Human Righs Watch (İnsan Hakları İzleme) örgütü, Soçi Olimpiyat Oyunları’yla ilgili eleştiri yapan gazeteci ve aktivistlerin tehdit ve tacizle sindirilmek istendiklerini belirterek, internet sitesinde aşağıdaki haberi yayınladı.
Yerel yetkililer, Soçi 2014 Kış Olimpiyat Oyunları’nın hazırlıklarını eleştiren ya da endişelerini dile getiren gazeteci ve aktivistleri taciz etmektedir.
Human Rights Watch (HRW), göçmen işçilere yapılan suistimaller, olimpiyat inşaatlarının çevreye ve insan sağlığına etkileri, evlerinden zorla çıkarılan insanlara ödenen adaletsiz tazminatlar gibi konuları araştıran ve eleştiren çeşitli kurum ve kişileri sindirmek için hükümetin yaptığı çalışmaları belgeledi. HRW ayrıca hükümetin, gazetecilerin haber yapma haklarına karşılık olarak haklarında cezai soruşturmalar açıp nasıl taciz ettiğini de belgeledi.
HRW’nin Avrupa ve Orta Asya sorumlusu Jane Buchanan, “Aktivist ve gazetecileri sindirmeye çalışmak yanlıştır ve bu, olimpiyatların imajını zedelemektedir. Olimpiyatlara ev sahipliği yapmanın önemli şartlarından biri de basın özgürlüğüne olanak sağlamaktır ve yetkililerin eleştirileri susturma çabaları bu ilkenin açıkça ihlal edilmesidir” dedi.
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC), olimpiyat oyunlarının evreleriyle bağlantılı olarak, işçilere kötü davranış ve diğer insan hakkı ihlallerini araştırmakla yükümlüdür. Basın özgürlüğü, Olimpiyat Tüzüğü’nün “Olimpiyat Oyunlarında Medyanın Kapsamı” bölümünde garanti altına alınmıştır.
HRW, 2008’den bu yana aktivist ve gazetecilerin Soçi Oyunlarıyla ilgili eylem ve yorumları nedeniyle maruz kaldıkları taciz ve tehditleri 2008’den itibaren belgelemiştir.
Polis, Soçi’de çevresel ve farklı sorunlarla ilgili bazı barışçıl protestolara izin vermiştir. Ama çevre ve insan hakları aktivistleri saldırıların da hedefi olmuş, barışçıl protesto nedeniyle gözaltına alınmıştır. Olimpiyat hazırlıkları esnasında yapılan ihlallerin belgelenmesi çalışmalarına bilfiil katılan iki sivil toplum kuruluşu, devlet denetimine tabi tutulmuş ve bir kuruluşun e-posta hesapları incelenmiştir.
Bazı medya kuruluşları olimpiyat hazırlıklarını eleştirirken diğerlerinin kaçınması gibi farklılıklar olsa da HRW, olimpiyatlarla ilgili ihlalleri ve endişelerini yayınladıktan sonra tehdit ve tacize maruz kalan editör, gazeteci, blogçu ve habercilerle konuştu. İki gazeteci ve bir gazetenin genel yayın yönetmenine yaptıkları çalışmalar nedeniyle cezai kovuşturma açıldı. Bazı gazeteciler, yerel yetkililerin olimpiyat hazırlıklarını özellikle “olumlu” açıdan sergilemeleri için editörlere baskı yaparak Soçi hakkında olumsuz ve eleştirel bilgileri kontrol altına almaya çalıştıklarını söyledi. Ayrıca, olimpiyat hazırlıklarıyla ilgili eleştirel yayınlar yapan bağımsız internet haber kaynakları ve bloglar, bilgisayar korsanlarının siteleri erişilmez kılan düzenli saldırılarına maruz kaldı.
Soçi’de sivil topluma uygulanan taciz ve tehdit, Rusya’da devlet başkanı Putin’in göreve başladığı 2012 Mayıs’ından beri 15 aydır süregelen insan hakları kısıtlamalarının perde arkası olarak görülmelidir. Bu süre içinde halk toplantılarını kısıtlayan, hakaret ve dinsel aşağılama cezasını yeniden düzenleyen, internet içeriğine ek sınırlamalar getiren, vatana ihanet tanımını genişleten ve geleneksel olmayan cinsel ilişki propagandasını yasaklayan yeni yasalar kanunlaştırıldı. (hrw.com)
***
Jane Bunachan:
“Soçi Oyunları’nın hazırlıklarına, büyük bölümü aktivist ve gazetecilerin çabalarıyla aydınlatılan ağır insan hakkı ihlalleri ve diğer sorunlar bulaşmıştır. Uluslararası Olimpiyat Komitesi bu sorunları halletmek istiyorsa Rus yetkililerden aktivist, kurum ve gazetecilere uygulanan tacizin derhal durdurulmasını ve ihlallerin soruşturulmasını istemelidir”
“Basın özgürlüğü, Olimpiyat Tüzüğü’nün ana ilkesidir ve gazetecilerin meşru kamu menfaatiyle ilgili haberleri yayınlamaktan korktukları bir atmosferde başarılı bir olimpiyat gerçekleşmez. IOC, Rus yetkililerinin Soçi’yle ilgili haber yapan tüm gazetecilerin basın özgürlüğünü garanti altına alması konusunda ısrarcı olmalıdır”
“Rusya’daki ihlalleri açığa çıkaran aktivistler benzersiz bir baskı altındadır ve Soçi de istisna değildir. IOC’nin, eleştiren ya da destekleyen tüm aktivistlerin, bireylerin ve kuruluşların engellenmeden görüşlerini dile getirebilmelerini sağlamaları için Rus yetkililere ısrarcı olarak olimpik hareketin ana hedefi olan insan onurunu desteklemek gibi hayati bir fırsatı vardır”
Çeviri: Serap Canbek
