Osmanlı Tarihinde İz Bırakan Çerkesler

Uzun yıllar devletin üst kademelerinde görev yapan Nart  Kozok, daha önce yazılan benzer kitaplardan da yararlandığını kitabın önsözünde belirtmiştir. Ancak yazdığı şahsiyetler hakkında kendisinin çok önemli tarihsel bilgiler sağlamayı başardığı ve kitabını  sade ama oldukça sıcak bir anlatımla yazdığı kanısındayım. Aynı zamanda gelecek baskılarda eklenecek belge-bilgi ve resimler konusunda  halen çalışmalar yürütmektedir. Kitabın bir başka özelliği; aynı dönemi paylaşan, aynı olayların içinde yer alan şahısları, olaylarda karışıklığa neden olmadan tekrar anlatması. İlgili şahısları tek başlarına tanıtırken, bulundukları tarihsel süreç  ve yaşadıkları olaylar konusunda daha akılda kalıcı ve daha bütünleyici bilgilere sahip olmamızı sağlıyor.

Yazarın ciddi bir emekle hazırladığı kitabın önsözü ise kendisinin de ait olduğu Çerkes milliyetinin Türkiye’de ta baştan nasıl görüldüğü, aidiyet ve kimlik konusunda Çerkeslerin karşılaştıkları problemler anlatılırken, benzer kaygılar nedeniyle Türkiye’nin de kayıplarının olduğu belirtilmiş. Gereksiz bir şovenizm ve ulusçuluk adına ülkenin en yiğit yurtseverlerinin ne hallere getirildiğini ifade etmiş; aynı zamanda kendi görev dönemi içinde de aynı problemleri yaşadığının farkında olmamızı sağlamıştır (….). Yine aynı davranış ve politikaların sadece Çerkesler için değil, ülkenin gelişmesi ve yükselmesi yolunda nasıl zararlı ve engel olduğunu göstermek istemiştir. Özgeçmişlerini tanıtmaya çalıştığı Çerkeslerin değerlendirilişinde herhangi bir ‘bakış açısı’na düşmeden, objektif davranmıştır yazar.

Bu karakterlerden anlıyoruz ki; çoğu şahsiyetin, özellikle asker kökenli olanların her biri ‘vatan’ için beklenenden ve tahmin edilebileceklerden daha fazla fedakarlık, maharet ve üstün gayret göstermiş. Bu kahramanların her biri için çok ciddi ve uzun hayat hikayeleri yazılabilir. Cesaret, mertlik, yaratıcılık, dürüstlük ve ilkelere bağlılık başlıkları altında uzun yazılar yazılabilir her biri için; ancak siyaset bilimi ve ‘siyasi’ olabilme konusunda tam aksine son derece sığ, siyasi gözlem ve sonuç çıkarma, siyasi yakın – uzak hedef ve program oluşturma konularında oldukça olumsuzdurlar, özellikle yakın tarih tek şahsiyetler..

Bundan sonra Çerkes devlet üst-alt düzey görevlilerinin, başta Türkiye’de, kendilerinin daha rasyonel ve milliyetlerinin de bir politikası olmasını gerektiğini düşünmeleri, bir dengenin mutlaka olması, ama yazarın kendisinin de belirttiği gibi; ‘ırkçı’ öngörülerin, herhangi bir ulusa üstünlük vasfeden her türlü görüş, eğilim, eğitim ve davranışların YASAKLANMASI, bence de benzer sorunların tekrarlanmaması için zorunludur.

Nart Kozok’un Osmanlı Tarihinde İz Bırakan Çerkesler kitabının birinci baskısı tükendi. İkinci baskısı önümüzdeki aylarda yayınlanacak. İkinci baskıyı Jıneps gazetesinden, Kafkas Kültür derneklerinden, Ümit Duman’dan ve Yazarın kendisinden edinebileceksiniz.

umitduman1@gmail.com