ABD’deki Dış Politika Araştırma Enstitüsü’nün Kafkasya uzmanı Michael Cecire, BBC Haber’in Abhazya’daki huzursuzlukla ilgili sorularını yanıtladı.
ABD’deki Dış Politika Araştırma Enstitüsü’nün Kafkasya uzmanı Michael Cecire, BBC Haber’in Abhazya’daki huzursuzlukla ilgili sorularını yanıtladı.
-Bu kargaşa yoksullukla mı ilgili?
-Hayal kırıklığından kaynaklanmış olması daha muhtemel. Abhazya hükümeti 2014 Soçi Olimpiyatları’nın Abhazya ekonomisine bir rahatlık getirebileceğini vaat etmişti ama bu olmadı. Olimpiyatların turizm ve inşaat malzemeleri satış geliri ile ilgili Abhazya’ya ekonomik bir canlanma getireceği vaat edilmişti ama en fark edilir etkisi hayal kırıklığı yaratması oldu. Abhazya’nın ekonomik sorunlarından bir kısmı hükümete atfedilebilir ama şartları geliştirme konusundaki gerçek güç Rusya’dadır. Örneğin, Çeçenya’daki Moskova finanslı inşaat hamlesi (insan hakları konusu halen büyük sorun olsa da) maddi şartları geliştirdi ama Abhazya’da buna benzer şeyler yapılmadı.
Yine de bu, hikayenin sadece bir parçası. Muhalefet ana neden olarak ekonomik şartlardan bahsediyor ama tartışmanın asıl noktası Cumhurbaşkanı Alexander Ankvab’ın Abhazya’nın Gali bölgesinde yaşayan Gürcülere yaklaşımıyla ilgili. Ankvab onlara pasaport ve Abhazya vatandaşlığı vererek Abhaz toplumuna entegre etme görüşünü savunuyordu. Raul Hacimba liderliğindeki muhalefet bunun siyasi bir hile olduğuna, Ankvab’ın seçmen attırmak için bu yola başvurduğuna inanıyor ve bu politikaların Abhazya’nın etnik Abhaz kimliğine zarar verdiğini söylüyor. (Önceki başkan Sergei Bagapş’ı da aynı nedenle suçlamışlardı.)
Hacimba, Ankvab hükümetini Moskova’ya itaat etmekle de suçluyor. Her ne kadar Rusya ile ittifak lehinde siyasi bir mutabakat olsa da Hacimba muhalefeti, Rusların Abhazya’da emlak almasına izin verilmesini ya da Sohum’un Rusya ile fazla yakınlaşmasını istemiyor. Ancak eski bir KGB subayı olan ve bir zamanlar Moskova’nın en gözde siyasetçisi olarak görülen Hacimba’ya ne kadar inanılır, bu net değil. Siyasi yönden değişimi, ideallerinin oldukça esnediğini gösteriyor, ama belki de eski patronları tarafından hor görüldüğünü düşünüyordur. Tek bildiğimiz şu: Hacimba kendisinin iktidarda olması gerektiğine inanıyor. Ankvab’a gelince, siyasi ömrü büyük ölçüde Rusya’ya bağlı. Siyasi çare olarak Ankvab’ı görevden alırlarsa tekrar güç kazanması zor olacak gibi görünüyor.
-Muhalefet liderinin milliyetçiliği ne kadar güçlü?
-Etnik milliyetçi. Siyasi görünümde Moskova karşıtı söylemlere fazla yer vermediğine bakılırsa Rusya karşıtı değil ama Rusya ile daha fazla entegrasyona şiddetle karşı çıktı. Ankvab’ın vatandaşlık konusundaki düşüncesine karşı çıkarak devletin etnik Abhaz yapısının korunması gerektiğini savunuyor. Görünüme bakılırsa, Hacimba’ya 2004’te Bagapş karşısındaki seçim yarışında Rusların büyük desteği olmuştu. Vladimir Putin açıkça onu desteklemişti ama Hacimba kaybedince Moskova ve Abhazya arasında mutabakat sağlanıncaya kadar soğuk bir dönem yaşanmıştı.
-Şu andaki huzursuzluk beklenmedik bir durum muydu?
-Hayır, bir sürpriz değildi. Muhalefet aslında Nisan sonlarında bir ültimatom vermiş hükümeti görevden alması ve köklü reformlar yapması için 5 Mayıs’a kadar süre tanımıştı. Ankvab’ın cevabı ise görmezden gelmek oldu. Dolayısıyla da protestoların başlaması an meselesiydi. Muhalefetin Ankvab ve hükümetini istifaya zorlama ve hızla harekete geçme konusundaki becerisi çok daha şaşırtıcı oldu ama tasavvur edilemez bir durum değildi. Kremlin ya da Gürcistan’ın bu işte bir rolü olduğunu düşünmüyorum. Ama yine de, Ankvab’ın istikrarı sağlayamayacağı netleşirse Rusya, çıkarlara uygun bir çözüme gidebilir.
-Başkanın azledilmesi, Abhazya’nın Gürcistan ve Rusya ile ilişkilerini nasıl etkiler?
-Hacimba başa geçerse Gali Gürcülerinin büyük ölçekli vatandaşlığa geçişi azalacak ama Rusya ile ilişkiler çok değişecek gibi görünmüyor. Abhazya’nın Rusya ile entegrasyonunda bir yavaşlama olabilir ama Hacimba’nın bir alternatif olarak Gürcistan ya da Batı’ya yöneleceğine dair bir gösterge yok. Bu da Sohum’un bütçe ve ekonomi konusunda Moskova’ya bel bağlamaya devam edeceği anlamına geliyor.
-Ukrayna’da yaşananlar ilgili bir benzerlik görüyor musunuz?
-Hayır. (www.bbc.com)
Çeviri: Serap Canbek
Sayı :
Yayınlanma Tarihi: 2014-06-04 00:00:00