TBMM milletvekilerinin Abhazya ziyareti, Gürcistan yönetimini kızdırdı ve diplomatik krize neden oldu
AKP Sakarya Milletvekili ve TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün, Hasan Ali Çelik ve TBMM Adalet Komisyonu Üyesi Ali İhsan Yavuz, CHP Sakarya Milletvekili Engin Özkoç, MHP Milletvekili Münir Kutluata, Büyükşehir Belediye Başkanı Zeki Toçoğlu, Sakarya Üniversitesi Rektörü Muzaff er Elmas, Sakarya Sanayi ve Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanvekili Günay Güneş ile Sakarya’daki Abhaz ve Kafkas derneklerinin başkanlarından oluşan bir heyet, Haziran ayında Abhazya’ya giderek Abhazya yetkilileri ile görüşme yapmıştı.
Bu ziyaret Gürcistan yönetimini kızdırdı ve Gürcistan hükümeti, Türkiye’nin Tiflis Büyükelçisi Levent Gümrükçü’yü Dışişleri’ne çağırarak yapılan ziyareti protesto ettiğini açıkladı.
Gürcistan Türkiye’ye nota verirken, milletvekilleri elçilik tarafından ‘Acil’ koduyla uyarıldı. Vekillere Gürcistan’a gitmeleri halinde sınırda göz altına alınabilecekleri söylendi.
***
Sayın Cumhurbaşkanı, İstanbul, 10 Haziran 2014
Sayın TBMM başkanı,
Sayın Başbakan,
Sayın Milletvekillleri:
Basından öğreniyoruz ki; TC Milletvekillerinden 5 kişilik bir heyetin Abhazya Cumhuriyeti’ne yaptığı ziyaret ile ilgili olarak Gürcü Dışişleri Bakan Yardımcısı Davit Jalagania’nın basına verdiği bilgiye göre, Türkiye’nin Tiflis Büyükelçisi, Gürcü Dışişleri’ne çağırılıp söz konusu ziyaret protesto edilmiştir.1
Abhazya Cumhuriyeti bağımsız bir devlet olduğu gibi Türkiye Cumhuriyeti de bağımsız bir devlettir; nereyi ne zaman ziyaret edip etmeyeceğini başka bir devletten izin alarak gerçekleştirmez.
Ayrıca biz biliyoruz ki; Abhazya 1475 yılından 1810 yılına kadar Osmanlı İmparatorluğu’na kah bir eyalet kah bir beylik olarak müttefik bulunmuştur. 1810 yılından 1864’e kadar da Çarlık Rusya’ya bağlı bir beylik olarak varlığını sürdürmüştür.1864 tarihinden 1921’e kadar Rus Çarlığına bağlı bir özel askeri bölge olarak varlığını korumuştur. 1921 tarihinden itibaren Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak Sovyetler Birliği’ndeki yerini almıştır.1992 yılından 2008 yılına kadar defacto olarak, 2008 yılından itibaren de altı devletin resmi tanıması ile bağımsız bir cumhuriyet olarak dünya devletleri arasında yerini almıştır.2
Ayrıca biz biliyoruz ki, Sovyetler Birliği dağıldığında, Türkiye Cumhuriyeti; Azerbeycan, Gürcistan ve 16 Aralık 1991’de Ermenistan’ı, daha sonra da Avrupa’da ortaya çıkan yeni devletleri; 6 Şubat 1992’de Bosna-Hersek, Slovenya, Makedonya, Hırvatistan’ı, 1 Ocak 1993’te Slovakya’yı, 12 Haziran 2006’da Karadağ’ı, 18 Şubat 2008’de Kosova’yı haklı olarak ve özgürce tanımıştır.3
Bu davranışını takdirle karşılıyor ve alkışlıyoruz. Bu haklı ve özgür davranışın Abhazya Cumhuriyeti’nden esirgenmemesini talep ediyor ve bekliyoruz.
Kırım Tatarları anavatanının bir ”halk oylaması” ile Rusya Federasyonu’na bağlanmasını da göz önünde bulundurarak,
-Bugüne kadar Abhazya Cumhuriyeti’ne uygulanmakta olan ambargonun öncelikle, ivedilikle kaldırılmasını,
-Türkiye Cumhuriyeti ile Abhazya Cumhuriyeti arasında her türlü diplomatik ve kültürel ilişkilerin kurulmasını,
-Tarihi bağlar göz önüne alınarak, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından Abhazya ile köken bağı olanlardan isteyenlerin çifte vatandaşlık hakkı alabilmesi için gerekli kanuni düzenlemenin yapılmasını,
-Abhazya Cumhuriyeti’ne gitmek ve yerleşmek isteyenler için siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel birlikteliğin sağlanması için gerekli tedbirlerin alınmasını,
Siz değerli milletvekillerinden bekliyor ve Abhazya Cumhuriyeti’nin bağımsızlığının tanınmasını talep ediyor,
Türkiye Cumhuriyeti’nin, özgür iradesiyle bu kararı alacağına inanıyorum.
Saygılarımla,
Jiy Zafer Süren
1- http://www.civil.ge/eng/article.php?id=27334&utm_source=twitterfeed&utm_medium=twitter&utm_campaign=DTN+Georgia:.
2- Abhazya Cumhuriyeti’ni Tanıyan devletler:
a- Rusya Federal Cumhuriyeti(26 Ağustos 2008)
b- Venezüella Cumhuriyeti (10 Eylül 2009)
c- Nikaragua Cumhuriyeti (8 Eylül 2008)
d- Nauru Cumhuriyeti (15 Aralık 2009)
e- Vanuatu Cumhuriyeti (29 Nisan 2010)
f- Tavalu Cumhuriyeti (29 Eylül 2011)
3- http://www.mfa.gov.tr/turkiye-kosova-siyasi-iliskileri-.tr.mfa
http://www.tccb.gov.tr/haberler/170/82132/cumhurbaskani-gul-slovenya-makedonya-ve-hirvatistan-buyukelcilerini-kabul-etti.html
http://www.tuicakademi.org/index.php/kategoriler/balkanlar/3987-kurulusundan-beri-turkiye-makedonya-iliskileri
http://zagreb.be.mfa.gov.tr/ShowInfoNotes.aspx?ID=121283
http://www.tuicakademi.org/index.php/kategoriler/balkanlar/4032-gecmisten-bugune-turkiye-hirvatistan-iliskileri
http://www.mfa.gov.tr/turkiye-slovenya-siyasi-iliskileri-.tr.mfa
http://www.mfa.gov.tr/turkiye-makedonya-cumhuriyeti-siyasi-iliskileri-.tr.mfa
http://politikaakademisi.org/soguk-savas-sonrasinda-bosna-hersek-krizi-ve-turkiye-bosna-hersek-iliskileri/
http://www.mfa.gov.tr/turkiye-slovakya-siyasi-iliskileri.tr.mfa
http://www.mfa.gov.tr/no_91—12-haziran-2006_-karadag-cumhuriyeti_nin-taninmasi-hk_.tr.mfa
http://www.mfa.gov.tr/turkiye-karadag-siyasi-iliskileri.tr.mfa
*Abhazya Tarihi için bakınız:
a) Abhazya Tarihi, Doç. Dr. BaleriBeygua, As Yayın, İstanbul Mayıs 2000
b) Abhazya Tarihi, Kollektif, Başeditör Dr. StanislavLakoba, KAFFED, 2014
c) Osmanlı Çağında KAFKASYA (1454-1829),Sadık Müfit Bilge, Kitabevi, İstanbul 2012
d) Osmanlılar’ın Kafkas-Elleri’ni Fethi (1451-1590) Dr. M. Fahrettin Kırzıoğlu, Türk Tarih Kurumu, 2.Baskı 1998-Ankara
e) ABASGİA, A.Kollautz, As Yayın, Kasım 2000, İstanbul
f) Devletlerve Hanedanlar, Yılmaz Öztuna, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, 2005
