İki dilli eğitim şart

Türkiye’de anadili Türkçeden farklı olan çocukların okullarında daha başarısız oldukları ileri sürüldü. Bu konuda yapılan araştırmaların sonuçlarına göre anadili yerine sonradan öğrendikleri ikinci dilleri olan Türkçe ile eğitim hayatlarına başlayan öğrenciler öğrenme güçlüğü çekiyor. Uzmanlar resmî dil Türkçe ile birlikte ana dillerini de öğrenim hayatlarında kullanabilen öğrencilerin başarılı sonuçlar aldıklarını söyledi. Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi’ne bağlı, Eğitim Reformu Girişimi (ERG) tarafından düzenlenen “Türkiye’de çift dillilik ve eğitim” başlıklı toplantıda anadilde eğitim konusu tartışıldı. Basın toplantısında konuşan eğitim konusunda uzman öğretim üyeleri “Çift dilliliğin ülkemiz için bir avantaja dönüştürülebileceğini” söyledi.

Araştırmacılar birinci dili Türkçeden farklı çocukların eğitimde başarı açısından yaşadıkları sorunları ele aldı. Basın toplantısında konuşan Prof. Dr. Tosun Terzioğlu: “Şunu gördük ki, bu çocuklar eğitimde başarısız oluyor. Daha okulun ilk gününden kendi dilleri yasaklandığından soğuma görülüyor. Türkiye’de ‘Bir dili öğrenmek için öbür dillerin yasaklanması gerekir’ gibi yanlış ezberler var. Aksine eğitimde iki dil kullanılması çok daha iyi sonuçlar verebiliyor. İki dili karşılaştırarak çocuk daha iyi algılama özelliğine sahip olabiliyor’ dedi.

Amaçlarının konuyu siyasi tartışmalardan çıkarıp anlamak ve öğrenmek olduğunu söyleyen Prof. Dr. Üstün Ergüder “Bu konu bilgi, akıl ve diyalog bazında tartışılmalı. Anadilinde eğitim taleplerini Türkiye’de resmî dilin değişmesi olarak yorumlayanlar var. Bu hem tamamen farklı bir konu hem de çözümsüzlüğe katkıda bulunuyor. Öte yandan resmî dilin tartışmalarda yer alması gereken nokta, birinci dili ne olursa olsun tüm Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarının resmî dil olan Türkçeyi iyi öğrenmesini sağlamak devletin temel bir görevi. Ancak bunu çocukların birinci dillerini yok saymadan yapmak da mümkün’ değerlendirmesini yaptı.

Uzmanlar Türkiye’de hangi diller konuşuluyor, demografik özellikleri nelerdir, toplum tarafından nasıl algılanıyor gibi araştırmaların acilen başlatılması gerektiğini belirtti. Sunduklarının bir eğitim modeli olmadığını sadece bu konuda çözüm üretmeye çalıştıklarını anlatan araştırmacılar “Ayrıca yasal bir dayanağı olmasa da bazı okullarda uygulanan Türkçe dışındaki dillerde konuşma yasaklarının önlenmesi konusunda Milli Eğitim Bakanlığı’nın etkin bir rol üstlenmesi gerekir.”

» Eğitim fakültelerinde başta Kürtçe olmak üzere Türkiye’de konuşulan farklı dilleri öğrenme olanağı sağlanması.

» Öğretmenlerin Türkiye’deki farklı dil grupları ve farklı bölgelerdeki kültürel ve sosyoekonomik yapıya ilişkin bilgilendirilmesi.

» Öğretmenler birinci dili Türkçeden farklı olanlara Türkçe öğretme ve bu süreçte çocukların birinci dillerini bir kaynak olarak kullanma konusunda ek beceriler kazandırılması.