Bir çeşit akordeon olan ve Türkiye’de Çerkes Mızıkası olarak bilinen bu el mızıkalarının Kafkasya dışında yaşayan Adige ve Abhaz halklarının müzik yaşamındaki önemi çok büyüktür.
El Mızıkası
Metodu Ruhet Gürbüz
Bir çeşit akordeon olan ve Türkiye’de Çerkes Mızıkası olarak bilinen bu el mızıkalarının Kafkasya dışında yaşayan Adige ve Abhaz halklarının müzik yaşamındaki önemi çok büyüktür.
Hemen her köyün ve her ailenin bir mızıkası vardır. Genellikle hanımlar tarafından çalınan, hem çalınıp hem de dans edilebilen bir alet olan mızıka, Çerkes düğünlerinin vazgeçilmez bir çalgısıdır. Hatta eskiden atlara bile mızıka ile dans ettirilirdi. Bu danslara ilişkin pek çok melodi vardır.
Adıgelerin Pşine, Abhazların Amazırkan veya Amarzakan dedikleri bu enstrüman yıllarca kişisel çabalarla, kulaktan öğrenilmiş, zaman içinde bu mızıkaların yerini akordeonlar alınca mızıkalarda raflara kaldırılmıştır.
Yurt dışından getirtilen, öğrenilmesi ve öğretilmesi hayli zor olan mızıkalar, gündemden kalktıkça, mızıka ile çalınan melodiler de kaybolmuştur. Bu güne kadar bir mızıka metodu geliştirilmediği gibi nota ile mızıka çalma yöntemi de bilinmemektedir.
Her zaman tek kişi tarafından çalınan mızıkanın toplu halde çalındığı da hiç görülmemiştir. Türkiye’de ilk kez, emekli müzik öğretmeni Ruhet Gürbüz tarafından geliştirilen “Nota ile Mızıka Çalma” yöntemi sayesinde artık mevcut mızıka melodileri notaya alınmakta, mızıka grupları oluşturulmaktadır. “Warada Mızıka” bu gruplardan ilkidir.
Bu metot, günümüzde mızıkanın yaşlı-genç, herkes tarafından kolayca öğrenilebileceğini kanıtlamıştır. Bu metot sayesinde mızıka çalmayı kendi kendine öğrenmek de kolaylaşacaktır. Ayrıca, kaybolmaya yüz tutmuş birçok mızıka melodisinin de notaya alınması sağlanacaktır. Şimdiden 35 parçalık bir repertuvara sahip olan bu metodun arkasından yeni repertuvar kitapları yayımlanacaktır.
Böylece mızıka, müzik yaşamımıza yeniden geri dönecek ve sahip olduğu eski görkemli yerini alacaktır.
Mahinur Tuna
Sayı :
Yayınlanma Tarihi: 2014-04-10 00:00:00
