri Gulya Dil, Tarih, Edebiyat Enstitüsü müdürlüğüne atandı.
1988 yılında Abhaz Yüksek Sovyet’ine milletvekili seçilen Ardzınba 1989 yılında Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti’ne seçildi. Aynı yıl Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti Yürütme Kurulu’nda Otonom (Özerk) Cumhuriyetlerle ilgili komisyonun başkanlığına getirildi. V. Ardzınba Abhazya tarihindeki en önemli politik simalardan biri olmuştur. Bütün hayatı boyunca halkların legal haklarını kazanmaları ile ilgili mücadelede bulunmuştur. Bu mücadele çerçevesinde Sovyetler Birliği halklarının gelişmesi için kalkınma merkezi kurmuştur.
1990 yılında Abhaz Yüksek Sovyet’i Başkanlığına seçilmiştir. Abhazya’nın bağımsızlık ve egemenliğinin temelleri bu tarihten itibaren atılmaya başlamıştır. 1992 yılı başında Gürcistan’ın Abhazya’ya karşı başlattığı saldırgan dönemde, Ardzınba, Ulusal Seferberlik ve Savunma Komitesi’nin Başkanı oldu.
Eylül 1993 tarihinde onun yönetimi altındaki Abhazya saldırgan Gürcü kuvvetlerini Abhazya’dan çıkararak zafere ulaştı. 26 Kasım 1994 tarihinde Ardzınba Abhazya’nın ilk Devlet Başkanı seçildi. 3 Ekim 1999 tarihinde ikinci kez Abhazya Devlet Başkanlığına seçildi.
- Ardzınba tarih bilimleri profesörü olup Abhazya Bilimler Akademisi’nin üyesidir. Aynı zamanda Adige Uluslararası Bilimler Akademisi üyesi ve 1995 tarihinden beri de Kandrof onur üyesidir.
Son Göreve Vize Engeli
Jineps yayın Kurulu Üyesi Avukat Anıt Baba, Ardzınba’nın vefatı nedeniyle gönderdiği mesajda, Ardzınba’nın kaybından duyduğu üzüntüyü bildirmesinin yanı sıra, çok önemli bir soruna da dikkat çekti.
Abhazya’da bulunan Baba, “Cenaze gibi toplumumuzda çok önemli bir yeri olan bir görevi yerine getirmek için bile -Türkiye’den, ülkemize doğrudan ulaşımın önünde uluslararası hukuktan kaynaklanan hiçbir engel aslında olmamasına rağmen- üçüncü ülkelerin vizesine ihtiyaç duyulması” gerçeğinin altını çizerek şunları söyledi:
“Vize zorunluluğu nedeniyle zaman darlığı yüzünden bir çok insanımızın katılmayı en kutsal bir görev addettiği bu cenazeye katılamamanın sıkıntısını bir ömür boyu taşıyacağını bilmek, bu büyük kaybımızın üzüntüsünü daha da arttırıyor. Tersinden Abhazya’da yaşayıp da, üçüncü ülkelerden vize alamadığı için ana babalarının Türkiye’deki cenazesine gidemeyenler veya vaktinde yetişemeyenlerin var olduğunu bilmem herkes biliyor mu?”
Türkiye’nin Abhazya’ya uyguladığı, hiçbir geçerli hukuki gerekçesi bulunmayan ve açık bir insan hakkı ihlali olan ulaşım ambargosunun, Türkiye kamuoyu nezdinde mahkum edilmesi ve hatta belki de fiilen geçersizleşmesi için Abhaz ulusunu, büyük önderinin cenazesine katılmaya davet eden Anıt Baba, “Ona yakışacak bir kararlılık ve cesaretin de göstergesi olacak böyle bir girişimin olanaklı olduğuna inanıyorum” dedi.
Bu fiili durumu yaratmanın yollarını da gösteren Baba şu önerilerde bulundu: “Ardzınba’nın cenazesine örneğin İstanbul’dan bir gemi ile doğrudan Abhazya’ya gelmeyi zorlamak şeklindeki bir girişim her iki ihtimalde de başarıya ulaşacaktır. Ya yüzlerce kişi vize almadan doğrudan Ardzınba’nın cenazesinde yerlerini alacaktır ya da bu son görevi yerine getirmeyi engelleyenlerin işlediği insanlık ayıbı uzun süre taşıyamayacakları şekilde açığa çıkacaktır.”
Ancak, Baba’nın bu çok önemli çağrısı ne yazık ki karşılık bulmadı ve belki de Türkiye’yi ve bu fiili ulaşım ambargosunu teşhir etmenin en önemli fırsatı kaçırılmış oldu.
Sayı : 2010 03
