İstanbul Bilgi Üniversitesi bünyesinde 2013 yılından beri Türkiye Kültürleri Araştırma Ekibi, kültürel çeşitlilik konusunda araştırmalar yapmakta, eğitim projeleri yürütmektedir. Bu kapsamda, kültürel haklar konusunda çalışmalar yapan birçok araştırmacı ve hak savunucusu ile işbirliği halindedir.
Tütün Deposu’nda 24 Şubat-18 Mart 2018 tarihleri arasında, Jıneps gazetesinin de yer aldığı “Çoğul İstanbul Medyası” sergisini düzenleyen Türkiye Kültürleri Araştırma Ekibi bu yıl da 23 Mayıs-17 Haziran’da Karşı Sanat’ta “Bir Dilin Peşinde – 90’lardan Günümüze Kültürel Alanda Anadil Mücadelesi” sergisini açtı. Adigece, Ermenice, Hemşince, Kürtçe ve Lazca’daki kültürel üretimlere odaklanan sergi kapsamındaki panele Jıneps Gazetesi Yayın Kurulu Üyesi Yaşar Güven konuşmacı olarak katıldı. Yine aynı kapsamda Türkiye’de Kültürel Çoğulluğun Bağımsız Araştırmacıları Eğitim Projesi’ne katılan Jıneps Yayın Kurulu üyeleri Gül Yılmaz ve Erdoğan Yılmaz “Bir Çerkes Halk Dansı: Vuig” adlı çalışmalarını 26 Mayıs 2019’da Bilgi Üniveristesi Santral Kampüsü’nde düzenlenen programda sundular.
Ekim 2019’dan itibaren Türkiye’de farklı kültürel gruplarla ilgili çalışma yapan STK’ların, inisiyatiflerin ve bireylerin dahil olduğu bir ağ ile işbirliği içinde, Türkiye’de “Dil Hakları” konusunda hukuki, siyasi, sosyal ve iktisadi alandaki düzenlemeleri ve uygulamaları özellikle hak ihlallerine odaklanarak izlemeyi ve raporlamayı amaçlayan bir oluşum için hazırlıkları tamamlamak ve 2020 sonundan itibaren bu konuda izleme raporları üretmek hedefi konulmuştu.
Bu çalışma başlatılmadan önce, konuyu tüm boyutlarıyla konuşmak üzere; Bilgi Üniversitesi Türkiye Kültürleri Araştırma Grubu ve Munzur Akademi Kültür Sanat ve Turizm Derneği işbirliğiyle bir çalıştay düzenlendi. 5-7 Ekim tarihleri arasında Dersim Pertek’te gerçekleşen çalıştaya Jıneps Gazetesi Yayın Kurulu üyeleri Gül Yılmaz, Birgül Asena Güven, Erdoğan Yılmaz ve Yaşar Güven katıldılar.
Fikir alışverişlerinin gerçekleştiği üç ayrı oturum gerçekleştirildi.
I. Oturum:
-Hak izleme raporu hazırlama sürecinin tanıtılması.
-Genel olarak Türkiye’de kültürel çeşitlilik bağlamında dilsel çeşitlilik ve dil hakları meselesinin teorik ve kavramsal çerçevesi.
II. Oturum:
-İzleme metodolojisi ve kolektif çalışma için ağ oluşturma. Hangi gruplarla ve nasıl bir yapı içinde sürdürülmesi gerektiği üzerine tartışma yürütüldü.
III. Oturum:
-Dil hakları izlemesinin hukuksal boyutu; teorisi ve pratiğiyle dil hakları ve savunuculuğu meselesinin hukuksal boyutu, ulusal ve uluslararası mevzuat ve uygulamalar konuları tartışıldı.
Çalıştay katılımcıları; Pülümür Vadisi’ndeki Türkmen Alevi köyü Hocalı’da, Pir Sultan Abdal Dergâhı’nda aşure eşliğinde bir etkinlik ve Dersim’de Munzur Akademi Kültür Sanat ve Turizm Derneği’nin düzenlediği; Prof. Dr. Tayfun Atay, Aktivist Cemil Aksu (Doğu Karadeniz örneği), Avukat Ümit Altaş (Dersim), Avukat Barış Yıldırım’ın (Dersim) katıldığı “Munzur Projeleri: Ekoloji ve Kültür Konferansı”nı izleme olanağı da buldular.
