Suriye Çerkesleri Kafkasya’ya geliyor ama yetkililer onlara yardım etmek konusunda hızlı davranmıyor.
Ukrayna’nın doğusunda savaş devam ediyor ve mülteciler komşu ülkelere gidiyor. Kuzey Kafkasya bölgesine de geliyorlar. TV kanalları bu konuyla ilgili yayınlar yapıyor. Bölge yöneticileri mültecileri taşıyan otobüsleri bizzat karşılıyor ve en iyi şartların sağlanacağıyla ilgili sözler veriyor.
Savaştan etkilenen Ukrayna’daki Ruslara bugün için yapılabilecek en iyi yardım ve destek bu. Ama yardıma ihtiyaç duyan başkalarının varlığı da bir sır değil. Suriye Çerkeslerinin içinde bulundukları zor şartlar tamamen unutulmuş gibi görünüyor.
Kabardey-Balkarlı Olga Efendiyeva ise bu durumu önemseyenlerden biri. Olga, diğer gönüllülerle birlikte Kabardey-Balkar’da bir yaşam kurmaya çalışan Suriye Çerkeslerine yardım ediyor. Kavpolit haber sitesinin röportaj yaptığı Olga, sivil toplum kuruluşlarının yerel yönetimlerden hiç destek almadan mültecilere yardım etmeye çalıştıklarını anlattı.
-Gönüllülük hakkında konuşalım. Nasıl başladınız?
-elot.ru sitesinde Suriye Çerkesleri için bir yardım grubu kurulmuştu. Çalışmalara orada başladık. Yardım çağrıları yaptık. Sonra o site kapatıldı, bu kez “Çerkesya’nın Sesi” portalında devam ettik ama o da kapandı. Facebook’ta bir grup kurmaya karar verdik. Ocak 2014’ten beri bu grup vasıtasıyla insanlara ulaştık.
Geçen sene Ocak’ta sorunlar olduğunu öğrendiğimden beri bu grubun içindeyim. Suriye’den gelenlerin rahat olduklarını, ev ve gıda gibi sorunları olmadığını sanıyordum. Ya da en azından gazetelerdeki haberler öyleydi. Yardıma ihtiyaçları olduğunu öğrenince şaşırmıştım.
-Suriye’den Rusya’ya kaç Çerkes geldi?
-2012’de 1081 kişi geldi, bunlardan 111’i RF vatandaşıydı. 2013’te 380, 2014 başından bu yana da 111 kişi. Bunlar resmi rakamlar.
-Yani şu anda yaklaşık 2 bin Suriye Çerkesi var ülkede. Nerede yaşıyorlar, işleri var mı? Nasıl para kazanıyorlar?
-Kabardey-Balkar’dakilerle ilgili bilgi verebilirim. Bazıları sanatoryumlarda yaşıyor. Nalçik’te 46’sı çocuk olmak üzere 221 kişi var. Kaçı evlerde yaşıyor bilemem ama mültecilere verilen ev sayısının 20 olduğunu biliyorum.
Çoğunun en önemli sorunu yeterince ev ve devamlı gelirleri olmaması. Sabit bir işleri yok. Erkekler daha çok inşaat ve ev tamiratlarında çalışıyor. Rusça öğrenmeleri de bir sorun. Bu konuda gönüllüler yardımcı oluyor. Birkaç gün önce “Amra” sivil toplum kuruşunun “Yeni Başlayanlar İçin Rusça” eğitimi vermeye başlayacakları bilgisini aldık. 40 kişiye 180 saatten oluşan bir kurs verilecek ama bu çalışma sorunların sadece bir kısmını çözecek.
Çok başarılı bir dilbilimci ve öğretmen olan Marina Thakahovoy bize yardımcı oluyor. Aslen Kabardey-Balkarlı, yıllarca Suriye’de yaşamış, savaş başlayınca geri döndü. Haftada iki gün mülteciler için kurslar organize ediyor. Farklı gruplarda toplam 80 kişiye eğitim veriyor. Kurslar Terek sanatoryumunda gerçekleştiriliyor. Sınavlar için hazırladığı 6 çocuk, imtihanları başarıyla geçti.
-Peki ya küçük çocuklar?
-Anaokulları mülteciler için pahallı. Onlara bir indirim yapılmıyor. Anaokulu ücretleri ortalama 1.110-1.200 ruble arasında. Bazıları için bu ücret sorun olmayabilir ama mülteciler için büyük bir para.
-Gönüllüler başka ne gibi yardımlarda bulunuyor?
-İlaçlar alıyoruz, önemli bir bütçe ayırmak gerekiyor ilaçlar için. Sanatoryumları gezip yaşam şartlarını inceliyoruz. Ne yazık ki onlar için en önemli yardımı yapamıyoruz yani ev almayı başaramıyoruz. Bazı işadamlarının büyük desteğiyle şans eseri 20 ev alınabildi.
-Şimdi Ukrayna’dan da mülteciler geliyor. Suriyelilerle karşılaştırılınca onların durumu nedir?
-Suriyelilerin durumuyla karşılaştırmak istemem. TV’de gösterilen haberlerde Ukraynalıların çok iyi karşılandığını görüyoruz.
Suriye’den gelenler yıkık dökük binalarda yaşıyor. Elektrik, su ve ısıtma sisteminde sık sık kesintiler oluyor. Mesela Terek sanatoryumunda yaşayanlar binaları kendileri tamir ediyor. Uyku, yemek ve çocuklarına bakmak için onarmak zorundalar. Çoğu hastalanıyor çünkü duvarlar küf içinde. Koridorlar emniyetsiz, sıvasız tavanlr her an çökebilir.
-Yerel yönetimler müdahil olmuyor mu?
-Yuri Kokov’a başvurduk ama henüz bir geri dönüş olmadı. İnsanların yaşam şartları önemsizmiş gibi addediliyor. (kavpolit.com)
Çeviri: Serap Canbek
