1922 yılında V.İ. Lenin, Çarlık tarafından baskılanan halkların temsilcileri ile bir toplantı yapıyor. Toplantıda her halkın eğitim ile ilgilenenlerinden birer kişinin seçilmesini talep ediyor. Çerkesler Xuran Batiy’i öneriyorlar. Xuran Batiy, Çerkeslerin eğitim ve öğretimi ile ilgili sorumluluğu alıyor. Kıyı boyu Çerkesleri dahil Çerkeslerin tümü ile görüşmeler yapıyor. Daha sonra bir komisyon oluşturup Latin bazlı bir alfabe hazırlıyor. Bu alfabe ile ulusal gazete matbaasında 1924 yılında ilkokul öğrencileri için 10 bin ders kitabı basıp okullara dağıtıyor. Takip eden yıllarda bu sayı daha da fazlalaşıyor.
O dönemde alfabe her ne kadar Kabardey-Balkar bölgesi için hazırlanmışsa da alfabedeki simgeler Batı Adigey bölümündeki sesleri de kapsadığı için alfabe Batı bölgesinde de kullanılmıştır. Bu alfabeyi hazırlarken Xuran Batiy’in Balkan ülkelerinden etkilendiği gözlemlenmektedir. Alfabe çağımızda da tercih edilen bir sistemle yapılmış. Fonetik alfabe tek ses tek simge esasına dayanmaktadır. Yazıldığı gibi okunur, okunduğu gibi yazılır. Sesli harflerin sessiz harfleri okuttuğu, her bir sesli harfin bağımsız okunduğu bir alfabe…
Günümüzde alfabe tekniği olarak Doğu Avrupa, Türkiye ve Baltık ülkelerinin kullandığı alfabelerin tekniği kullanılmış. Latin harfler olduğu gibi alınmış, sadece y-j gibi harfler değiştirilmiş. Latin alfabenin karşılamadığı sesler ise, diyakronik (art zamanlı) harflerle karşılanmış. Diyakronik harfler atanırken ise benzer sesler taban olarak alınmış. Š=Ç.
Alfabe 43 adet harften oluşmuş. Xuran Batiy tarafından hazırlanan bu alfabe, 1924’ten 1936 yılına kadar okullarda eğitim-öğretim alfabesi olarak kesintisiz kullanılmış.
Xuran Batiy, 1936 yılında, Stalin’e muhalefet nedeni ile tutuklanmış. Bir süre sonra da cezaevinde öldürülmüş. Aynı yıl Tüm SSCB cumhuriyetlerinde Kiril alfabesi mecburi hale getirilmiş. Stalin’in yayınladığı bir genelge ile Kiril dışındaki alfabeler yasaklanmış. Böylece Xuran Batiy’in bu alfabesi de eğitim-öğretim alfabesi olmaktan çıkarılmış. Stalin’in baskıcı yöntemleri nedeniyle eğitim-öğretim dışında da bu alfabe kullanılamadı. Yine 1924 ve 1936 yılları arasında bu alfabe ile yazılmış bütün eserler de Stalin’in baskılarından korkulduğu için yakılıp yok edilmiş.
