Gürcü Generalin Neron Özentisi
8 Haziran 1920’de gerçekleşen saldırıyı yöneten Gürcü General Valika Djugeli günlüğüne şunları yazıyordu:
“Şimdi artık gece ve her tarafta ateşler yanıyor. Bunlar isyancıların yanan evlerindeki ateşler. Bunlara rahatça bakmaya alıştım. Evleri yakılanlar dağlara kaçıyor, karlı dağlarda çok üşüyecekler, her yer yanıyor, yanıyor, yanıyor harika bir güzellik….”
Yanan evlerin yükselen ateşlerini gördükçe “Neron’u ve Roma’daki ateşi daha iyi anlıyorum” diyen, muzaffer bir komutan edasıyla Tiflis’e dönen bu sadist General, milli kahraman ilan edildi.
Sovyet İktidarı
1920 Temmuz’unda Güney Osetya’da kalanların Gürcistan’ın diğer bölgelerine dağıtılması yönünde karar çıktıysa da o fırsatı bulamadılar. Nihayet 1920 yılı ortalarında Kuzey Kafkasya’da nihai olarak Sovyet iktidarı kurulmuştu. 25 Şubat 1921’de Gürcistan’da da nihai olarak Sovyet iktidarları kuruldu.
Gürcü katliamında Kuzey Osetya’ya sığınan Güney Osetyalıların oluşturduğu bir birlik Güney Osetya’ya gelerek 5 Mart 1921’de Sovyet iktidarını kurdular. Birliğin başında Gagloytı Sergey vardı. Kuzeyli kardeşlerinin de yardım ettiği organize bu güç, Güney Osetya’ya dağ geçitlerini aşarak gelmiş, başkenti Gürcü askerlerden temizlemişti. Fakat Gürcü ordusu gibi vahşete girişmemiş, sivil halka dokunmamışlardı.
Sonuçta; Gürcistan’ın başındaki Gürcü Bolşevikleri Sovyet yönetiminin üst kademelerindeki Gürcü yöneticilerin de yardımını alarak Güney Osetya, Abhazya ve Acarya bölgelerini kendi sınırları içine dâhil ettiler.
İki sene önce Gürcüler tarafından soykırıma tâbi tutulan Osetya, tekrar Gürcülerin insafına bırakıldı. Abhazya önceleri bir müddet Gürcistan dışında kalmayı başardıysa da netice vermedi. Otonom statüsüyle yönetilen Güney Osetya bir fırsatı daha kaçırmış, Kuzey Osetya ile birleşmeyi başaramamıştı.
Enteresandır! Gerek Çar dönemi generalleri, gerekse Sovyet dönemi yöneticiler sürekli Gürcü tarafını tutmuş ve adeta onların avukatlığını yapmışlardı. Oset asıllı Stalin dahi Osetlerin tarafını tutmamış, bu konuda hiçbir adım atmamıştı.
Gürcistan, Sovyet dönemi boyunca cumhuriyetler içinde en çok kollanan cumhuriyet olmuş, SSCB (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) bütçesinden nüfus oranı açısından her zaman en büyük payı almış ve özel muamele görmüştü. Diğer yandan kendi içindeki azınlıklara her türlü kısıtlamayı getirmiş, bütçesinden en az payı bu bölgelere ayırmıştı. 1926’da Gürcistan Cumhuriyeti bütçesinden Gürcistan’da kişi başına 9.3 ruble harcama yapılırken, Osetya’da 4.2, Abhazya’da 5.6, Acarya’da 7.3 ruble harcama yapılıyordu. Osetya her türlü gelişmeden yoksundu ve özellikle geri bırakılmıştı.
1921-1941 Arası Güney Osetya
Sovyet iktidar rejiminin Güney Osetya’da kurulma aşaması ciddi yokluklar dönemine rastlar. Sanayi, ulaşım, tarım, kültür hizmetleri vb. yok denecek gibi kısıtlıydı. 22 Nisan 1922’de, Gürcistan Sovyet Cumhuriyeti, Merkezi Yüksek İcra Komitesi kararnamesiyle Güney Osetya ve Acaristan’a otonom bölge statüleri verdi. Güney Osetya otonom bölge organları merkezi icra komitesi, bölge meclisi ve halk komiserleri heyetinden oluşuyordu. Halk komiserleri heyeti 6 kişi idi ve başkanı A. Zatiev idi. Bölge meclis başkanı ise V. Sanakoyev’di.
Böylece Güney Osetyalılar kendi bölgelerini yönetme hakkına kavuştular. Güney Osetya’da ilk orman ürünleri tesisi kuruldu. Ardından Liahva nehri üzerinde hidroelektrik santrali kuruldu. Yollar ve köprüler yapıldı. Toprak ağaları, feodaller ve kiliseden alınan geniş topraklar halkın hizmetine verildi. 1928-1932 yılları arasında 1.5 yıllık plan döneminde sanayi 5 kat arttı. İkinci 5 yıllık plan dönemi (1933-1937) boyunca yeni fabrikalar kuruldu, yeni yollar (400 km.) yapıldı. Radyo, telefon, telgraf ağı kuruldu, otobüs seferleri başlatıldı. 1930 yılında Güney Osetya’da tarımsal faaliyetler kolhozlar aracılığıyla kollektivizasyon kapsamına alındı.
(Devam edecek)
Kaynakça:
-Osetya ve Asetinler-Yılmaz Konak – 2007
– Gürcü Saldırıları-Tutanaklar (1988-1992) / Der: B. Çoçiev-M. Dzoev – Alan Vakfı-1996 / Çeviri: Sami Yılal-Ahmet Yılal (Şılonate)
-Güney Osetya Katliamı-Fatih Atan
