Osetlerde evlenme ve düğün töreni

0
408

Xezar ziyareti bittikten sonra kayınvalidelerin yanına giden gelini, kayınvalide bal kasesi ile karşılardı. Gelin kayınvalideden mıdıkuş denilen bal kasesini alarak küçük bir kaşıkla kaseden aldığı balı önce kayınvalidesine sonra orada bulunan diğer kadınlara ikram ederdi. Bu merasim, gelinin ve kayınvalidenin barış, sevgi ve saygı içinde ağız tadı ile yaşama arzularını ifade ederdi.


Gelinin hişterlerin yanına götürülüşü

Gelin hişterlerin yanına gelince sofranın büyüğü olan hişter eline kadehi alarak şöyle arfe yapardı:

KADCIN YUNE HUTSAV. MENE ABON, NE KEŞTERTI AMONDME KUVEM, EMESE AMONCIN FEKEN.

ATSI ŞABİ, YE RAYGUREN KERTEY AMONCIN KAX KUD AVERA, YE TSEREN HEZARME AMON KUD BAXEŞŞA, VITSI HORJEXIN RAKEN. KADCIN VAŞTIRCİ, ABON ATSI ŞABİ ÇİJG, ERLEVVIDİŞ YE TSARDI IŞTIR FENDAGIL, EME İRİ BEŞTİ REŞTFENDAG, TSI ŞILIŞTEG FETSİ, VIY EMBALEY FEKEN.

MADI MAYREM, XERJ KENEGDE YE, EMEYE DE HORJEX VENT. YE NOG TSEREN BINNATIN, ENENIJ AMONCIN FEKEN. EFŞIMERIN TSI LEBBUTE JAXTOY, VİDONİME EFŞİMERTI TSARD FEKENENT.

Türkçe özeti

Yüce Tanrım bugün bu gençlere dua ediyorum. Onlara şans ver. Bu iki genç yeni yuvalarına şans götürsünler. Bundan önce gelin olup mutlu olmuş kızların şansına sahip olsunlar.

Hişter arfesini bitirince kadehini sağdıca verir, diğer iki hişter de iyi yolculuklar temenni eden arfelerini yaptıktan sonra gelini arabaya bindirirdi. Neşeli şarkılar söyleyerek kız evinden ayrılmaya hazırlanırlar. Fakat gençler avlunun kapısını tutarak arabanın çıkışına engel olurlar. Sağdıç gençlere bahşiş vererek yolu açar. Buna benzer bir sürü adetlerin gereğini yaptıktan sonra yola çıkarlar.

Damadın evine varış

Gelin getiren kafile evin kapısına gelince bütün köy halkı avluda hazır bir şekilde olurdu. Sağdıç ve yardımcısı gelini tekerleme şeklindeki şarkılarla hişterin yanına götürürdü.

OY FETSEVEM FETSEVEM

OY AMONCIN KAX FEXEŞŞEM

OY VE EXŞEV HORJ VA NE FIŞIMTE

OY VELEKGEDI DAVONCIN

OY NE KUDDEGTE AMONCIN BELAŞI KALİVIL ABADTİ ÇINGDZON ÇIZG HEZAREY RAKAŞTİ

OY FARNİMEVEM FETSEVENT

OY AMOND NEME FEXEŞŞEM

Türkçe özeti

Oy gidiyoruz gidiyoruz

Oy biz yeni yuvaya şans götürüyoruz.

Oy iyi geceler ev sahibimiz.

Oy işlerimiz şanslı gitsin

Oy ağacın dalına kondu

Oy kız evden baktı

Oy biz mutlu şekilde gidelim.

Gelin hişterlerin masasının yanına gelince herkes ayağa kalkar ve üç hişter kadehlerini eline alarak sıra ile şöyle arfe yaparlardı:

KADCIN YUNE HUTSAV, DE IŞFELDIŞT ADEM IŞTEM, EMENIN HORJZİNETTE DE TSEŞT BAVARJENT. DUNEYİ IŞFELDİŞEG HUTSAV, ABON DEM DUVVE MIGGACI KUVUNTS, EMETSIN ŞE KUVİ- NEGTI BARŞTEN AYŞ. DUVVE MIGGACI BAXEŞTEG KODDAY, EME ŞE XEŞTEGZİNAD ENUŞTEM AXEŞŞIN ŞE BON KUD IŞVA, DUVVE ERIGON VIDI AMONCINEY KUD FETSEROY, EMJAY, EMJEROND KUD BAVOY, VITSI XORJEXTSIN RAKEN.

BAYRAGI BEX KENEG, LEBBUYI LEG KENEG, VASTIRCİ ATSI DEUVVE VIDI AMONCIN FEKEN.

MADI MAYREM, DE XORJEXEYSE HAYCIN FEKEN.

BINNATI XİTSAV, ATSI KERTME, ATSI BINONTEM, NOG ŞILIŞTEG ERBAKAXI TSEF KODTA, EME AMONCIN KAX ERBAVERENT. YE NOG TSERENTEYIN, AMONDI ENENİJİ BINNAT FEKEN.

EFŞİMERTE Çİ JAXTA, VIDONİME XO EME EFŞİMERTI TSARD FEKENENT.

ALLI FIDBILIJEY DARD, ENENİJ, ENE JERDE KIGEY, KEREZİYİ VARJGE KUD FETSREROY, AXEM AMONDSIN BALEVAR KEN.

Türkçe özet

Yüce Tanrım, bugün iki soy (sülale) birbirleri ile akraba oldular. Onların bu yakınlığını, akrabalığını asırlarca sürdürmelerini sağla. Yeni bir yaşama adım atan bu iki gence bir ömür boyu mutluluk ver ve yaşamları boyunca onları her türlü kazadan beladan koru.

Efşinlerin yanına gidiş

Buna benzer üç hişter de arfelerini yaptıktan sonra sağdıç, gelini efşinlerin oturduğu bölüme mızıka eşliğinde götürür.

Xezarın (ev) eşiğine gelen gelin sağ ayağını atarak içeri geçtiğinde kadınlardan biri gelinin kucağına bir oğlan çocuğu verir. Daha sonra gelin yeni evinin exzarında ki ocağın etrafında üç kez döner. Ve her defasında ocak zincirine dokunur. Ve başını eğerek dua ederdi. Bu ocak zinciri eski Asetinler’de çok önemli yer tutan bir olaydır.

Mıdıkuş ( bal kasesi )

Xezar ziyareti bittikten sonra kayınvalidelerin yanına giden gelini, kayınvalide bal kasesi ile karşılardı. Gelin kayınvalideden mıdıkuş denilen bal kasesini alarak küçük bir kaşıkla kaseden aldığı balı önce kayınvalidesine sonra orada bulunan diğer kadınlara ikram ederdi. Bu merasim, gelinin ve kayınvalidenin barış, sevgi ve saygı içinde ağız tadı ile yaşama arzularını ifade ederdi. Daha sonra orada bulunan yaşlı hişter kadın, gelinin yeni evinde sorunsuz, problemsiz, sağlık ve mutlulukla yaşamasını temenni eden arfesini yapardı. Sonra da gelin odasına alınırdı.

Gelinin yüzünü açma merasimi (xıjişin)

Gelinin yüzünü örten örtüyü almak için genellikle becerikli, ağzı laf yapan, 10 – 12 yaşlarında erkek bir çocuk seçilirdi. Bu çocuk gelinin yeğeni ya da herhangi bir akrabası olabilirdi. O da yoksa gelinin sevdiği komşulardan birinin oğluna bu görev verilirdi. Bu genç elinde sopanın ucuna takılmış küçük bir flama ile şu sözleri söyleyerek örtüyü alırdı:

FARN – FARN – FARN
AVD LEBBUYI EME ERTE TSEX ÇIJGI
FARN – FARN – FARN
KARKAV BEDULCIN
FARN – FARN – FARN
ARŞAV KEBULCIN
FARN – FARN – FARN
FIRAV KEBUTCIN
FARN – FARN – FARN
BINONTEN VARJON
FARN – FARN – FARN
KEVBEŞTEN ACCIN
FARN – FARN – FARN
AVD LEBBUYI EME ERTE TSEX ÇIJGI

Türkçe özeti

Yedi erkek ve bir kız sahibi olsunlar. Yavruları gürbüz ve güçlü kuvvetli olsun. Aile içinde sevgi, çevrelerinde saygı gören insanlar olsunlar.

Bu şekilde duasını bitiren genç elindeki flama ile gelinin örtüsünü alır ve herkes ilk kez gelinin yüzünü görmüş olurdu.

Yüzü bu şekilde açılan geline ikinci defa bal kasesi verilirdi. Gelin küçük kaşıklarla orada bulunan kadınlara yaş sırasına göre bal ikram ederdi. Kadınlar da geline bal gibi tatlı bir hayat geçirmesini dileyen arfeler yaparlardı. Bu seremoni bitince gelin artık odasına götürülür ve düğüne devam edilirdi.

Bitti

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz