Konuşma kılavuzlarının temel amacı, o dilin konuşulduğu ülkeye giden turistlerin genel iletişim ihtiyaçlarını karşılamaktır. Ancak bu çalışma alışılmış bir konuşma kılavuzundan daha fazlasını amaçlıyor.
TÜRKÇE-ABAZACA
Konuşma Kılavuzu Ve Sözlük
Gunda Ankuab tarfından hazırlanan konuşma kılavuzu ve sözlük Chivi Yazıları yayınevi tarafından 2007 tarihinde yayınlanmıştır.
Örnek konuşma metinleri ve talafuznuda içeren kitabın arkasında günlük konuşmalar için 4000 kelimelik birde sözlüğü bulunmaktadır.
GİRİŞ
Konuşma kılavuzlarının temel amacı, o dilin konuşulduğu ülkeye giden turistlerin genel iletişim ihtiyaçlarını karşılamaktır. Ancak bu çalışma alışılmış bir konuşma kılavuzundan daha fazlasını amaçlıyor. Türkiye’de yaşayan KafkasyalIlar içinde önemli bir nüfusu oluşturan Abazalar son 10-15 yıldır anavatanları Abhazya ile yoğun bir ilişki içinde yaşıyorlar. Bir buçuk asırlık aradan sonra yeniden kurulan akrabalık ve evlilik bağları bu ilişkiyi sürekli hale getiriyor. Abhazya’ya yerleşenlerin yanında sık sık gidip gelenlerin sayısı da oldukça fazla. Dolayısıyla bu kılavuz en başta Abhazya ile ilişki içinde olan ve Abazaca bilmeyenlere yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Diğer bir amaç, kendi dilini bilmeyen Türkiyeli Abazalarm Abazaca öğrenmesine yardımcı olmaktır. Dile meraklı olan herkesin de ilgisini çekecektir.
Kiril temelli Abaza alfabesi Türkiye’de çok yaygın olmadığından Latin harfleriyle okunuşlarını da koymayı gerekli gördük. Bunun için Hollanda Leiden Üniversitesi’nden Abhazyalı dilbilimci Viaçeslav Çirikba’nm hazırladığı alfabeyi kullandık. Bu alfabedeki bazı harflerin okunuşuyla ilgili birkaç not kolaylık sağlayacaktır. Abaza (Kiril) alfabesinde iki işaret (b ve e) yanma geldiği harflerin farklı okunmasını sağlar; bunlar birbirine yakın fakat farklı seslerdir (k, Kb, rço; x, xb, xo; r, rb, re; ııı, uib, 1110). Latin alfabesinde, b işaretinin karşılığı olarak ‘i’ (ki, xi, gi, ği), e işaretinin karşılığı olarak da ’ü kullanılmıştır (çu, gu, hu, ju, ku, şu, tu). Dolayısıyla bu harf bileşimleri Türkçedeki gibi ayrı değil, tek bir harf (ses) olarak okunmalıdır. Bazı harflerde görülen ayraç işareti (‘) o harfin daha seıt okunmasını sağlar (k’, j’, p’, ş’, f). Abaza alfabesinin © harfi Türkçe ’ü’ harfiyle karşılanmıştır fakat bu harf daha çok uzun ü veya yii gibi okunur. Abazacanm dilbilimcilerin ilgisini çeken bu ses zenginliği öğrenenler açısından da zorluk yaratmaktadır. En uygun yöntem dili bilen birinden sesleri duyarak öğrenmektir.
Abazalar ve Abazaca hakkmdaki kısa notlar ile fiil çekimi açıklamaları yeni başlayanlar için genel bilgilendirme amacıyla kondu. Son bölümde yer alan Türkçe-Abazaca sözlükte yaklaşık 4000 kelime bulunmaktadır.
Konuşma kılavuzunun ve sözlüğün hazırlanması sırasında sık sık yardımına başvurduğumuz, değerli katkılarını esirgemeyen Abhazya Cumhuriyeti’nin Türkiye temsilcisi Vladimir Ayüdzba’ya teşekkür ederiz.
Murat Papşu
Sayı :
Yayınlanma Tarihi: 2014-09-14 00:00:00
