Yıldız Teknik Üniversitesi
14 Mart Adige Dil Günü kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) BALKAR biriminin düzenlediği etkinlikte tamamı Çerkesçe çekilmiş ilk film olma özelliğini taşıyan 1993 yapımı “Umudun Şafağı” adlı yapımın çevirmenliğini üstlenen Ayşe Tufan ve Yiğit Civan tarafından film incelemesi yapıldı ve Kafkas kültürü ve dili üzerine tartışıldı.
YTÜ İİBF Yeşil Konferans Salonu’nda gerçekleşen programda Ayşe Tufan şunları söyledi: “Düzce üniversitesi Çerkesçe bölümü yüksek lisans öğrencisi, 25 yıllık ilkokul öğretmeniyim. Ubıhça günlük hayatta artık konuşulmuyor. Ölmüş bir dil. Bir dil yok olduğunda onunla ilgili kültür de yok olur. Türkiye’de artık okullarda haftada 2 saat Çerkesçe dil öğretimi var. MEB’deki komisyonda ben de görev yaptım.
‘Ben Çerkesçe bilmiyorum’ veya ‘Anlıyorum ama konuşamıyorum’ tutumu ‘Ben artık köylü değilim şehirliyim’ düşüncesinin ifadesiydi. Veya ‘ne işine yarayacak’ şeklinde bir anlayış vardı. 2007’den beri derneklerde Çerkesçe öğretmeye başladım ama Milli Eğitim Bakanlığı Çerkesçe açtıktan sonra daha düzenli hale geldi.”
Yiğit Civan da Adige Dil Günü’ne dair şunları aktardı:
“14 Mart, Rus ordusunda görev yapmış bir Çerkes çevirmen ve dil öğrencisi Çerkesçenin nasıl öğretileceğine dair bir kitap yazıyor. Basım tarihi 14 Mart 1955. Çerkesçe ilk kitap. Adigey Cumhuriyeti bu günü Çerkesçe günü olarak kabul ediyor.”
Etkinlik daha sonra filmin sahnelerini kesit kesit gösterip “hantse guaşe, haçeş, hatiyako, hoh, ceug” gibi Çerkes kültürü üzerine açıklamalarla devam etti.
Düzce Üniversitesi
Düzce Üniversitesi Çerkes Dili ve Edebiyatı bölümünün ev sahipliğinde, Düzce Adige Kültür Derneği, Adige Dili ve Edebiyatı Derneği, Köprübaşı Ömer Efendi (Haçemziye) Köyü Adige Kültür Evi Derneği, Adige Düşünce Derneği ve Düzce Dostluk Kulübü’nün ortaklaşa düzenledikleri, Ankara Çerkes Derneği Minikler Dans ekibi ve Hantse Guaşe grubunun yer aldığı “14 Mart Adige Dil Günü” kutlandı.
Etkinliğe Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İlhan Genç, Düzce Halk Eğitim Merkezi Müdürü İlhan Çetin, Kafkas Dilleri ve Kültürleri Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Fehmi Altun, KAFFED Başkanı Yıldız Şekerci katıldı.
Fehmi Altun, Kafkas Dilleri ve Kültürleri Bölümü’nün kendi öğretim üyelerini yetiştirebilme olanağına ulaştığını vurgulayarak Adigey Devlet Üniversitesi’yle yapılan programla öğrenci değişiminin başlatılacağını dile getirdi.
Bölümün lisans ve lisansüstü öğrencilerinin Adigece seslendirdiği şiirlerin ardından Çerkes kültürüne ait oyun ve teatral gösterilerin sahnelendiği etkinlikte, Ankara Çerkes Kültür Derneği’nden küçüklerin sergilediği kültürel oyunlar ilgiyle izlendi.
Kafkas Dilleri ve Kültürleri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mira Khachemizova, dünyada 6700 farklı anadil olduğunu belirterek UNESCO’nun yeryüzündeki dillerin korunması için kararlar aldığını söyledi ve dilbilimcilere göre, Çerkesçenin dünyanın en eski dillerinden biri olduğunu vurguladı.
