“Abhazya’da yaşayan Abhazca bilmelidir”

0
448

Abhazya Parlamentosu’nda gerçekleştirilen genişletilmiş toplantının konusu ‘Devlet dili’ idi. Toplantıya milletvekilleri dışında, devlet başkanlığı genel sekreteri Beslan Kubrava, birinci başbakan yardımcısı İndira Vardaniya, hükümet üyeleri, ilçe idare başkanları ile Sohum Belediye Başkanı, bilim adamları, yazarlar, Abhazya Devlet Üniversitesi öğretim üyeleri, okullardaki Abhaz dili ve edebiyatı öğretmenleri katıldı.

Toplantıda dil politikası ve demografi komitesi başkanı Valeri Kvarçiya bir rapor sundu. Kvarçiya ‘Devlet dili’ kanunun 14 Kasım 2007’de kabul edildiğini, bundan bir ay önce devlet başkanının emri ile 2008-2016 döneminde Abhazcanın gelişimi konusunda devlet programının kabul edildiğini hatırlattı. 2008’de idari kanuna, devlet dili kanunu ihlali durumunda ceza uygulamalarını öngören ilaveler eklendi. Ancak milletvekili Kvarçiya’nın belirttiğine göre, kanunun yerine getirilip getirilmediğini kontrol eden bir kurum yok.

Kvarçiya, “Kanuna uyulup uyulmadığını denetleyen bir kurum olmayınca yasanın bir etkisi olmuyor. Bu sebeple yasayı işler hale getirmemiz için bazı tedbirlerin alınması gerekir” dedi. 

Olumlu gelişmeler olarak, artan Abhazca televizyon ve radyo programları, sanat ve çizgi film dublajlarını sayan  Kvarçiya, “maalesef yazılı medyada bir iki Abhazca makale dışında pek fazla bir örnek göremiyoruz. Abhazca yazma konusunda zayıfız”dedi.                                      

Abhazcanın gelişimi konusunda, Abhazca Gelişim Vakfının azımsanmayacak çalışmalar yaptığını kaydeden Kvarçiya, Gal, Tkuarçal, Oçamçira, Novıi Afon’da Abhazca dil eğitim merkezlerinin açıldığını kaydetti.

Kvarçiya, bir kaç bakan dışında çalışmalarda kimsenin Abhazca’yı kullanmadığını, devlet dilini bilen yetkili sayısının da az olduğunu söyledi. Kvarçiya’nın düşüncesine göre, Abhazya’da devlet dili müfettişliğinin oluşturulması gerekiyor.   

Abhazya’daki okullarda eğitimin ağırlıklı olarak Rusça yapıldığını ifade eden Kvarçiya, “ Ülkemizde bulunan 165 okuldan sadece 60 tanesi Abhaz okulu, takdir edersiniz ki bu da yeterli olmuyor” dedi.

Toplantıda söz alanların hepsi, televizyon programlarının genişletilmesi, anaokulu ve okullarda anadile büyük önem verilmesi, en önemlisi de evde çocuklarla anadilde konuşulması gerektiğini ifade etti.

Rapor değil reçete verin

Abhazca’nın Gelişimi Vakfı Müdürü Gunda Kvistinia’nın konuşması esnasında salonda ‘Bizim rapora ihtiyacımız yok, Abhazcanın nasıl korunacağı konusunda bir reçete verin’ cümlesi duyuldu. Kvitsinia da buna ‘Abhaz anne çocukları ile Abhazca konuşmalı’ ifadesiyle karşılık verdi.

Milletvekili Aslan Kobahiya da “Eğer biz, Abhazlar Abhaz devletini kurmak ve yaşatmak istiyorsak, devlet dilimizi konuşmalıyız. Abhazya’daki diğer millletler de şunu bilmek zorunda; onlar Abhazları sevmeyebilir, ancak devlet dili olan Abhazcayı konuşmak zorundalar!” dedi. (ajanskafkas)

 

Sayı : 2014 02

Yayınlanma Tarihi: 2014-02-19 00:00:00