CHP – KEMAL KILIÇDAROĞLU (KAFFED’E GÖNDERDİ)
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Çerkes Soykırımının 153. yılı dolayısı ile Kafkas Dernekleri Federasyonuna yazılı bir açıklama gönderdi. Gönderdiği açıklama şöyle:
“Tarihleri acılarla dolu Çerkes kardeşlerimizin sürgün sırasındaki can kayıpları, çektikleri çileler ortak acımızdır. Her türlü baskıya, zulme ve sürgüne karşı direnerek ayakta kalabilmeyi başarabilmiş olan Çerkes vatandaşlarımız, şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da tarihler boyunca dimdik ayakta kalmaya devam edecektir.”
SAKARYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANI – ZEKİ TOÇOĞLU
Sakarya Kafkas Kültür Derneği yönetimi tarafından makamında ziyaret edilen Sakarya Büyükşehir Belediyesi Başkanı Zeki Toçoğlu, Çerkes Soykırımı ve sürgünü hakkında ifadelerde bulundu. Toçoğlu’nun ifadeleri şöyle:”1864’teki sürgün ve neticesinde gerçekleşen soykırım beraberinde büyük acılar getirdi. Yaşanan acıları ve Çerkes Soykırımı’nı asla unutmayacağız.
…
O sürgün neticesinde Anadolu topraklarını kendisine yurt edinen Kafkasyalı kardeşlerimiz kültürlerini, tarihlerini ve dillerini nesilden nesile aktararak yurdumuzdaki kültür mozaiğine önemli bir katkı sundular. Ne yazık ki 21.yüzyılı yaşadığımız şu günlerde soykırımlar devam ediyor. Aktörler değişiyor, olaylar değişmiyor. İnsanın insana yaptığını kimse yapmıyor. Temennimiz huzur coğrafyası olan topraklarımızda kardeşlik içerinde huzurumuzun devam etmesi, Dünya’ya da barış ve huzurun hakim olması yönündedir”
CHP – ZEKERİYA TEMİZEL
Cumhuriyet Halk Partisi Milletvekili Zekeriya Temilzel, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda 475 sıralı kanun teklifini partisi adına konuşmak üzere söz alıp kürsüye çıktığında konuşmasına başlamadan önce Çerkes Sürgünü hakkında şunları söyledi: “Büyük Çerkes Sürgünü’nün ve emperyal oyunlarla vatan kaybeden tüm halkların acılarını yüreğimizde hissettiğimizi ve bu acıları çekenlerin huzurunda da saygıyla eğildiğimizi belirtmek istiyorum.”
AKP – MURAT BAYBATUR
Adalet ve Kalkınma Partisi Milletvekili Murat Baybatur Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda gündem dışı söz alıp Çerkes Soykırımı ile ilgili bir konuşma gerçekleştirdi. Konuşmasında şu ifadeler yer aldı:
…
Çarlık Rusyası, Karadeniz sahiline inme emelinin bir sonucu olarak köklü tarihiyle cesur ve onurlu bir halka ev sahipliği yapan Kafkasya’da üç yüz yılı aşkın süren acımasız bir savaş yürüttü. Rus İmparatorluğu’nun Kafkasları istilası ve işgali sırasında meydana gelen çarpışmalarda ve 21 Mayıs 1864’teki nihai ateşkesten sonra yürütülen sistematik baskı ve katliamlar neticesinde 1,5 milyon Çerkes;Soçi ve Sohum gibi liman kentlerine toplanarak başta Varna, Kefken, Samsun, Sinop ve Trabzon olmak üzere Osmanlı topraklarına sürüldü.
…
21 Mayıs, Çerkeslerin uğramış oldukları soykırım ve sürgünün tarihsel simgesidir. Çerkes halkının sürgünü modern çağın en acımasız sürgünlerinden biridir. Atalarımız Şeyh Şamil gibi nice kahraman komutanların önderliğinde, onursuzca yaşamaktansa ölmeyi tercih eden Çerkesler Kafkasya’daki soykırım ve emperyalizme karşı destansı bir mücadele vermiştir.”
BBP – MUSTAFA DESTİCİ
Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici Partisinin genel merkezinde düzenlenen basın toplantısında Çerkes Soykırımının kabul edilmesini istedi ve “Rusya’nın Çerkes Soykırımı’nı kabul etmesini, Çerkeslere bir özür borcu olduğunu ve dolayısıyla haklarının iade edilmesini istiyoruz.” TBMM’nin de bu konuyu ele alarak, 21 Mayıs’ı “Çerkes sürgünü ve soykırımı günü” olarak ilan etmesi gerektiğini söyleyen Destici; Doğu Türkistan, Balkanlar, Irak ve Suriye’de Türklere karşı soykırımlar yapıldığını ve bunun bir son bulması için çalışılması gerektiğini de sözlerine ekledi.
HDP – SERPİL KEMALBAY
Halkların Demokratik Partisi Eş Genel Başkanı Serpil Kemalbay, parti grup toplantısı konuşmasının başlangıcında Çerkes soykırımının büyük acısını paylaştıklarını ve Çerkes halkının mücadelesini, mücadeleleri kabul ettiğini söyleyerek, “Bu hafta Çerkes soykırımının yıldönümü.
Çerkes soykırımının büyük acısını paylaşıyor ve Çerkes halkının anadili, kültürü ve inancıyla özgür, eşit ve demokratik yaşam mücadelesini mücadelemiz kabul ediyoruz” dedi.
HDP – MYK
Halkların Demokratik Partisi, Merkez Yürütme Kurulu Çerkes Soykırımı ile ilgili bir bildiri yayınladı. Yayınlanan bildiri şöyle:
Çerkesya halklarının yaşadığı soykırımı unutmuyoruz…
Çerkesya halkları, 153 yıl önce büyük bir trajedi yaşadılar. Çarlık Rusyası, tüm Kafkasya’da savaş boyunca kadın, çocuk ayırmaksızın tam bir imha politikası izledi. 1 milyonu aşkın Çerkes katledildi, daha fazlası vatanından sürgün edildi. 21 Mayıs 1864 günü tarihe Çerkes soykırımının simgesi olarak kazındı. Onlar bu tarifsiz acıyı daima yüreklerinde taşıdılar ve ağıtlarını kuşaktan kuşağa aktardılar.
‘Yok sayılmamak ve eşit olmak’ ifadelerinin anlamını Çerkesya halkları çok iyi bilirler ve en derinden hissederler. Bu trajediyi yaşamış olanlar bugün Türkiye, Suriye ve Irak’ta yaşananları, o coğrafyadaki Kürt, Arap, Türkmen, Süryani, Ezidi, Hıristiyan ve diğer halkların ve inanç gruplarının gördükleri zulmü çok daha iyi anlarlar.
Çerkesya halkları sürgün ve soykırıma rağmen kendi kimliklerine, dillerine ve kültürlerine sahip çıkmakta büyük direnç gösterdiler. Bugün Türkiye’de yaşayan Çerkesya halklarının,
– Çerkes kimliğinin ve kültürünün yaşatılmasının önündeki engellerin kaldırılması,
– Ana dilinde eğitim hakkının sağlanması, üniversitelerde akademik programların açılması,
– Çerkesçe TV ve radyo yayın hakkının sağlanması,
– Çerkes köylerine eski isimlerinin verilmesi, çocuklara Çerkes dilinde isimlerin konulabilmesi,
– Çerkesleri hain olarak anlatan veya inkar eden tüm ırkçı ifadelerin ders kitaplarından ayıklanması
haklı taleplerini sahipleniyoruz. Çerkes soykırımının büyük acısını paylaşıyor ve Çerkes halkının anadili, kültürü ve inancıyla özgür, eşit ve demokratik yaşam mücadelesini mücadelemiz kabul ediyoruz.
AKP – HÜLYA NERGİS ATÇI
Adalet ve Kalkınma Partisi Milletvekili Hülya Nergis Atçı, Çerkes sürgünü ile ilgili açıklamalarda bulundu. Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Çerkesler, güçlü ve çağdaş bir Türkiye için her zaman önemli katkılarda bulunmuşlar ve bu katkılarını artırarak sürdürmeye devam edeceklerdir. Çerkes Sürgününün 153. yılında, tüm insanlarımızı bilinçlenmeye ve bu günün kederini paylaşmaya çağırıyoruz. Soykırım ve Sürgünde hayatını kaybedenleri saygı ile anıyor, Allah hiçbir millete böylesi soykırımı ve sürgünü yaşatmasın diyor, yeryüzünde yaşayan tüm insanların barış, huzur ve kardeşlik duyguları içerisinde yaşamlarını sürdürmelerini diliyorum.”
MHP-SAMSUN MİLLETVEKİLİ ERHAN USTA
“Sürgün esnasında hayatını kaybeden Çerkeslere Cenab-ı Allah’tan rahmet diliyorum.”
TC – DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI – HÜSEYİN MÜFTÜOĞLU
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hüseyin Müftüoğlu yaptığı basın açıklamasında Çerkes ve Kırım Tatarları sürgünü ile ilgili sorulan bir soruda şu ifadeleri kullandı:
“21 MayısÇerkes sürgününün yıldönümü olarak anılmaktadır. Kafkas halkları 19. yüzyılda Çarlık Rusyası’nın Kafkasları istilası döneminde yüzbinlerce kayıp vermiş, sağ kalanlardan pek çoğu anayurdunu terkedip Anadolu’ya sığınmıştır. “Çerkes Sürgünü” olarak adlandırılan bu trajedinin acısını bugün de hissediyoruz.”