14 Mart Dünya Adığabze Günü

0
440

Milletleri birbirlerinden farklı kılan özelliklerin en başında gelen konuştukları dildir. Fiziksel özellikler, coğrafi koşullara göre değişebilir. Davranış biçimleri de yaşadığı ortama göre farklılaşabilir. Ancak homojen toplumlarda anadilin temeli değişmez. Anadile giriş çıkışlar ve şive kaymaları olsa da, bin yıllar da geçse, eksen kayması olmaz.

ADIĞABZE ve Çerkes toplumu bu konuda en tipik örneklerden biridir. Diaspora olarak koşullardan kaynaklı kaybımız çok büyük olmakla birlikte, geldiğimiz noktada hızlı bir canlanmaya şahit oluyoruz. Bugünlerde bir tür alfabe tartışması yaşansa da, Adığabze’nin nasıl bir kutup yıldızı olduğunu gün geçtikçe daha iyi fark ediyoruz.

Çok zor geçen 150 yıldan fazla sürece karşın babalarımız, dedelerimiz Adığabzemizi konuşma dili olarak da olsa bize kadar ulaştırabildikleri için onlara şükran borçluyuz.

Bu konuda etkilendiğim, düşündürücü derinliği olan iki slogan söylemden bahsetmek istiyorum.

Birincisi; Ankara’da KAFFED’in (Kafkas Dernekleri Federasyonu) 5. Genel Kurulunda sahnede gördüğüm, “BİZ BU VATAN İÇİN SAVAŞIRKEN TÜRKÇE BİLMİYORDUK. ŞİMDİ İSE ANADİLİMİZİ BİLMİYORUZ” afişi. Genel Kurulumuza katılan, zamanın Milli Eğitim Bakanı Sayın Hüseyin Çelik de afişte yazılı bu sözden çok etkilendiğini belirterek, Çerkeslerin sorunları hakkında yarım saatten fazla konuşmuştu.

İkincisi; İKKD’nin (İstanbul Kafkas Kültür Derneği) bu yılki etkinliklere katılım çağrısındaki başlık; “DİL HALKIN KUTUP YILDIZIDIR, SÖNERSE KAYBOLURUZ”. Çağrıda bu söylemi görüp de kanı kaynamayacak, etkinliğe katılmayacak bir Çerkes veya Çerkes yakını düşünemiyorum.

Bu slogan sözleri ifade eden ve sahneye koyanlara teşekkür etmemiz lazım.

Sözünü ettiğimiz ADIĞABZEmizi diaspora olarak yeni keşfediyoruz. Dil yapısını ve derinliklerini yeni anlamaya çalışıyoruz. Uluslararası dil bilimciler ADIĞABZE ve yakını diller üzerinde çoktandır çalışmaktalar. Ama dili en iyi anlayan ve analiz edebilenler, bu dili konuşan, okuyan, yazan ve yorumlayabilen asıl sahipleri olmalı.

Bu konuda Düzce Üniversitesi’ni, olağanüstü bir gayretle çalışan ADDER (Adığe Dili Derneği) ve Başkanı Ali İhsan Tarı’yı, Sayın Ali Çurey’i ve anadili öğretmenliği görevini heyecanla sürdüren hocalarımızı takdirle anmamız gerekiyor.

Son zamanlarda ciddi iddialar ortaya çıkmaya başladı. Nasıl ki yeryüzünde beyaz ırkın menşei Kafkasya ve beyaz ırk mensuplarına CAUCASİAN (Kafkasyalı) diyorlarsa, bir süre sonra beyaz ırk kökenli toplumsal dillerin temeli ADIĞABZE’ye dayanır demeye başlarlarsa da şaşırmamak lazım.

ADIĞABZE, bugün ne yazık ki yeryüzünde olması gereken konumda değilse de milyonlarca Adığe’nin anadili olarak yaşamayı hak ediyor. Dünya durdukça yaşaması ve layık olduğu konuma kavuşmasını diliyoruz. Bu günün anlamını bütün Çerkesler ve bütün Dünya kamuoyu anlarsa, insanlık tarihi için çok iyi bir şey olur.

Saygılarımla.

  1. Yaşar Nogay

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz