Çok eski zamanlarda yaşayan Çaxux adında iyi yürekli bir adamın Khıvartıj adında bir oğlu varmış. Khıvartıj çok tembelmiş, tüm gün hiçbir şey yapmadan otururmuş.
Çaxux, oğlunun bu durumundan çok rahatsızmış, oğlunun durumunu etraflıca düşünmüş ve onu sınamaya karar vermiş. Yaşadıkları topraklar hep düşman saldırısına uğruyormuş.
Çaxux, oğlunun çok cesur biri olduğu söylentisini yaymış etrafa…
Bu söylenti komşu köyün sakinleri ve prensi tarafından da duyulmuş. Köy halkı Çaxux’a gelmiş ve oğlunun kendilerine yardım etmesi için yalvarmışlar.
Çaxux tek oğlundan ayrılmanın kendisi için kolay olmayacağını söyleyip istemiyor gibi davranmış önce, ısrarlar artınca ikna olmuş. Khıvartıj’ı çağırmış. Khıvartıj başı eğik bir şekilde babasının yanına gelmiş. Köylüler bu gencin savaş becerisinden şüphe duymuş ama yine de yanlarına almışlar.
Ertesi gün, Khıvartıj liderliğindeki köylüler sefere çıkmış. Düşman köyüne yaklaşınca sabaha kadar beklemeye karar vermişler. Sabaha karşı bir tilki uyuyanların arasına girmiş ve Khıvartıj’ın üzerindeki yamçıyı alıp kaçmış. Üşümeye başlayan Khıvartıj erkenden uyanmış ve yamçısını aramaya başlamış ve insanları uyandırmış. Khıvartıj’ın düşmana saldırmak için uyandığını sanan savaşçılar, “Ne kadar cesur! Biz hala uyuyoruz ama o düşmana saldırmaya hazır” diye düşünmüş ve köye saldırıp düşmanlarını yenmişler. Khıvartıj liderliğinde zafer sarhoşluğuyla köylerine dönen savaşçılar, Khıvartıj’a büyükbaş hayvanlar hediye edip babasının yanına göndermişler.
Tembel oğlunun burnu bile kanamadan ve üstelik pahalı hediyelerle dönmesine çok şaşıran Çaxux, “Belki de bir şeyler yapabiliyordur” diye düşünmüş. Oğlundan olan biteni öğrenen Çaxux üzülmüş ve hediyeleri kabul etmemiş. Oğlunun hiç hak etmediği bu hediyeleri almaya gönlü elvermemiş.
Bir süre sonra bir başka köyün halkı Çaxux’u ziyaret etmiş. “Kahraman oğlun Khıvartıj olmazsa her şeyimizi kaybedeceğiz” deyip sorunlarını anlatmışlar: “Sürülerimize bir kurt musallat oldu. Çobanlarımız kurtla baş edemiyor. Bu gri kurt çok tehlikeli ve güçlü”.
Çaxux oğlunun gitmesini istemez gibi davranmış yine… Sonra izin vermiş.
Khıvartıj’ı yanlarına alan köylüler kurdun saklandığı ormana yaklaşmışlar ve “Kurt buradan geliyor. Sen otur ve bekle” deyip uzaklaşmışlar. Ne yapacağını bilmeyen Khıvartıj korkmuş ve büyük bir ağaca tırmanıp dallardan birine oturmuş. Öğlen olunca sıcaktan kaçan sürü ağacın gölgesine sığınmış. Sürü gelir gelmez bir kurt görünmüş ve koyunlara saldırmış. Kocaman kurdu gören Khıvartıj o kadar korkmuş ki ağaçtan düşmüş. Şansına kurdun tam üzerine düşen Khıvartıj korkudan kurdun postuna sıkıca yapışmış ve çığlık atmaya başlamış. Gürültüyü duyan çobanlar koşup gelmiş ve kurdu öldürmüş. Khıvartıj heybetli bir ifade takınıp, “Ne yaptınız? Ben prensinize canlı olarak götürmek için kurdu yakalamıştım. Şimdi ne göstereceğim?” demiş. Yaşananlar duyulunca herkes Khıvartıj’a övgüler yağdırmış ama oğlunun kahramanlığının bu kez de sahte olduğunu öğrenen Çaxux çok mutsuz olmuş.
Komşu köyle husumet yaşayan bir prens savaş ilan etmiş. Danışmanlarını toplamış ve nasıl savaşılacağına karar verilmesi için bir toplantı düzenlemiş, Khıvartıj’ı da davet etmiş. Khıvartıj korkuya kapılmış ve “Eğer savaş başlarsa prens beni komutan olarak atar ve ilk ben ölürüm” diye düşünmüş. Danışmanların konuşmaları bitince söz istemiş ve “İki taraftan da kalabalık bir ordu oluşturulursa ve savaş başlarsa birçok insan ölür. İki tarafın prensi halklarının en cesur ve güçlüsünü seçip onları dövüştürse daha iyi olmaz mı? Dövüşü kim kazanırsa o köy galip gelmiş olur” demiş.
Katılımcılar Khıvartıj’ın önerisini bilgece bulmuşlar ve kavga edecek cesur insanın seçilmesini istemişler. Prens, “Khıvartıj gibi bir kahraman varken neden bir başka cesur insan arayalım ki? Khıvartıj bizim adımıza dövüşebilir. Adayınızı söyleyin” demiş. Korkak Khıvartıj karşı çıkmak istemiş ama herkes onun adını vermiş.
Düşman köyün prensi de cesur ve güçlü adamını seçmiş ve taraflar karşı karşıya gelmiş. Khıvartıj, dövüşeceği adamı görmemek için gözlerini kapatmış. Khıvartıj’ın gözleri kapalı bir şekilde kendisine doğru geldiğini gören rakip bunun bir tuzak olduğunu düşünmüş ve o da gözlerini kapatmış. Birbirlerine doğru yürürken, “Bir saniye sonra kellemi uçuracak” diye düşünen Khıvartıj korkudan gözlerini açmış. Rakibinin de gözlerinin kapalı olduğunu fark etmiş. Keyiflenen Khıvartıj tek kılıç darbesiyle rakibinin kellesini uçurmuş. İnsanlar neşe içinde bağırmış, prens bir ziyafet vermiş ve Khıvartıj’ı parayla ödüllendirmiş.
Yaşlı Çaxux oğlunun getirdiği ödülü yine kabul etmemiş ve “İnsanların kahraman kabul ettiği aptal biri gerçek kahraman olamaz, o hala korkak ve miskindir” demiş.
(k-tales.ru)
Çeviri: Serap Canbek
