II. Dünya Savaşı
II. Dünya Savaşı öncesinde Güney Osetya sanayi kuruluşlarında çalışan emekçilerin sayısı 3500 civarındaydı. II. Dünya Savaşı başlayınca Güney Osetya nüfusunun %20’si cepheye gitmişti. Yaklaşık 1000 kadar genç kız cephelere gitmişti. Bu savaşta üstün başarılar gösteren Osetlerin, neredeyse yarısı cepheden dönemedi. Oset asıllı 34 kişi bu savaşta SSCB kahramanlık unvanı alırken, bunların 6’sı Güney Osetyalı, 2’si Gürcistan doğumlu Osetin idi. Ayrıca 5500 Asetin daha muhtelif nişanlarla ödüllendirildiler.
Güney Osetya doğumlu önemli komutanların başında Korgeneral Leonid Slanov ve Korgeneral Aleksey Harebov vardı. Kahramanlık madalyası sahibi Güney Osetyalı uçak filosu komutanı Yüzbaşı Aleksey Astayev, aynı zamanda bu madalyayı alan ilk Asetindi. 1942 Moskova yakınlarında Almanlarla girdiği hava savaşında öldü.
Diğer bir kahraman Binbaşı Vasili Çoçiev, sadece Stalingrad Savaşı sırasında Almanlara karşı 62 saldırı uçuşu yaptı. O havalandığında Alman istihbarat telsizleri “Dikkat! Dikkat! Çoçiev havada!” anonsuyla Alman saflarını uyarırlardı.
Albay Sergey Kablov 22 Alman savaş uçağını düşürmüş fakat 1954 yılında yeni bir savaş uçağı denemesinde düşerek ölmüştü.
Diğer bir kahraman Yüzbaşı Kosta Koçiev, Karadeniz filosunda gemi komutanı idi. Ve 14 Alman deniz aracını batırmıştı. Bu savaşta tüm üretim olanakları savaş amacına yönlendirilirken cephe gerisinde kadınlar da büyük gayret ve özveriyle hizmet etti, üretimde çalıştılar.
Savaş Sonrası 1945-1985 Arası Güney Osetya
1951-1955 arası 5 yıllık plan döneminde 49 yeni sanayi tesisi kuruldu. 1954’deki sanayi üretimi 10 yıl öncekinden 9 kat fazlaydı. Tarım ve hayvancılık modern yöntemlerle yapılmaya başlandı. 1953’te üzüm ve meyve bahçelerinin alanı 2400 hektara çıkarıldı.
1954-1970 arası 6., 7. ve 8. beş yıllık plan dönemlerinde de Güney Osetya ekonomisi güçlenmeye devam etti. Sanayi üretimi arttı. Savaş sonrası refah düzeyi hızla artan halk, çağdaş konut, sağlık, eğitim gibi imkânlara kavuştu. 1970 yılında Güney Osetya’da 60 sağlık kuruluşu, 170 doktor, 770 sağlık görevlisi vardı. 1971 yılında Güney Osetya’da dokuma ve makine fabrikaları kuruldu. Yeni yollar yapıldı, demiryolu ağı genişletildi.
1980 yılında tüm SSCB’de olduğu gibi Güney Osetya’da da sanayi üretimi ve tarımsal üretim düştü. Tembellik, hırsızlık, yolsuzluk ve rüşvet gibi sorunlar başladı. Aslında 60’lı yıllar itibarıyla Sosyalizm’de başlayan laçkalık 1980’li yıllarda had safhaya çıktı.
Sovyet İktidarında Güney Osetya Kültürü
Sovyet iktidarı, özellikle de Sosyalizm’le birlikte okuma-yazma seferberliği başlattı. 1926’da %15 olan okuma-yazma oranı, 1940’ta %80’lere ulaştı. Güney Osetya’da 1921’de 45 okul varken bu sayı 5 yıl sonra 123’e, 1933’te 307’ye çıktı. Okul çağı çocukların %98’i okula devam ediyordu. Öğrenci sayısı 16.000’den fazlaydı.
1929 yılında Güney Osetya’da Latin harfleri kullanılmaya başlandı. 1932 yılında Shinval Pedagoji Enstitüsü açıldı. 3 yıllık eğitimle Biyoloji dalında mezun vermeye başladı. Kütüphaneler, müzeler, çeşitli kültür kulüp ve dernekleri açıldı. Başlık parası, kız kaçırma, kan davası, anma yemekleri, çok eşlilik gibi çağın gerisinde kalmış adet ve törelerle mücadele edildi. 1927 yılında Shinval’de ilk sinema ve Güney Osetya Bilim ve Araştırma Enstitüsü açıldı. Enstitü, 1940 yılında SSCB Bilimler Akademisi sistemine dâhil edildi.
1924 yılında Güney Osetya’da “Hurjerin” adıyla ilk gazete çıkarıldı. 1933 yılında Gürcüce “Sabçota Oseti” adıyla diğer bir bölge gazetesi yayına başladı.
Savaş öncesi yetişen çağdaş Osetya edebiyatçı ve yazarlardan, savaşa katılan K. Bazzayev, A. Bekoyev, G. Gassiyev, A. Makkoyev, E. Kabulov, B. Tehov geri dönmediler. Savaştan dönebilenler; K. Margiyev, R. Aşayev, G. Zugayev ve P. Puhayev gibi edebiyatçılardı.
1931’de başkent Shinval’de müzik okulu açıldı. Asetin halk şarkıları ve dans müzikleri derlenirken çok değerli müzisyenler yetişti. 1938 yılında koreograf II. Bigarov yönetiminde Şimd adıyla devlet şarkı ve dans topluluğu kuruldu. 1931 yılında Shinval’de Osetin tiyatrosu açıldı. Yetenekli gençler Leningrad Tiyatro Enstitüsü’ne eğitim için gönderilerek bu alandaki boşluk dolduruldu. 1931-1941 yılları arası 50’den fazla oyun sahnelendi. Sosyalist yönetimin 1930’lu yıllarda muhaliflere karşı uyguladığı sindirme ve temizleme hareketinden Güney Osetya’daki birçok aydın da nasibini almış, birçoğu sürgün edilmiş veya hapsedilmişti. 
1950’lere gelindiğinde Güney Osetya’da okul sayısı 385, öğrenci sayısı 25 bine yakındı. Bu yıllarda değerli tarihçi, ekonomist ve bilim adamları yetişti. Kendi alanlarında önemli eserler verdiler. Aynı zamanda çok yetenekli edebiyatçılar, tiyatrocular, besteciler yetişti. 1980 yılında Güney Osetya’da 166 halk kütüphanesi, 2 müze, 88 kültür kulübü ve 66 sinema vardı. Binlerce genç sporla ilgilenirken özellikle güreşte A. Bestayev, A. Sovrebov, S. Gabarayev, V. Bogiyev ve D. Tedeyev gibi dünya ve Avrupa şampiyonları yetişti.
Düz ovalarda inşa edilen köy, kentler ve kasabalarda her türlü kültür kulüpleri, hastane ve mağazalar açılarak şehir ve köy farkı kaldırıldı. Halk evlerinde her türlü çağdaş eşya, alet ve edevat kullanılmaya başlandı. Giysiler, sofralar ve mutfak kültürü alabildiğine zenginleşti. Büyük aile kültürü değişerek yerini küçük çekirdek aile tipine bıraktı. Büyük ölçüde kadın erkek eşitliği sağlandı. Kadın toplum içinde hak ettiği yerini aldı. Çalıştı, okudu, her yerde varlığını gösterdi.
Akraba evliliği hala yasak olsa da Asetin-Gürcü veya Asetin-Rus evlilikleri başladı. Çağa uymayan birçok eski alışkanlık kaldırıldı. Anne, baba ve yaşlılara saygı eskiden olduğu gibi devam ediyor. Misafirperverlik ve cenazeler hala önemini kaybetmedi. Eskiden olduğu gibi yılbaşı (Nogbon), hasat bayramı (Atıneg) ve Ekim bayramları (Harıbon) kutlanıyor.
Güney Osetya halkı Gürcülerin yüzyıllardır baskıları sonucu Ortodoks Hıristiyan olup eski ata inanışları olan Paganizm’i de yaşamaktadırlar. Günümüzde sayıları az da olsa dağ köyleri Anadolu’da olduğu gibi tamamen boşalmış, gençler şehir ve kasabalara yerleşirken bu küçük dağ köylerinde sadece yaşlılar kalmıştır.
Kaynakça:
-Osetya ve Asetinler-Yılmaz Konak-2007
-Gürcü Saldırıları-Tutanaklar (1988-1992)/Der: B. Çoçiev-M. Dzoev-Alan Vakfı-1996/Çeviri: Sami Yılal-Ahmet Yılal (Şılonate)
-Güney Osetya Katliamı-Fatih Atan
