Wubıhça üzerine etüdler (3)

Wubıh dili, aynı özellikleri taşıdığı diğer Kuzey Batı Kafkas dillerinden bazı noktalardan ayrılmaktadır.

·                    Geçişli ve geçişsiz durumlar mevcuttur.

·                    Morfolojik açıdan 9 hatta daha uzun heceli kelime üretebilir. aχʲazbatɕʼaʁawdətʷaajlafaqʼajtʼmadaχ  (Mümkün olsaydı, bunları benden onlar adına alabilirdin.) If it was possible, you could take them from me on behalf of them. Basit bir yapısı vardır. İsmin sadece 4 hali bulunur.

·                    Fiil çekimleri biraz karışıktır. İngilizcede  fiil çekimleri nesneyi temel alırken; Wubıhça’da eylemden etkilenmeye göre fiil çekimi oluşur. Eylemden yararlanan nesne ise muhakkak suretle fiilde belirtilir.

·                    Fonolojisi zordur. 84 karakteri vardır. Bunlardan sadece 2’si açık seslidir.

Wubıh dili 84 harfle kendi sınıfındaki en ünlü dildir. Bu karakterden sadece 2 tanesi seslidir. Buna rağmen 20’den fazla dudaksıl fonemle Wubıhça, dil dünyasında bir efsanedir.

Wubıhçada çok sayıda Adıgece, Türkçe daha az sayıda da Persçe, Abazaca ve bazı Güney Kafkas dillerinden girmiş kelimeler bulunmaktadır. Vogt (1963) Adıgeceden ödünçlenme alınmış çok 100’den fazla kelime tespit etmiştir.

/ɡ/ /k/ /k’/  sesleri Türkçe ve Adıgeceden ödünçlenmiştir.  /ɬ/sesi, Adıge diline mahsustur. Bununla beraber, Adıgeceden önce de kullanılmaktaydı.  /ɣ/ sesi de, Adıge dilinden alınmış görülmektedir. Özellikle iki kelime bariz şekilde Adıgecedir:

/paaɣa/ (gururlu, mağrur)

/ɣa/ (testis)

Wubıhlar ve Wubıhça üzerine çalışma yapmış belli başlı araştırmacılar:

·                    Brian George Hewitt

·                    Catherine Paris

·                    Christine Leroy

·                    Georg Bossong

·                    Georges Dumézil

·                    Hans Vogt

·                    John Colarusso

·                    Julius von Mészáros

·                    Rieks Smeets

·                    Viacheslav Chirikba

·                    Tevfik Esenç

·                    Wim Lucassen

9

Bibliyografi

·                    Dumézil, G (1961). Etudes oubykhs (Wubıhça etüdler). Paris: Librairie A. Maisonneuve.

·                    Dumézil, G. (1968). Eating Fish Makes You Clever. (Balık yemek seni akıllandırır. ) Audio format

·                    Dumézil, G. (1975). Le verbe oubykh: études descriptives et comparatives (Wubıhça fiiler: Anlatımlı ve karşılaştırmalı etüdler.) Paris: Imprimerie Nationale.

·                    Mészáros, J. von. (1930). Die Päkhy-Sprache (Wubıh dili). Chicago, University of Chicago Press.

Birlikteysek güçlüyüz.
© Her hakkı mahfuzdur. İzinsiz, kısmen veya bütünüyle kullanılamaz.