Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti’nde gerçekleştirilen Çerkes Kongresi’nin yarattığı skandal Çerkesler arasında tartışılıyor. Bir kısmı kongreyi yasal bulurken bir kısmı da iktidar yanlısı ve gayri meşru olduğunu belirtiyor.
Yaklaşık 800 Çerkesin bir araya geldiği Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti Çerkesleri Kongresi gençlik örgütü “Adige Xase” ve Endüstri Bakanı Murat Argun’un önderliğinde yapılmıştı. Bu toplantıyı hükümet yanlısı bulup karşı çıkanlar ise cumhurbaşkanı Raşid Temrezov’u kastederek “Temrezovcu” diye adlandırdıkları kongrenin Çerkes halkını bölmeyi amaçladığını söylüyor. Kavkaz.Reali sitesinin haberine göre bu kongre Karaçay-Çerkes Cumhurbaşkanı Raşid Temrezov ve senatör Raul Araşukov arasındaki cepheleşmeyi daha da körükleyerek bölgenin siyasi durumunda bir değişime yol açabilir. Kongre karşıtları, Temrezov’un Rauf Araşukov’u destekleyen Çerkesleri sıkıştırmaya çalıştığını ve ülkede sosyoekonomik yapı kötüleşmeye başlayınca Temrezov’un bir kez daha Çerkesler üzerine oynamaya başladığını iddia ediyor.
Kongre öncesinde kongreye katılım olmaması için çağrı yapan Rauf Arashukov, “gayri meşru kongre” tanımını kullanmıştı.
Adige Xase Başkanı Timur Ju ise kongrenin yasal olduğunu belirterek, “İsterlerse mahkemeye gidebilirler, kongreye katılım için Çerkeslerin yoğun yaşadığı tüm bölgeler ziyaret edilerek delegeler belirlendi” demişti.
Rauf Araşukov taraftarlarının iddiasına göre Adige Xase adlı sivil toplum kuruluşu Oleg Argunov ve Vyaçeslav Derev adlı Çerkes yatırımcıların desteğiyle Raşid Temrezov’un etkisine giren bir siyasi oluşum haline geldi. Oleg Argun’un oğlu Murat Argun ülkenin endüstri bakanı, Vyaçeslav Derev’in oğlu Eduard Derev ise Adige Hable bölgesinin başına geçti.
Raşid Temrezov karşıtları, Adige Xase başkan ve üyelerinin bir zamanlar Derev ailesi tarafından finanse ediliyordu ve delege seçiminde kendi istediklerini belirliyorlardı.
3 Eylül’de Çerkesk şehrinde yapılan toplantı tam da yaklaşan seçimler öncesinde gerçekleştirildi. Rauf Araşukov’u destekleyen Çerkesler bu toplantının bir Çerkes Kongresi olamayacağını, tamamen siyasi olduğunu ve Araşukov’un senatörlüğünü bitirmeyi amaçladıklarını iddia ediyorlar.
Yerel gazeteciler, kongrenin Araşukov’u karalayıcı bir video ile açıldığını yazdı.
Çerkesk’teki toplantıdan bir saat sonra bu kez de Habez kentinde Araşukov destekçisi yaklaşık 3 bin kişinin katılımıyla bir toplantı yapıldı. Yaşlılar Meclisi Başkanı Musa Daur Çerkes halkının bölünmesi değil birleşmesi için çaba sarf edilmesi gerektiğini ifade etti.
Adige Xase, 2015 yılında Raşid Temrezov’u Çerkeslerin sosyal yaşamına müdahale etmek ve bölmekle suçlamıştı.
On Kavkaz haber sitesi bu konuyla ilgili olarak Adige Xase Başkanı Timur Ju ve Habez bölgesi belediye idaresinden Beslan Bayçorov ile görüştü.
Timur Ju: Kongrenin arkasında hiçbir güç yoktu. Toplantıya tüm sivil toplum kuruluşları katıldı. 19 Temmuz’da yapılan toplantılarda delegeler seçildi. Toplam 889 delege oldu. Her şey yasaldı. Kongreden üç gün önce Habez’de yapılan toplantıda Beslan Bayçorov da kongreye katılacağını söylemişti ama gelmedi.
Kongreye karşı çıkanlar ise bölge yöneticileri ve bir senatördü. Sosyal medyada yayınladıkları bir videoda kongreden haberleri olmadığını söyleyen üç kadın vardı ama bu video karşıtlar tarafından provokasyon için hazırlanmıştı.
Kongrenin amacı bazı sorunları tartışmaktı. Rusya’daki genel krize karşın Karaçay-Çerkes’te Habez ve Adige Hable dışındaki bölgeler az da olsa bir gelişim gösteriyor. Bu bölgeler ise yabani otlar ve molozlarla dolu. Yüksek teknoloji devrindeyiz ama insanların hala suyu yok. Zaman zaman su gelse de içilecek gibi değil. 20 yıl önce Çerkes köylerinin durumu böyle değildi. Bu konuları ve sorunları hükümete ilettik. Bize bu bölgelere yapılan yardımların diğer bölgelerle aynı olduğunu rakamlarla ifade ettiler. Habez bölgesi aldığı fon anlamında ülkenin 2. en büyük şehri. Bu fonlar alınıyorsa durum neden böyle?
Beslan Bayçorov: Habez’deki kongrede de söylemiştim. Çerkesk’te yapılan kongre yasal değildir. Kağıt üzerinde bir şeyler yapmış olabilirler ama Çerkeslerin yoğun yaşadığı yerlerde bir çalışma yapmadılar.
Kongreye önce gitmek istedik ama bazı provokasyonlar olabilir diye vazgeçtik. Eğer yasal bir kongre ise konuşulanları neden kaydetmediler? Kongreyi düzenleyenlerle görüşmek istedik ama hiçbiri gelip sorunları bizimle paylaşmadı.
-Raşid Temrezov ile Rauf Araşukov arasındaki çekişmenin nedeni nedir? Karşılıklı suçlamaların temelinde ne var?
Timur Ju: Nedenini bilmiyorum. Araşukov’un Temrezov’u kucaklayarak “Biz kardeşiz” demesinin üzerinden bir yıl bile geçmedi. Temrezov onu senatörlüğe atadı. Aralarındaki çekişme kişisel…
Biri biriyle tartışınca bu durum köyde yaşayan insanları etkilememeli. Halka hizmet için geldiler, işlerini yapmalılar.
Beslan Bayçorov: Rauf Araşukov’u desteklemek Çerkes halkının çıkarınadır. Özel çekişmeleri beni ilgilendirmez ama Rauf Araşukov’un fon bütçelerinin doğru ve adil dağılımıyla ilgili gayretleri olduğunu biliyorum.
Bölgelerdeki durum için Rauf Araşukov’u suçlamak mı gerekir? O bu bölgelerin çıkarları için çaba sarf ediyor.
Timur Ju: Köylerde kreş yok. Spor merkezleri yıkıldı, su yok. Okullarda kantin yok. Laboratuvarlar eski ve kullanılmaz halde… Rauf Araşukov sadece bölge yöneticilerini toplayıp talimat veriyor. Hatta bu emirleri verirken çektirdiği fotoğrafları sosyal medyada paylaşıyor.
(onkavkaz.com)
Çeviri: Serap Canbek
