Adıgelerde Nart zamanından beri süre gelen yemin etme sözüdür “Göktaşı (Meteor).”
Nart Hikayelerinde de karşımıza çıkmaktadır bu söz, Sosruko’nun atı Thojey, Sosruko’ya bağlılık yemini ederken: “ Göktaşı adına! Sen yiğit olursan, ben de sana at olurum” .
Bundan başka, Seteney ile Lhepş’in kavgasını anlatılırken de karşımıza çıkmaktadır bu söz: ‘’…Vakhue-Dane’den ayrılıp giderken Göktaşı’na yalvarır:
– Göktaşı, kurban olduğum! Yeğenimi eğit, onu ıslah et!
Göktaşı hapşırdı, parlayarak ayrıldı…’’
Buradan da anlaşılmaktadır ki, Göktaşı Nart Ülkesinde var olmuş bir objedir, ve insanlar tarafından uydurulmamıştır. Hattuşaş’ta bulunan Göktaşı da bize burasının da (Hattuşaş) Nart ülkesinin bir parçası olduğunu gösteriyor.
Bu yemin sözleri bile günümüzde Adıgecede yer almaktadır.
– Gökyüzünün sağdıcı Göktaşı,…
– Göktaşı,…
Utıj Boris’in oyunlarında şu şekilde geçmektedir:
Göktaşı!
Sana yemin ediyorum ki.
Bu hayat denen büyük okyanus beni nereye savursa da,
Nice sevgililer bana aşık olsa da,
Seni asla hiç kimseyle değişeceğimi,
Aklıma getirecek kimse doğamaz!
Andemirkan ile ilgili hikayede ise şöyle geçmektedir:
– Siz uğursuzları konuşturmayacağıma Göktaşına yemin ederim ki! dedi
– Yayını gerdi, boynuna dayadı, ayakları üzerinde dikilerek okunu fırlatıp canını aldı. (Andemirkan)
Rivayetlere göre , Göktaşı’na yemin ettikten sonra , O’nun korkusundan yeminlerini bozmazlardı. Öyle yemin ettiklerinde, o yemine inanılır ve güvenilirdi, bu O’na duyulan saygının, O’na duyulan korkunun göstergesidir.
Bugün Göktaşı’na yapılan yeminler azalsa da devam etmektedir.
Bugüne ulaşmış xoxular vardır:
Tanrımız, Büyük Tanrımız!
Anadole, altın diyarı!…
Xoxu devam ediyor. Anadole, altın diyarı bugün Türkiye sınırları içinde kalan Anadolu’dur.
Yukarıda söylediklerim tekrar düşünüldüğünde, Anadole, altın diyarında yer alan Hattuşaş harabelerinin Adıge dilinde geçen Nart Ülkesinin bir parçası olduğu, orada (Hattuşaş) yer alan taşın ise, bizim yemin taşımız Göktaşı olduğu anlaşılmaktadır.
Bin yıllar içinde savaşların, yaşanmış olayların ışığında diyebiliriz ki Göktaşı, Adıge halkının Yemintaşı’dır; Adıge halkı ve O’nun bulunduğu Anadole altın diyarı birbirinden ayrı düşmüş olsa da.
Benim bakış açıma göre, ben Adıgeyim diyen, geçmişine saygı duyan her kişinin düşüncesinde Göktaşı’na hak ettiği yeri vermesi gerekir.
Hağajey Beslan
Çeviri: Liguaşe Mukaddes