Tarihten – Mayıs 2011

0
477

Gazetelerden Tanıklıklar

 

Nelson Examiner
17.Aralık.1842
Çerkesler Ruslar karşısında önemli bir avantaj sağladı. Bir ormanda saldırıya uğrayan General Grabbe binbeşyüz adamını ve 25 subayını kaybetti.
Nelson Examiner
3.Kasım.1849
Constantinople’den 25 Mayıs tarihinde gelen mektupta kendi istihbaratlarından alınan haberler bildiriliyor: Çerkesler Danube’ye doğru ilerleyen Ruslara Kamsch geçidinde saldırdı ve üçbinbeşyüz kişiyi öldürerek tam bir bozguna uğrattı. Ruslar düşmanı yenme çabasıyla tekrar harekete geçti ancak başarısız oldu, ikiyüz kayıp daha verdi. Rus General Nestorov birliğinden arda kalanları toplayarak Tiflis’e döndü.
Daily Southern Cross
15.Kasım.1853
Çerkesya’da savaş hala sürüyor. Çerkesler Toprakiate kalesine saldırdı. Garnizonun kararlı direnişine rağmen kaleyi ele geçirdi. Bu yenilgi üzerine Prens Mençikof Çerkesya kıyılarının abluka altına alınacağını duyurdu.
The Beacon
28.Aralık.1853
Etrafları Ruslar tarafından çevrilmiş olan Çerkeslere, İngiliz hükümetinden yardım getirmeye çalışan birkaç İngiliz oldu. Ancak İngiliz hükümeti Rusya’ya boyun eğerek, İngiltere’nin onurlu ve cesur olduğuna inanan bu asil ve kadirşinas halka yardımı reddetti.
1839’da kalabalık birliklerden oluşan 3 bölük, dağlılara uyguladıkları yoğun baskıyı arttırmak için Çerkesya kıyısına inmişti. Ağır silahla donatılmış altı firkateyn dahil, 17 Rus savaş gemisi fırtınaya tutulmuştu. Bir kısmı karaya oturdu, diğerleri Karadeniz’de battı. Düşmanının başına gelen ilk felaket Çerkesleri cesaretlendirdi. Buna rağmen Ruslar Çerkes köyü Sutchali’de 800 kişiyi öldürdü ve bu içler acısı yenilgi St. Petersburg gazetesinde ‘yüce zafer’ olarak duyuruldu. Bu olaydan 3 ay sonra Rus General Golovin şu şartları sunarak dağlıların biat etmesini istedi: “Bizimle savaşmaya son verin, adlarını vereceğimiz rehineleri verin, asker kaçaklarını ve aldığınız esirleri teslim edin.” Bu barış şartlarına Çerkeslerin cevabı şöyle oldu: “Sizi iyi tanıyoruz: sizler vefasız, onursuz ve dinsizsiniz. Ormanlarda gezinen ve Moskoflar kadar saygı duyduğumuz domuzlara güvendiğimiz kadar güveniriz size. Çok şükür ki dostla düşmanı ayırt edebiliriz ve sandığınız kadar sömürülmeyiz. Kıyılarımızda dolaşan gemi enkazlarının Rusya’ya ait olmadığını da ileri sürersiniz. Bize teminat bağışlamayın, savaşınızı sürdürün, elinizden geleni yapın.”
Böylece savaş tekrar başladı. Rusların para ve kanla inşa ettiği kaleler Çerkeslerin kızgın saldırıları sonucunda yerle bir oldu.
Nelson Examiner
31.Ocak.1855
İmparator Nicholas’ın egemenliği döneminde canını kaybeden insan sayısı çok fazla. Nicholas Çerkeslerle 28 yıl boyunca aralıksız savaştı, bağımsız Çerkeslere boyun eğdirmeye çalışırken altıyüzbin Rus can verdi.
The Sydney Morning Herald
23.Nisan.1857
Batılı güçlerle yaşadığı güçlüklerden sıyrılan Rusya Çerkesya’daki eski oyununu yeniden başlattı. Anapa ve kıyı boyunca yeni savunma tesisleri kurduktan sonra dağlılara boyun eğdirmek için yoğun bir çaba içine girecekler. Ancak istedikleri her şeyi yapamıyorlar. İbrahim Bey komutasındaki Çerkesler Ruslarla iki kez çarpıştı ve başarılı oldu. Böylesi saldırılar Rusların planlarını uygulamasını engelliyor.
Nelson Examiner
8.Temmuz.1857
Constantinople’den (İstanbul) gelen haberlere göre Kanguru adlı gemi silah ve İngiliz birlikleriyle Çerkesya’ya indi. Rus elçi M. De Boutenieff bu yolculuğun nedeninin araştırılması için bir komisyon kurulmasını istedi. Çerkesler Abhazya cephesinde 4 bin Rusu geri püskürttü.
Nelson Examiner
3.Kasım.1857
Tiflis, Kafkasya’daki Rus komutanların kabilelere karşı yürüttükleri stratejik operasyonlarla ilgili haberlerle çalkalanıyor. Ancak haberlerin doğruluğu belirsiz. Haberlere göre General Filipson 15.Mayıs’ta Şapsığ topraklarına girmiş ve Atakum vadisinde kamp kurmuş. Burada Sefer Paşa komutasındaki piyadelerin saldırısına uğramış. Çerkesler geri püskürtülmüş. 22.Mayıs’ta General Debu Laba’dan sonra bir geçitte zorlanarak 13 kişiyi kaybetmiş. Bir kale inşa etmeye başlamış. Çerkesler gözetleme binasına saldırmış ama büyük kayıp vermiş.
Lancet
28.Ocak.1860
Kerç Boğazı’ndan yola çıkan ve yaklaşık 1250 Çerkesi taşıyan 330 tonluk gemi Boğaziçi’ne ulaştı. Yolculuk esnasında baş gösteren sıtma sonucunda kaptan can verdi. Gemideki tercüman ağır hastalandı ve mürettebatın çoğu yaşamını yitirdi. Bir köle gemisinden beter şekilde tıka basa gemiye doldurulan ve sekiz gün boyunca büyük sıkıntılara maruz kalan bu talihsiz muhacirler için bundan daha korkunç bir manzara düşünülemezdi. Dr. Foote muayene için gittiğinde gemideki durum korkunçtu. Gemi bir Rus limanından yola çıkmıştı ve karantina uygulaması yapılmamıştı, sağlıksız yolcuların gemiye binmesine izin verilmişti. Diğer gemiler de benzer şartlarda ulaşmıştı. Yola çıkmaları engellenmemişti.
Wellington Independent
29.Ocak.1861
Çerkesya’dan gelen haberlere göre Bariatinski’nin Dağıstan seferi başarısızlıkla sonuçlandı. Ruslar büyük kayıp verdi.
Nelson Examiner
21.Temmuz.1864
1 Nisan’da Çerkeslerle Ruslar arasındaki mücadele sonucunda ikibin Çerkes ve binbeşyüz Rus hayatını kaybetti. Çerkesler Sultan’ın izniyle Türkiye’ye sığındı. Sultan Çerkeslerin Sinop ve Varna’ya taşınması için beş gemi yolladı.

Sayı : 2011 05