Çocuk Hakları Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun 20 Kasım 1989 tarihli kararıyla kabul edilmiş ve imzaya açılmıştır. 49. madde uyarınca, 2 Eylül 1990 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Türkiye ise Sözleşme’yi 14 Eylül 1990 tarihinde imzalamış, onay belgesi 4 Nisan 1995 tarihinde BM Genel Sekreterliği’ne verilmiş, 4 Mayıs 1995 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Sözleşme 197 devlet tarafından imzalanmış olup, halen dünya genelinde en çok sayıda ülke tarafından kabul edilen insan hakları belgesi olma özelliğini taşımaktadır.
Türkiye, Sözleşme’nin 17, 29 ve 30. maddelerine çekince koymuştur.
İhtirazi Kayıt: Türkiye Cumhuriyeti Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’sinin 17, 29 ve 30. maddeleri hükümlerini TC Anayasası ve 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Anlaşması hükümlerine ve ruhuna uygun olarak yorumlama hakkını saklı tutmaktadır.
Madde 17: Kitle iletişim araçlarının azınlık grubuna veya bir yerli ahaliye mensup çocukların dil gereksinimlerine özel önem göstermeleri konusunda teşvik edilmesi.
Madde 29: Çocuğun anne-babasına, kültürel kimliğine, dil ve değerlerine, çocuğun yaşadığı veya geldiği menşe ülkenin ulusal değerlerine ve kendisininkinden farklı uygarlıklara saygısının geliştirilmesi.
Madde 30: Dini ya da dilsel bir azınlığa ya da yerli halka mensup bir çocuğun, kendi kültüründen yararlanma, kendi dininin gereklerini yerine getirme ya da kendi dilini kullanma hakkından yoksun bırakılmaması.
İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) paylaştığı bilgiler
Türkiye’de;
-Bir yıl içerisinde en az 762 erkek çocuğu, 433 kız çocuğu kasten yaralamaya maruz kaldı.
-En az 93 çocuk taciz, 545 çocuk reşit olmayanla cinsel ilişki, 721 çocuk “çocuğun cinsel istismarı” davalarında mağdur olarak yer aldı.
-Hapishanelerde 743’ü annesiyle birlikte kalan bebek olmak üzere, 3 binden fazla çocuk var.
-2 milyondan fazla kayıtsız çocuk işçi çalışıyor.
İHD’den Sosyal Medya Kampanyası
İHD İstanbul Şubesi BM Çocuk Hakları Sözleşmesi maddelerinin okunduğu video çalışması ve #ÇekincesizÇocukHakları etiketi ile sosyal medyada kampanya düzenledi. Kampanyaya ilişkin İHD İstanbul Şubesi tarafından yapılan açıklama şöyle:
“Çocuk Hakları Sözleşmesinde yer alan hakların, ayrımsız tüm çocuklara eşit olarak uygulanması ve Sözleşme’nin 17, 29 ve 30. maddelerine Türkiye tarafından konulan çekincelerin kaldırılması, çocukların kendi kültüründen yararlanma ve kendi dilini kullanma hakkına dikkat çekmek için Çocuk Hakları Komisyonumuz tarafından 21 sanatçı, yazar ve insan hakları aktivistinin katılımı ile BM Çocuk Hakları Sözleşmesi maddelerinin okunduğu bir video çalışması yapılmıştır.”
Video çalışmasına Rakel Dink, Ümit Kıvanç, Ayşe Tütüncü, Julide Kural, Defne Halman, Melda Onur, İpek Bilgin, Luxus, Selim Temo, Ercan Kesal, Halil Ergün, Ciwan Haco, Hilmi Yarayıcı, Derya Alabora, Zuhal Olcay, Mazlum Çimen, Yıldırım Türker, Gülten Kaya, Mehmet Atlı, Eren Keskin, Çağıl Kaya destek veriyor.