Düzce Üniversitesi’nin düzenlediği “II. Uluslararası Adige Filolojisi Sempozyumu: Adige Dünyasının Bugünü” başlıklı etkinlik 18-20 Ekim tarihlerinde yapıldı. Adigey Cumhuriyeti’nin yanı sıra yerli-yabancı uzmanların ve pek çok üniversiteden akademisyenlerin yer aldığı programda Adige kültürüne ilişkin bilimsel oturumlar düzenlendi.
KAFFED Genel Başkanı Yıldız Şekerci açılışta yaptığı konuşmada, “Dilimiz, kültürümüz ve kimliğimizin kamusal destek olmaksızın korunmasının ve geliştirilmesinin mümkün olmadığına inanıyoruz. Bugün bu anlayışın önemli ve güzel bir örneği olan Düzce Üniversitesi Çerkes Dili ve Edebiyatı Bölümü’nün düzenlediği bir etkinlikte bir araya gelmiş bulunuyoruz. Anadilimizin eğitimi konusunda Türkiye’de açılan ilk bölüm olması nedeniyle de gönlümüzde ayrı bir yeri olan bölümümüzün mezunları birçok şehirde derneklerimizin Milli Eğitim Bakanlığı ile ortaklaşa düzenlediği anadili kurslarımızda eğitici olarak katkı vermeye başladılar. Bizler de mezunlarımızın ortaöğrenim seçmeli anadili derslerini vermek üzere Milli Eğitim Bakanlığı kadrolarına atanabilmelerine yönelik çalışmalarımızı sürdürüyoruz” dedi.
Düzce Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Funda Sivrikaya Şerifoğlu ise medeniyetlerin gelişmesinde dilin en önemli unsurlardan biri olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Bütün insanlar kardeştir. Bütün diller, iyiliği, kardeşliği ve merhameti söyler. Dilin ölmesi, insanlığın hazinesinin ölmesi demektir.”
Oturumlarda “Adige Dili ve Edebiyatının Gelişimi”, “Türkiye’deki Adigelerin Halk Dansları ve Şarkıları”, “Sovyet/Rus Dilbilimin Geleneğinde Çerkes Dilinin Sınıflandırılması ve Terminoloji Sorunu”, “Kuzey Kafkasya: Siyasi ve Toplumsal Yapı Analizi”, “Türkiye Çerkes Diasporasında Kır-Kent Ayrımında Toplumsal Cinsiyet ve Örgütlenme Kültürü” “Sembolik Objelerin günlük Hayatta kullanılmasının Adige Kimliği İnşasındaki Rolü” başlıklı sunumların da aralarında olduğu pek çok konu uzmanları tarafından ele alındı. Cumartesi kapanış oturumunun ardından yapılan etnomoda gösterisi izleyicilerden tam not aldı.
Programın son günü düzenlenen Yuvarlak Masa Toplantısı’nda, Düzce Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nigar Demircan Çakar, Adige Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Davut Mamıy, eski Adige Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hunago Raşid’in yanı sıra araştırmacılar yer aldı.
Konuşma dilinin de insanlar gibi doğan, gelişen bir varlık olduğunu, sahip çıkılmazsa yok olacağını kapanış oturumunda vurgulayan Düzce Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nigar Demircan Çakar, “Artık bu toprakların da dili olan Adige dilini korumak ve geliştirmek için biz yöneticilere ve akademisyenlere önemli görevler düşmektedir. Akademisyenlere düşen görevlerin başında; kaybolmaya yüz tutmuş kelimeleri bulup çıkarmak ve geleceğe taşımak. Biz yöneticilerin görevleri ise bu kadar fedakârca çalışan akademisyenlerin önünü açmaktır” dedi.
Adigey Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Davut Mamıy ise “Ortaklaşa yaptığımız bu sempozyum iyi ve verimli geçti. Ancak sadece sempozyumlarla bir araya gelmeyeceğiz. Daha kapsamlı çalışmalarla da birlikteliğimizi devam ettirmemiz lazım” dedi.
Çerkeslerle ilgili kitapların, el sanatlarının sergilendiği stantlarla renkli görüntülere sahne olan sempozyum pazar günü sona erdi.
Sunumlar
Dr. Memduh Ceylan: Adige Dilbilimi’nin Setenay Guaşe’si Prof. Dr. Çeraşe Zeynep
Prof. Dr. Açerdan Abregov: Adige Dilbiliminin Kat Ettiği Yol ve Diasporadaki Adigelerin Dillerinin Anlamı
Doç. Dr. Nuriyet Hamirzekova: Adige Filolojisinin Gelişmesi ve Adige Bölümünün Tarihi
Prof. Dr. Merab Chukhua: Bir İber-Kafkas Dili Olarak Hatti Dili
Prof. Dr. Fethi Güngör: Adige Xabze’nin Yeniden İnşaasının Ehemmiyeti
Doç. Dr. Müberra Atalay Çelebi: Çerkes Kültürü ile Yetişmiş Türk Şampiyonlar: Avrupa, Dünya ve Olimpiyat Şampiyonu Mahmut Atalay
Prof. Dr. Ray Vunerekova: Dışarıdaki Adigelerin Sosyo-Kültürleri (Folkloru)
Prof. Dr. Mira Khachemızova: Adige Dili ve Edebiyatının Gelişimi
Prof. Dr. Nugzar Antelava: Kafkas Tradisyonunda Farklı Doğa İnançları
Tleptseruk Bassam Haj Hassan: Suriye’deki Adigece Eğitiminin Tarihi
Dr. Marzet Andzerekova: Türkiye’deki Adigelerin Halk Dansları ve Şarkıları
Prof. Dr. Zara Bıj: Adige Dilinde Dilsel ve Kültürel Stereotipler
Prof. Dr. Monika Helıg: Adige Dilinin Seslerini Öğrenmek İçin Belirlenen Kurallar
Prof. Dr. Vadzeladze Timuras: 1818-1878 Yıllarındaki Savaşların Batı Kafkasya ve Abhazya’daki Yer İsimlerinin Oluşumu
Dr. Öğr. Üyesi Murat Topçu: Sovyet/Rus Dilbilimin Geleneğinde Çerkes Dilinin Sınıflandırılması ve Terminoloji Sorunu
Dr. Dimitri Gerasimov: Konuşma Dilinde Çerkes Dilindeki Ettirgen Fiillerin Kullanımını Diğer Dillerle Karşılaştırma
N. Mezane Konuk: Türkiye’de Konuşulan Abzakh Dialektinde Fiillerin Gramatikal Belirleyenlerinin Sistemi
Prof. Zaual Ivonov Hacı-Muratovıc: Uzunyayla Çerkeslerinin Konuşmalarında Dilsel ve Semantik Özellikler
Prof. Dr. Bekir Parlak: Kuzey Kafkasya : Siyasi ve Toplumsal Yapı Analizi
Doç. Dr. Ulaş Sunaata: Türkiye Çerkes Diasporasında Kır-Kent Ayrımında Toplumsal Cinsiyet ve Örgütlenme Kültürü
Dr. Öğr. Üyesi Madina Paştova: Sosyal Sınıf Kimliğine Dair Metinler: Halkbilimsel-Dilsel
Dr. Öğr. Üyesi Fehmi Altın: 21. Yüzyılda Anadolu’da Adige (Çerkes) Kültürünün Değişimi
Uzman Bela Çıç: Orta Çağda Adigelerin Atalarına Değer Anlamında Ölü Gömme Adetleri
Tuğba Erdem: Sembolik Objelerin Günlük Hayatta Kullanılmasının Adige Kimliği İnşasındaki Rolü
Sevda Arslan: Ana Dilim Vatanımdır: Çerkesçenin Varoluşsal Değeri
Doç. Dr. Nanuli Kaçarava: Düzce Mutfağında Abhaz, Çerkes ve Gürcü Yemeklerinin Benzerlikleri
Prof. Dr. Aminat Tsıkunıb: Adigelerde sofra kültürü: Geçmişi ve Bugünü
