Nart Dergisi
Sayı 37 Mayıs-Haziran 2004

Merhaba Değerli Okurlarımız

Nisan 1997 tarihinde ilk kez sizlerle tanışan NART Dergisi, aralıksız altı yıl yayın yaşamını sürdürmüş, 03.07.2003 tarihinde kurulan Kafkas Dernekleri Federasyonu’nun kendi yayın organının adını, içeriğini ve misyonunu özgürce belirleyip yayınlayabilmesine imkan vermek, yeni yapıya saygılı olmak adına Ağustos 2003 tarihinde 36. sayı ile yayın yaşamına son vermiş ve keyfiyet okurlarımıza da duyurulmuştu.
NART dergisinin yayını durdurulduktan sonra, özgün kültürümüzden adını almasını sağlamak üzere, yeni dergi için isim arayışına girişildi. Değişik öneriler arasından belirlenen üç alternatif üzerinde Başkanlar Kurulu’nda uzun tartışmalar ve görüşmeler yapıldı. Sonuçta kurulda yapılan oylama sonucunda Kaf-Fed’in yayın organının adının da yeniden NART olması kararı çıktı. Doğrusunu söylemek gerekirse, Federasyon tarafından yayınlanacak olan yeni yayın organının adının da NART olacağı aklıma bile gelmezdi. Ancak, Kaf-Fed’in kuruluşu ile yeni yayın hazırlıkları içerisindeyken Nartcard’ın haksız yere iptal edilmiş olmasına tepkiden midir, Nart isminin tabanda yeterince tanınmaya başlamış olmasından mıdır, yoksa süreli yayınlarda bir süreklilik istenmesinden midir bilemiyorum sürpriz şekilde NART ismi çoğunluğun iradesiyle seçildi. Hayırlı olsun.
Federasyon olarak amacımız, NART’ın özlenen kalitede ve içerikte, zamanında okuyucusuna ulaşan, uzun ömürlü, yeni kalemlerin ve daha çok da genç kalemlerin ürünlerine yer veren ve olabildiğince kısa aralıklarla çıkan bir yayın organı olmasını sağlamaktır. Bu amaç ve düşünceyle yurtiçi ve yurt dışı Kafkas Dernekleri ile aydınlarımıza, genç kalemlere yapmış olduğumuz çağrılara gelen cevaplar, gelecek için son derecede ümit vericidir. Toplumsal sorunları çok, okuma alışkanlığı az, dili ve kültürel özellikleri önemli oranda aşınmaya uğramış ve yok oluş sürecinde mesafe kat etmiş bir toplum olduğumuz göz önünde bulundurularak yeni dergi ne tür yazılar ve konular içermelidir, hedef kitlemiz ne olmalıdır, gibi birçok soru 5 ayrı toplantıda geniş katılımlarla enine boyuna tartışıldı.
Bu tartışmalarda ciddi ve seviyeli bir dergi ile haftalık bir haber-iletişim gazetesinin yayınlanması düşüncesi ağırlık kazandı. Ne var ki henüz yeterli düzeyde profesyonel eleman istihdam etme noktasında değiliz. Ama hedefimiz; en kısa zamanda profesyonel kadrolar oluşturmak ve onların yönetiminde daha profesyonel yaklaşımla hazırlanmış, sorunlarımızın bir-bir tartışıldığı, toplum tabanımızın zevkle takip edebileceği ve farklı işlevleri olan yeni yayın organlarına kavuşmaktır. Dilerim o günler çok gecikmez.
21 Mayıs 1864 Çerkes Sürgünü, Mayıs-Haziran ayı kültürel etkinlikleri ve toplumsal açıdan anadilin önemi konuları Nart’ın bu ilk sayısını şekillendirmiştir. Temmuz-Ağustos sayısının konusu ise “Anadilde yayın, anadil öğrenim kursları ve toplum olarak bu konulara ilişkin yükümlülüklerimiz” şeklinde belirlenmiştir.
Yeni NART dergisini, yeni bir kurumun yeni bir yayını olması nedeniyle 1. sayıdan başlatmak ve ISSN numarası almak üzere Kültür Bakanlığı’na yapmış olduğumuz başvuruya karşılık aynı ISSN numarası verilmiş ve 1. sayı yerine 37. sayıdan başlanması gerektiği hatırlatıldığından 37. sayı olarak numaralandırmak zorunda kaldık.
Nart dergisine abone kaydedilmesi ve derginin abonelerine ulaştırılması konusunda derneklerimiz ve onların belirleyeceği temsilcilerden faydalanacağız. Bu uygulama, derneklerin kendi üye aidatlarını toplamalarına ve ücretsiz olarak iletişim tebligatları yapmalarına da imkan sağlayacaktır. Bu yöntem, görev alacak arkadaşlarımızın, az da olsa maddi kazanç elde etmelerini ve abonelere derginin mutlaka ulaşmasını da sağlayacaktır.
Bu vesileyle eski abonelerimize de çağrıda bulunmak istiyorum. Nart dergisine 2002 yılı sonu ve 2003 yılı içerisinde abone olduğu halde, yıllık olarak abone oldukları 6 sayıdan daha az dergi ellerine geçmiş olan abonelerimiz, eksik sayılarını bildirdikleri takdirde onların eski sayılarını arşivden diğerlerini de yeni sayılarla tamamlamak istiyoruz. Abone ödeme kayıtlarımız kısmen zarar gördüğünden son dönem abonelerin, gereken kontrolü yapıp Federasyon merkezine bildirmelerini özellikle rica ediyoruz.
Satırlarıma son verirken, anadilde yayınların, anadilde okuma-yazma kurslarının ve Federasyonumuzun yeni yayın organı NART Dergisinin toplumumuz için güzelliklerle dolu gelişmelere vesile olmasını diliyorum.
Saygılarımla

Muhittin ÜNAL

Kaf-Fed Kültürel Haklarımızın Kullanımında Kararlıdır 

03.07.2003 tarihinde 21 derneğin katılımıyla kurulmuş olan Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAF-FED) bu gün itibariyle 43 üyeye ulaşmıştır. Katılım hazırlıkları devam etmekte olan derneklerin de 1-2 ay içerisinde çalışmalarını tamamlamaları sonucu üye sayısı 50 rakamını aşabilecektir. Ortaya çıkmış ve gün gün gelişmekte olan bu yeni yapı, kültürel kuruluşlarımızın kuru­lu bulundukları yöreler itibariyle Çerkes toplumunun ciddi ekseriyetini temsil etme konumuna ulaşmakla yükümlülüğü de o oranda artmıştır.
Bu durumun bilincinde olan Kaf-Fed, demokratikleşme çalışmaları ve insan hakları alanında atılan her adımı ve yürürlüğe konulan her yasayı ve yönet­meliği yakından izleyerek kendi toplumu adına atılması gereken adımları atmak­tan bu güne kadar çekinmemiştir. Bu cümleden olmak üzere yapılan çalış­malarla ilgili birkaç örnek vermek mümkündür.
1-İnsan Hakları Danışma Kuruluna üye olmuştur. Böylelikle 81 sivil toplum kuruluşu arasında Çerkes toplumu adına hareket etmeye başlamıştır. Ayrıca üyesi bulunan Dernekler de kurulu bulundukları il ve ilçelerde İnsan Hakları Kurullarına üye olarak, üyeleriyle ve hemşehrileriyle ilgili insan hakları sorunlarını ilgili kurullara taşımaya başlamıştır. Özellikle İnsan Hakları Danışma Kurulunda; Hükümetin AB’ye vermiş olduğu İlerleme Raporlarının ve demokratikleşmeyle ilgili olarak çıkartılacak yasa tasarılarının değer­lendiriliyor olduğu dikkate alındığında yurt içinde ve dışında sivil yapılaşmalar arasında bizim toplumumuzun temsil edilmeye başlanması ilerisi için oldukça önemli bir adımdır.
2-Türkçe dışında geleneksel olarak kullanılmakta olan mahalli dil ve şivelerde resmi öğrenim kursları açılmasına olanak veren yasanın ve ilk yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği gün başlamak suretiyle uygulama kabiliyeti olmayan hususlar için ilgili merciler nezdinde gerekli girişimlerde ve toplumumuz adına kurs açma talebinde bulunmuş ve gereken taslak müfredat programlarını hazırlamıştır. Talebi olumlu karşılanan Kaf-Fed, üye derneklerden birer usta öğretici adayını eğitip, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan sertifikalı ve kurs açabilmek için gerekli yetki belgeleriyle donatılmış olarak geri göndermek amacıyla Ankara’da ilk kurslara Eylül ayı sonlarında başlamayı hedef edinmiştir.
Bugünkü üye yapısı itibariyle öncelikle Adıgece ve Abazaca dilleri için alfabe, sözlük, deyimler ve atasözleri kitapçığı, alfabeden sonrası için yardımcı ders kitapçıkları ve görsel materyal üretimine başlama hazırlığı içerisindedir. Üye yapısının uygun hale gelmesi halinde Alan, Çeçen ve Dağıstan dillerinde de kurs açma girişiminde bulunacağı tabi­idir.
3-Ana dil öğrenimi kursları yanında toplum kesimlerinden bazılarının sıcak karşılamadığı bir diğer girişim ve istem de Radyo-Televizyonlarda öncelikle Adıgece ve Abazaca yayınlar yapılması istemidir. TRT tarafından Çerkes toplumunun en kalabalık kesimi olan sadece Adıgeler için yayın yapma tercihine karşılık Kaf-Fed, ikinci kalabalık kesim olan Abazalar için de yayına başlanması halinde diğer üç dil gurubu için de dönüşümlü imkan yaratılmasının mümkün olduğunu savunmaktadır. Fiilen başlanan yayınlarda, altyapı ve materyal eksikliği nedeniyle TRT’nin ihtiyaç hissettiği hususlar bilgimiz dahilindedir. Kendilerine yardım konusun­da üzerimize düşen her konuda yardıma hazırız. TRT’nin zengin bir kültürel materyale kavuşturulması adına şimdi­den programlar yapılmış ve çalışmalara başlanmıştır. Yayınlarda süre ve içerik itibariyle zamanla olumlu gelişmeler olacağını umuyoruz. Her şeye rağmen fiilen yayınlara başlanmış olmasını önemli sayıyoruz.
4-Ülkemizde yaşayan çok sayıda kültür gurubunun yarısının yayın taleplerine TRT’nin tek başına cevap verebilmesi bu günkü yasal yapıyla mümkün değildir. O itibarla yakın gelecekte ulusal özel tele­vizyonların da görev üstlenmesi kaçınıl­maz olacaktır. Böylesi bir duruma hazır­lıklı olmak üzere özel spikerlik kursları­na ana dilini bilen birkaç gencimizin katılımını sağlayarak daha sonra da onların Kafkasya’da kısa süre staj yap­maları için gerekli çalışmaları yapmaya başlamış bulunmaktadır.
Kaf-Fed olarak son derecede açık olan kültürel talep ve söylemlerimiz, 21 Aralık 2003 tarihli kongre sonrasında medya tarafından kamuoyuna çok çok farklı şekilde ve özellikle bir başka kültür gurubuyla özdeş tutularak sunulmuş olmasının yaratmış olduğu yanlış anla­malar, yakında başlamış olan tv yayın­larından sonra da Çerkes toplumunu iyi tanımayanlarca sık sık gündeme getir­ilmiş, çirkin yazılara ve eleştirilere de konu edilmiştir.
Oysa, istenen şey insanın insan olmasından doğan ve en doğal hakkı olan anadilini ve kültürünü öğrenme ve yaşatma istemidir. Hükümetler tarafın­dan çıkartılmış ve her Türk yurttaşına tanınmış olan kültürel hakların kullanıl­ması istemidir ve Devlet tarafından da özellikle teşvik edilmektedir. Dileyen bu hakkını kullanır, dileyen kullanmaz.
Çerkes toplumu gibi vatan kaybetmenin acısını çok iyi bilen, geleneksel terbiye anlayışları sonucu sorumluluk anlayışları yüksek, çalışkan, hem Anavatanı Kafkasya hem de doğup büyüdüğü ikinci vatanları Türkiye gibi cennet örneği iki vatan sahibi olmakla öğünen, tarihi geçmişlerinin tümünde laik ve demokrat yaşamış, tarihi boyunca dünyada hapis­hanesi olmayan yegane halklar olmuş, tüm kültürlere saygılı, savaş ve terörün her türlüsüne karşı olan barış­sever bir halkın, sırf kültürel haklar kullanıyor olması nedeniyle bölücülükle suçlanması, cevap verilmeye bile değmez cehalet örnekleridir, zavallı düşüncelerdir ve tümüyle iftiradır.. Öyle yazanların, Kafkas tarihini, Anadolu’nun arkaik geçmişini, antik çağlardan gelen derin köklere sahip özgün Kafkas kültürünü, Türk Kurtuluş Savaşı Tarihini, ülkemizin spor, sanat, kültür, siyaset ve askeri tarihini çok iyi incelemeleri ve ondan sonra konuşup yazmaları gerekir.

Nart Dergisi
Sayı 1 Mart-Nisan 1997

Nart – 2 Aylık Düşün ve Sanat Dergisi
Sahibi: Kafkas Birliği Derneği Adına Muhittin Ünal
Yazı İşleri Müdürü: Hikmet Kandemir
Kapak Gravürü: Petivaşe Feliks
Yayın Kurulu: Sevda Alankuş Kural, Mevlüt Atalay, Hasan Kanbolat, Özdemir Özbay, Erol Taymaz, Süleyman Yançatoral
Yazışma Adresi: Şenyuva Meriç sokak No: 44 Beştepe-Ankara

Yeni bir biçim, yeni bir içerik

Türkiye’deki tüm Kafkas Derneklerinin bir çatı altında birleşerek “örgütlü toplum” olma yolunda önemli adımların atıldığı tarihi bir dönemde yaşıyoruz. Kafkasyalıların yıllardır özlemini duydukları birlik ve dayanışmanın sağlanması ve örgütsel birlikteliğin oluşturulmasına yönelik çalışmalar nihayet tamamla­nıyor. 22 Aralık 1996 günü Kafkas Derneği’nin 22 şubesi ile 18 Kafkas Derneğini temsil eden 300’e yakın delegenin katılımıyla topla­nan Kafkas Derneği 4. Genel Kurulu, Kafkas­yalıların muhaceret yaşamında bir dönüm noktası oluşturmuştur. Bu genel kurulda, eksikliği her geçen gün daha fazla görülen birleşmenin artık ertelenemez bir görev oldu­ğu tüm delegeler tarafından dile getirilmiş, Kafkas Derneği’nin yeniden yapılanması temelinde birlik yolunda çok önemli somut adımlar atılmıştır.
Yeniden yapılanma süreci ile birlikte, yayı­nını yaklaşık 3,5 yıldır sürdürmekte olan Kaf­kas Derneği aylık haber bülteni Kaf Der Bülten’in yeni bir biçim ve daha zengin bir içerik­te yayınlanması da gündeme gelmiştir. Kaf Der Bülten, Abhazya ve Çeçenya’daki direniş mücadelelerinin yaşandığı bir dönemde, özel­likle anayurda ilişkin haberlerin derlenmesi ve kamuoyunun bilgisine sunulması işlevini yük­lenmiş ve bu doğrultuda başarılı bir yayın olmuştur. Birlikteliğin tamamlanmasına yöne­lik çok önemli adımların atıldığı bu yeni dönemde, yayın sürecinin sadece “haber” ile sı­nırlı kalmaması gerektiği açıktır. Artık yayın süreci, bilimsel ve kültürel birikimin sağlanması ve geleceğe yönelik politikaların oluşturulmasına yardımcı olmalıdır. Bu doğrultuda Nart dergisi olarak önümüzde dört görev oldu­ğunu düşünüyoruz.
Nart dergisinin öncelikli görevlerinden biri, Kafkasyalıları ilgilendiren olay ve gelişmeler konusunda kamuoyuna bilgi vermektir. Özel­likle günlük basında fazla yer almayan ha­berler, kapsamlı olarak ve gözlemcilerin yo­rumlan ile birlikte sunulacaktır. Kafkasya’ya ilişkin haberlerde kaynağımız Kafkasya basını ve uluslararası haber ajansları olmaya devam edecektir. Türkiye’de gelişen olaylardan ve derneklerimizden haberlere de geniş bir yer vermek istiyoruz. Kafkas Birliği’nin faaliyet­lerine birlik haberleri bölümümüzde yer vereceğiz. Ayrıca tarihi önem taşıyan konularda düzenli olarak çeşitli belgeleri okuyucularımı­zın bilgisine sunacağız. Bu sayımızda Abhazya ile Kabardey-Balkar Cumhuriyetleri arasında imzalanan anlaşmayı okuyucularımızın bilgi­sine sunuyoruz. Abhazya ile Adıgey Cumhuriyetleri arasında imzalanan anlaşmayı daha önce Kaf Der Bülten’de yayınlamıştık. Dergimizin ikinci sayısında Çeçenya Cumhuriyeti İçkerya Anayasası ile Kafkasya Cumhuriyet­lerinin anayasalarını yayınlamaya devam edeceğiz.
Dergimizin ağırlık vereceği ikinci konu da araştırma ve inceleme yazıları olacak. Sağlıklı ve tutarlı politikaların ancak bilimsel çalışma­lar temelinde geliştirilebileceğinin bilinciyle dergimizde özgün ve çeviri yazılara yer vere­ceğiz. Asimilasyon sürecinde kültürel değerlerimizin hızla yok olmasını engellemek için tutarlı ve geçerli yaklaşımlar geliştirilmelidir. Bu doğrultuda, genel olarak kültür ve özel olarak güncel kültürel sorunlarımız üzerine eğilmeye çalışacağız.
Dergimizin üçüncü işlevi, farklı görüşlerin harmanlanarak faaliyetlerimize ışık tutan politikaların geliştirildiği bir forum olmaktır. Okuyucularımızın katkılarıyla gelişen ve toplumumuz açısından önemli her konuda dü­şüncelerin sunulduğu ve geliştirildiği özel bir bölümümüz olacak. Xase/Aydgılara adını verdiğimiz sayfalarımız serbest bir düşünce ve tartışma platformu oluşturmayı hedefliyor. Xase/Aydgılara’da ilk olarak birlik ve Abhazya sorunlarına yer verdik. Okuyucularımızın bu ve bizi ilgilendiren diğer konulardaki katkılarını bekliyoruz.
Nart’ın dördüncü görevi hızla yok olan kültürümüzün korunması ve geliştirilmesine yönelik olarak kültürel üretimi teşvik etmek­tir. Bu nedenle bir yanda şiir, hikaye gibi kültürel ürünlere yer verirken, diğer yanda kültürümüze ilişkin değerlendirme yazılarına da yer vereceğiz.
Nart bu amaçlarını ancak okuyucularının yayın sürecine aktif katılımı ile gerçekleştirebilecektir. Bu nedenle okuyucularımızın her alanda ürettikleri eserleri dergimize gönder­melerini istiyoruz.
Hep beraber üretken bir yayın faaliyeti gerçekleştirmek dileğiyle…