Suriye’de Mart 2011’den bu yana devam eden çatışma ortamı nedeniyle onbinlerce insan hayatını kaybetmiş, yaralanmış ve milyonlarca insan yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda bırakılmışlardır. Kendi yaşam alanlarından ayrılmak zorunda kalan bu insanlardan en iyimser tahminle 400 bini Türkiye’de kamplar dışında ve gayri insani koşullarda yaşamaktadır. Bilindiği gibi bu sığınmacılar içerisinde Suriye Çerkesleri de vardır. Türkiye’ye sığınan yaklaşık 1000 kadar Çerkes; sivil toplum örgütlerimiz tarafından Çerkeslerin yoğun yaşadıkları illere, ilçelere ve köylere yerleştirilmiş, acil insani yardımları karşılanmaya çalışılmış ve çeşitli yardım kampanyaları düzenlenmiştir. Ayrıca sayısı kesin olarak bilinmemekle birlikte 700 civarında Suriye Çerkesi de tarihi anavatanımıza yönlendirilmiş ve yerleşmiştir. Bütün bu çalışmalar yürütülürken 250 Çerkes aile de Nizip Kampı’na yerleştirilmiştir.
Türkiye’nin ulusal mevzuatında kitlesel sınır göçleri ve acil insani yardım gerektirecek olan koşulları karşılayan kanun maddeleri oldukça sınırlıdır. Mevcut durumda, hem kamp hem de kamp dışında yaşayan Suriyeli sığınmacıların temel hak ve ihtiyaçlarının karşılanması için çıkartılan genelgelerin birçoğu ihtiyaca cevap verme konusunda yetersiz kalmaktadır. Bir başka sorun ise var olan genelgelere ulaşmanın neredeyse imkansız olması, hem sığınmacıların hem de bu alanda faaliyet göstermek isteyen sivil inisiyatiflerin yasal çerçeve ile ilgili yeterli düzeyde bilgilendirilmemeleri istikrasız bir ortam yaratmaktadır. Ancak yine de Suriye uyruklulara 1 Yıllık İkamet Tezkeresi (oturma izni) verilmeye başlanmıştır. Bunun için Suriye vatandaşlarının pasaportlarının bulunması ve TC vatandaşı yanında iseler vatandaşın “misafirimdir” beyanı veya ev kiralamış ise kira kontratı ile birlikte bizimle irtibata geçmeleri yeterlidir. Türkiye’de çalışmak isteyen veya iş kuran Suriye vatandaşlarına Çalışma İzni başvurularında Çalışma Bakanlığı’nın Değerlendirme Kriterleri uygulanmamaktadır. (Diğer ülke vatandaşlarına göre daha hızlı ve nispeten daha kolay bir şekilde verilmektedir.)
Suriye Çerkesleri her zamankinden çok bugün sizlerin yardımına ve ilgisine muhtaçtır. Onlara yardımcı olmak insani bir davranıştan öte Çerkes halkı için tarihi bir sorumluluktur. Nizip Kampı’nda kalan ve neredeyse unutulan 250 Çerkes aile için sanayici, işadamı, üretici ve maddi imkanları olan bütün hemşerilerimize bir çağrı yapmak istiyoruz.
Suriyeli kardeşlerimiz için şunları yapabilirsiniz:
• İmkanlarınız ölçüsünde iş yerlerinizde istihdam ederek onları sosyal hayata kazandırabilirsiniz.
• Sığınacak bir yuva sağlayarak acılarını paylaşabilirsiniz.
• Onları kamp hayatının zorlu koşullarından kurtararak Çerkes hemşerileri ile buluşturabilir, moral ve motivasyonlarını yükseltebilirsiniz.
• Herşeyden önemlisi, zor durumda olan soydaşlarımıza yardım ederek tarihi sorumluluğunuzu yerine getirmiş olursunuz.
Adıge Dil Derneği
