Seçimler ikinci tura kaldı
Abhazya’da 25 Ağustos’ta yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin kesin sonuçları Merkez Seçim Kurulu Başkanı Tamaz Gogia tarafından açıklandı.
126.950 kayıtlı seçmenden 82.752’si oy kullandı. Böylece seçimlere katılım, yüzde 65.18 olarak gerçekleşti.
Raul Hacimba: 20,551 oy (yüzde 24.83)
Alhas Kutsniya: 18,955 oy (yüzde 22,91)
Oleg Arşba: 18,668 oy (yüzde 22.56)
Astamur Tarba: 5,703 oy (yüzde 6.89)
Leonid Dzapşba: 4,938 oy (yüzde 5.97)
Şamil Adzınba: 3,579 oy (yüzde 4,32)
Almas Capua: 1,755 oy (yüzde 2.12)
Arthur Ankvab: 1,403 oy (yüzde 1.7)
Astamur Kakaliya: 841 oy (yüzde 1,02)
İlk turda yüzde 50+1’lik oy çokluğu sağlanamadığı için, ilk iki sırayı paylaşan iki aday Raul Hacimba ve Alhas Kutsniya ikinci tura kaldılar.
İkinci tur oylamanın 8 Eylül 2019 pazar günü yapılacağı bildirildi.
***
DAK’ın Ürdün ziyareti
Dünya Abaza Kongresi (DAK) Yüksek Konsey Başkanı Musa Egzek’in önderliğini yürüttüğü DAK heyeti, Ürdün Haşimi Krallığı’na yaptığı ziyarette Ürdünlü Abaza ailelerinin temsilcileri ile bir araya gelerek noktaladı. Amman’da gerçekleşen toplantıda, DAK üyeleri ve Abhaz-Abaza etnik grubunun temsilcileri diasporanın Ürdün’de nasıl yaşadığını ve DAK’ın yurtdışındaki vatandaşlarla nasıl ilişkiler kurduğunu konuştular.
***
“Doğanın sahibi sensin, kirletmelerine izin verme”
Tufanbeyli Abaza Kültür Derneği üyeleri, 31 Ağustos günü “Doğanın sahibi sensin, kirletmelerine izin verme” şiarıyla çevre temizliği etkinliği düzenleyerek, çevreye atılmış çöpleri topladı ve çevre temizliğine olan duyarlılığa dikkat çekti. Dernek yönetimi, etkinliğe katılanlara bu duyarlılıklarından ötürü teşekkürlerini iletti.
***
11. yıl kutlaması
Abhazya’nın bağımsızlığının 26 Ağustos 2008 tarihinde Rusya Federasyonu tarafından tanınmasının 11. yılı İstanbul Abhaz Derneği’nde kutlandı.
Yapılan resepsiyona, Abhazya Türkiye Temsilcisi Vadim Haraziya ve Yardımcısı Cansuh Lazba, Abhaz Dernekleri Federasyonu (ABHAZFED) Genel Başkanı Atanur Akhusba ve Yönetim Kurulu, Rusya Federasyonu İstanbul Başkonsolosu Andrey Viyaçeslavoviç Buravov ve çalışanları, Güney Osetya Türkiye Temsilcisi Remzi Yıldırım, gazeteci Nazım Alpman, Fındıcak Abhaz Derneği Başkanı Behlül Der, Tufanbeyli Abaza Derneği Başkanı Davut Hapat, İstanbul Abhaz Derneği Başkanı Şamil Yaşba ve Yönetim Kurulunun yanı sıra çok sayıda konuk katıldı.
Resepsiyonda söz alan Haraziya, Abhazya’nın 11 yıl önce Rusya Federasyonu ve devamında dünya devletleri tarafından tanınmasının önemine vurgu yaparken; ülkenin siyasi ve ekonomik yönden bu tarihten sonra atılım gösterdiğini söyledi.
Güney Osetya Türkiye Temsilcisi Remzi Yıldırım ise 2008 yılında Gürcistan’ın Güney Osetya’ya yaptığı insanlık dışı saldırıya değinirken, “Rusya zamanında müdahale etmeseydi, büyük bir soykırım yaşanacaktı” dedi.
Hem Gürcü halkı hem de dünyadaki tüm halklar ile kardeş olduklarını belirten Yıldırım, “Kirli siyaset artık Kafkasya’dan elini çekmeli” dedi.
Daha sonra söz alana Rusya Federasyonu İstanbul Başkonsolosu Andrey Viyaçeslavoviç Buravov, ‘”Abhazya ve Güney Osetya bölgenin iki değerli ülkesidir ve müttefiklerimizle ilişkilerimizi her zaman dinamik tutarak ve bölge güvenliğini birlikte sağlayacağız” dedi.
Resepsiyonda söz alan gazeteci Nazım Alpman ise Abhazya’da yapılan ilk devlet başlanıldığı seçimlerinde Abhazya’da bulunan tek yabancı gazeteci olduğunu belirterek; Abhazya’yı ikinci vatanı olarak gördüğünü ve Abhaz halkını tanıma ve dostluk kurma fırsatı yakaladığı için kendisini çok şanslı hissettiğini söyledi.
ABHAZFED Genel Başkanı Atanur Akhusba, “Rusya ve dünya devletlerinin Abhazya’yı tanıması çok önemlidir. Binlerce yıllık kadim Abhaz Halkı haklı mücadelesinde galip ayrılmış ve hak ettiği saygınlığı dünya tarafından görmüştür. Yakın süre içerisinde Türkiye Cumhuriyeti’nin de Abhazya ile politik ilişkiler kuracağına inanıyorum” dedi.
Konuşmaların ardından Abhazya Türkiye Temsilcisi Haraziya; Rusya Federasyonu İstanbul Başkonsolusu Andrey Viyaçeslavoviç, Güney Osetya Türkiye Temsilcisi Remzi Yıldırım ve gazeteci Nazım Alpman’a 11. yıl anısına birer hediye verdi.
Kutlamalar; müzik dinletisi ve mahalli oyunlar ile son buldu. (abhazfed.org)
***
Uluslar nasıl birleşti?
25-26 Ağustos 1989’da, Kafkasya Dağ Halkları Meclisi’nin ilk kongresi (Konfederasyonu) Sohum’da gerçekleşti.
Abhazya Ulusal Kurtuluş Savaşı’nda kilit rol oynayan kurumun kuruluşunun 30. yıldönümü için Asta Ardzınba’nın hazırladığı yazıyı yayınlıyoruz.
Abhazya halkının Ulusal Kurtuluş Savaşı tarihine bir şekilde aşina olan herkes, kısa sürede Konfederasyon olarak yeniden adlandırılan Kafkasya Dağ Halkları Meclisi’ne mutlaka bir şekilde aşinadır. Bu bir tesadüf değil: Örgüt Abhaz ordusunun Gürcü işgalcilere karşı kazandığı zafere önemli katkılarda bulunmuştur. Özellikle, Abhazya gönüllü hareketin oluşumunun merkezi oldu.
Dağ Cumhuriyeti’nin prototipi
Kafkasya Dağ Halkları Meclisi, Abhazya Ulusal Kurtuluş Savaşı başlamadan üç yıl önce, 25 Ağustos 1989’da kuruldu. O gün Sohum’da Abhazya Bakanlar Konseyi konferans salonunda Meclisin ilk kongresi yapıldı. Toplantıya Abhazya ve Kuzey Kafkasya cumhuriyetlerinden 500’den fazla delege katıldı.
Genel yayın editörü Yuriy Kuraskua, “Başkentin Gürcü nüfusu o gün evde kalmayı seçti ve Abhazya’nın Gürcü uyruklu liderlerinden oluşan bir gurup, istişare için acilen Tiflis’e gittiler” diye yazıyor ‘Abhazya Cumhuriyeti’ gazetesinde.
Kuraskua’ya göre, Abhazya’daki Gürcü yanlısı yetkililer, Kafkasya halklarının birleşmesinde gizli faşist planlarının uygulanmasını engelleyebilecek bir güç hissettiler. O dönemde Gürcistan bünyesinde bulundurulan, Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Özerk Güney Osetya bölgesi ile SSCB’den ayrılmayı planlıyordu.
Özellikle o zamanlar Sohum ve Tiflis arasındaki ilişkiler gergindi ve hatta taraflar arasında açık bir çatışmayla sonuçlandı. Bu olay, 1989 yılının Temmuz ayındaydı. O dönem, Abhazya’nın başkentindeki etnik gruplar arası çatışmalardan sonra, Gürcistan’dan gelen 30.000 kişilik bir konvoy Sohum’a girmeye çalıştı, ama Oçamçira’da Aaldzga Nehri üzerindeki köprüde, durduruldular.
Bu olaylar Kafkasya Dağ Halkları Meclisi’nin kurulmasından önce ortaya çıkmış ve yaratılmasının nedeni olmuştur. Abhazlar, sorunun yaklaştığını hissetti ve böylece Gürcistan’a, yalnız olmadıklarını, Kafkasya halklarının Abhaz halkını desteklediğini ve gerekirse Tiflis’in saldırganlığına cevap vereceğini göstermeye çalıştı. Birliğe, politikacı ve toplum önderi Musa Şanibov başkanlık etti.
Şanibov daha sonra, Kafkasya Dağ Halkları Konfederasyonu’nun kurulmasının, Abhazya’nın Gürcistan makamları tarafından ihlal edilen ulusal çıkarlarını savunmak için elzem olduğunu onaylayacaktır. Kafkasya birliğinin adı, 1918’de ilan edilen Kuzey Kafkasya ve Abhazya cumhuriyetlerinin dahil olduğu, yapısıyla ve ruhuyla ilham olan Dağ Cumhuriyetinden esinlenilmişti. 1990 Ekim’inde, Meclis Dağ Cumhuriyetinin halefi olduğunu açıkladı.
Kasım 1991’de, Sohum’da gerçekleştirilen birliğin III. kongresinde meclisin adı, Kafkasya Dağ Halkları Konfederasyonu olarak değiştirildi. 12 ulus (Abhazlar, Abazalar, Avarlar, Adigeler (Çerkesler), Çeçenler, Balkarlar, Darınlar, Karaçaylar, Kumıglar, Lezginler, Laklar, Osetler) temsilcileri aynı zamanda, Antlaşmayı imzaladı ve Kafkasya Konfedere Dağ Halkları Birliği Deklarasyonu’nu kabul etti.
Ayrıca, Kafkas Parlamentosu, Tahkim Mahkemesi, Savunma Komitesi’ni kurmaya karar verdiler ve Konfederasyonun merkezi olarak da Abhazya’nın başkentini olan Sohum şehrini belirlediler. Kafkasya Dağ Halkları Konfederasyonu kendisini “egemen bir ulusal devlet kuruluşu” olarak tanımladı. Örgütün parlamento kararları, Konfederasyonu oluşturan cumhuriyetlerin resmi liderlerinin tavsiyeleri niteliğini taşımaktaydı.
Ekim 1992’de Abhazya’da savaş çatışmaları başladığında “dağ” kelimesi kuruluşun adından kaldırıldı. Kurumun ismi, Kafkasya Halkları Konfederasyonu’na (KHK) olarak değiştirildi, çünkü Abhaz halkının çıkarlarını destekleyen Rusya Güney Kazakları da birliğe dahil edilmişti.
İlk zamanlar Tiflis, Kafkas derneklerine ciddi bir önem vermedi ve onu “kâğıt kaplan” ilan etti. Abhazya’da ise tam tersine birleşmeye büyük umutla bakıyorlardı. Gazeteci Vitaliy Şaria, Abhazlar ciddi girişimlere hazırlıklı olmaları gerektiğini ve bu nedenle Kafkasya cumhuriyetlerinin desteğinin gerekli olduğunu iyi anlıyorlardı, diye hatırlıyor.
Meclis, kuruluşunun ilk günlerinden itibaren, Sohum’da, savaştan hemen önce Temmuz ayına kadar Sohum’da Kafkas Savaşı Kurbanlarını Anma Günü veya Abhaz-Adige Kültür Günleri’ne adanmış etkinlikler gibi gerçekleştirmeye devam etmişti. Aynı zamanda, organizasyon “çok farklı olayların gelişmesi beklentisi ile gerçekleştiriliyordu” diyor Şaria.
Gazeteci, Meclis’in ilk iki kongresinin Abhazya’nın başkentinde az sayıda insanla düzenlediğini belirtiyor. Ancak 1-2 Kasım 1991’de gerçekleştirilen üçüncü kongreye katılımcı sayısı o kadar yoğun olmuştu ki, toplantıyı Abhaz Dram Tiyatrosu’nda gerçekleştirmek zorunda kaldılar. Kısa bir süre sonra yaşanan olaylar, Abhaz ordusunun Abhazya Ulusal Kurtuluş Savaşı zaferine önemli katkı sağlayan Konfederasyonun tam kapasitesini ve gücünü gösterdi. Dağ Halkları Konfederasyonu, Abhazya’da savaşın ilk günlerinden itibaren, Kuzey Kafkasya’nın tüm cumhuriyetlerinden gönüllüleri toplamaya ve onları Abhazya’nın özgürlük ve bağımsızlık için savaşan halkını savunmaya gönderdi.
15 Ağustos’ta, Abhazya savaşının ikinci gününde, Kafkasya Dağ Halkları Konfederasyonu Öz Savunma Komitesine başkanlık eden profesyonel asker Sultan Sosnaliev liderliğindeki ilk grup Konfederasyon gönüllüleri Abhaz makamlarının kontrolünde kalan Gudauta’ya gelmişlerdi bile. 18 Ağustos’ta Çeçenistan’ın başkenti Grozni de gerçekleştirilen KHK parlamentosu olağanüstü oturumunda Abhazya’ya yardım sağlamasına karar verildi. Kurum yeni gönüllü gruplarını toplamaya başladı. Sonuç olarak, Türkiye, Ürdün, Suriye, Kanada gibi Kuzey Kafkasya, Güney Rusya ve Abhaz diasporasının bunduğu diğer cumhuriyetler de dahil olmak üzere birçok ülkeden gönüllüler Abhaz halkının yardımına gelmeye başladılar.
Konfederasyon, Gürcistan ile savaş halinde olduğunu açıkladı. Abhaz tarihçileri bu gerçeğin Abhaz direnişinin oluşumu üzerinde büyük bir etkiye sahip olduğunu vurgulamaktalar. Bu açıklama, Gürcistan liderliği üzerinde ayıltıcı bir etki yarattı, hatta BM’ye bile şikayette bulundular.
Ekim 1992’de, organizasyon başkanı Musa Şanibov, Abhazya’ya geldi. Gudauta’da Konfederasyonun operasyon merkezini kurdu. Merkez, tüm Konfederasyonlular için örgütleyici güç haline geldi, buradan Abhaz ordusunun cephesine gönderildiler. Toplamda, iki binden fazla gönüllü Abhazya’nın özgürlüğü ve bağımsızlığı için savaştılar. 51 kişiye “Abhazya Kahramanı” unvanı, 247 kişiye “Leon” madalyası, 623 kişiye “Cesaret Madalyası” verildi. 260’tan fazla gönüllü, şehit düşmüştür.
Abhazya Cumhuriyeti İlk Devlet Başkanı Vladislav Ardzınba, KHK hakkında daha sonra, “Abhaz halkının yok edilmesine izin vermeyen unsurun, Kafkasya Dağ Halkları Konfederasyonu’nun konumu olduğuna inanıyorum!” diyecektir.
Abhazya Ulusal Kurtuluş Savaşı’ndan sonra, Kafkasya Halkları Konfederasyonu, sonraki askeri çatışmalarda doğrudan kendi adına konuşmadı. Kuruluşun 1998’deki parlamentosunun oturumunda, halklardan birinin ihtiyacı olana kadar Konfederasyon’un faaliyetlerini geçici olarak askıya alma kararı verildi. Bu karar aslında KHK’nın çalışmalarının sonlandığını işaret ediyordu.
(abaza.org)
