Kafkas Diasporası Yayınlarından Seçmeler

Uzun senelerden beri Türkiye’de “Dosteli Yardımlaşma Derneği” adı altında bir hayır cemiyeti icrayı faaliyet etmekte ve hemşehri­lerine kültür sahasında hizmet etmek emeliyle büyük gayretler göstermekte idi. Bu ce­miyetin maksat ve gayesini anlamak için, onun bir kongre sonunda yayınladığı bir bro­şürü okumak kâfidir. İşte o broşürü aynen neşrediyoruz:

“Tahakkukuna çalışmak istediği tasavvurlarının programlanmış şeklini Sayın Üye­lerine arzetmek suretiyle şükranlarını ifade etmek arzusundadır.

Evvelâ şu ciheti tebarüz ettirmek isteriz ki, bir hayır müessesesi olan Derneğimizin hiçbir siyasi temayülü yoktur. Gayemiz, üyelerimiz arasında tanışmayı, tesanüdü, yar­dımlaşmayı temin etmek, kültür sevgisini yaymak, genç istidatların inkişafına imkân vermek. Göçmen hemşehrilerimize ve fakirlerimize maddi ve manevi yardım etmek, işsizlere iş bulmak, kütüphane tesis etmek, yoksul ta­lebelerin kitaplarını temin etmek, imkân bu­lunca dergi çıkarmak, hasta üyelerle alâka­dar olmak, tedavilerini sağlamak, icab ederse hastaneye yatmalarında yardımcı olmak, vefat vukuunda ilgilenmek, muhtaç ise masrafını ödemek gibi sosyal hizmetlerdir.

Bilindiği gibi bütün bu işleri yapabilmek için en mühim iş olarak merkezî bir yerde münasip bir lokal temin etmek gerektir. Bu uğurda şimdiye kadar yapılan teşebbüsler ma­alesef matlub neticeyi verememiştir. Derneğimizin gelir kaynakları, üyelerin vereceği ai­dat ve teberrularla tertib olunacak balo, müsamere, konferans, kıs ve çay toplantıları ve saire gibi teşebbüslerden hasıl olmaktadır.

Derneğin teşekkül tarihinden beri yaptı­ğı nakdî yardım 3500 liraya baliğ olmuştur. Muhtelif müesseselere yerleştirilen işsiz, göçmen ve yerli hemşehrilerimizin adedi 150 kişiyi aşmaktadır. Tedavi gören ve hastanelere yatırılan müteaddit kimseler Derneğe karşı daimî surette minnet ve şükran hisleriyle meşbu bulunmaktadırlar. Mekteplere yerleştirilen çocuklarımızın adedi gittikçe artmaktadır. Muasır medenî memleketlerin, içti­maî yükselişleri ancak kültürle mümkün bulunduğuna inanan Kurulumuz bilhassa çocuk okutma işi üzerinde önemle durmakta ve bu uğurda bütün hemşehrileri yardıma davet etmektedir. Bütün bunların yapılabilmesi için hamiyetli şefkatli ve insanlık sever olduğuna asla şüphe etmediğimiz her sınıf hemşehrimizin kıymetli alâkalarını beklemek hakkımızdır. Tarih; fazilet, feragat ve fedakârlık sahneleriyle doludur. Şahsî işlerini yoluna koyan kimseler, hayattan nasibini almanın verdiği gevşeklik içinde hemşehrilerini unutmamalı­dırlar. Bütün dünya milletleri hayır işlerine karşı alâkasız kalmazlar.

İçimizde çocuklarını okutmakta olanlarımız bilirler. Bunlara sarfetmeye mecbur olduğumuz emeklerin maddî ve manevî mahiyet­lerini bir kere daha göz önüne getirelim. Onu yetiştirmek vatana ve millete faydalı kılmak hususunda ne gibi külfetlere katlandığımızı hatırlayalım. Elbirliğiyle yapılacak yardımla­rın ne kadar hayırlı neticeler vereceğini tasavvur etmek bile bir zevk değil midir? Bu itibarla yapılacak her işte ve her teşebbüste sizleri fikir ve hareket birliğine, insanlık ödevlerine davet ediyoruz.

Cemiyetlerin işe yarar, faydalı bir teşek­kül olarak yaşayabilmelerinde malî takatların başlıca âmil olduklarını artık bilmeyen yok­tur.

Derneğimizin aslî ve fahrî olmak üzere iki türlü üyesi vardır. Aslî üye aidat olarak ayda en çok on lira veren üye olup fahrî üye ise dilediği miktarda teberrularını esirgemeyen kimselerdir.

Hülâsa: Derneğimizin hayırlı ve kutsî emellerine ulaşması müşterek alâka ve maddî varlığa dayanmakta olduğunu tekrar hatırlatarak, sizlerin mümessili olarak idare heyetimizin koyduğu mesaiye müzaheret ve muaveneti esirgememenizi derin saygı ve sevgilerimizle arzederiz.”

İdare Kurulu

---

28Ekim tarihli İcra mesuliyetini kendilerine itimat ve emanet ettiği İdare Kurulumuz broşürünü aynen yukarıda neşrettiğimiz bu hayırlı cemiyet her sene bir iki balo vermekte, Kafkasya’nın eski anane ve âdetlerini canlandıran oyunlarıyla umumi bir alaka ve teveccühü celp ederek devam edip gitmekte iken derneğin kurucularından ve kıymetli üyelerinden olan Azerbaycanlı kardeşlerimiz ken­di isimleriyle bir cemiyet kurmayı daha fay­dalı bulmuşlar ve ayrı bir dernek kurmuşlar ve manen bağlılıklarını muhafaza etmekle beraber fiilen bu dernekten ayrılmışlardı. Ku­zey Kafkas Türk Kültür Derneği ismini alan bazı Kuzey Kafkaslılar da her ne düşünmüşlerse düşünmüşler onlar da bir dernek vücu­da getirmişlerdir. Bu vaziyet karşısında şimdiye kadar bir camia altında çalışan bu arka­daşlar Dosteli Yardımlaşma Cemiyeti’nden ayrılınca, bu cemiyet de kendi ismini değiştirmeye lüzum görmüş ve kongresini toplayarak kararını almış ve vilâyet makamına da tas­dik ettirmiştir.

Esas nizamnamesine dokunmamak şartiyle ismi ve bazı maddeleri değişen yeni tüzük de tabedilmiş ve bütün üyelere tevzi edilmiş­tir. Maksat ve gayesi nizamnamesinde izah edilen Kafkas Kültür Derneği Kafkasya’dan Türkiye’ye hicret etmiş ve burada yerleşmiş olan Kafkaslıların derneği olduğu için yeni teşekkül eden Kuzey Kafkas Türk Kültür Derneği ile hiç bir alâkası yoktur. Onları kendi­lerinden hariç saymadıkları için eğer onlar Kafkas Kültür Derneği’ne girmek isterlerse onları da bağırlarına basmakta müttefiktir­ler.

Şimdi biz niçin çıkıyoruz onun izahını yapmak istiyorum:

Babam da, anam da Kafkasya’dan Adapazarı’na hicret etmişler ve orada yerleşmişler ve hayatlarını refahla geçirmişler ve bizi de yetiştirmişlerdir. Toplu olarak iskân edildiği­miz mıntıkalarda Türk vatandaşlarımızın gösterdikleri şefkat ve muhabbeti ve samimi­yeti babalarımızdan, analarımızdan dinlediğimiz, kendimiz büyüdükçe aynı kardeşliği ay­nı kadirbilirliği gözlerimizle gördüğümüz için ne babalarımız ve ne de analarımız bu minnetin altından nasıl kurtulacağımızı bilmezlerdi. İşte Kafkas Kültür Demeği bana bu fırsatı verdi. Üyesi bulunduğum ve kongresi tarafından da İdare Kurulu azalı­ğına tayin olunduğum bu hayırlı derneğin faydalı bir uzvu olabilmek için onun organı olacak bir dergi çıkarmayı düşündüm ve işte çıkardım. Bu dergi benim değil, âdet ve ana­nelerini canlandırmağa çalışacak, her türlü imkânları sağlayacak olan, Türkiye’deki bütün Kafkasyalılarındır. Ben ve dergim onların emrinde vazife görmek ve elimden geldiği kadar hizmet etmek için çalışacağım. Esasen senelerden beri vücudumu hasrettiğim basın ailesi arasında vatani vazifemi yaptığını için bu hizmeti de vatanî bir vecibe telâkki etmekteyim.

Çerkeslerin ve bilumum Kafkasyalıların bu vatana şimdiye kadar ifa ettikleri hizmetleri tahakkuk ettirebilmek bahtiyarlığına na­il olursam kendimi dünyanın en mesut bir insanı sayacağım için Kafkasya tarihi, kültürü, edebiyatı hakkında malumatı olanların yardımlarına mazhar olmak için ilim adamla­rının muavenetlerini ve bilhassa muharrir arkadaşlarımın yardımlarını çok rica ederim.

Bütün bilginlere sahifelerimiz açıktır. Çalışma bizden muvaffakiyet Allahtandır.

*