«Сымаджэр ылъэ тетэу зычIэкIыжьыкIэ кIуачIэрэ гухахъорэ къысеты»

0
1502

Коронавирусыр къызежьагъэм къыщегъэжьагъэу «лъэныкъо плъыжьым» щыIэу Iоф зышIэрэ врачэу тиIэр макIэп. Ахэм зэу ащыщ Мыекъопэ къэлэ сымэджэщым (джы ащ госпиталь къыщызэIуахыгъ) неврологиемкIэ иотделение Iут врачэу Къантемыр Хьалимэт. Iудзыгъэ зэпхыныгъэмкIэ ащ бэмышIэу гущыIэгъу тыфэхъугъ, къиныгъоу зыпхырыкIыхэрэр, сымаджэхэм язытет, узым зэрэпэшIуекIохэрэр, нэмыкIхэми афэгъэхьыгъэ упчIэхэр врачым фэдгъэзагъэх.

-Коронавирусыр щынагъоу зэрэщытыр пстэуми къыдгурэIо. Хьалимэт, ковиднэ сымаджэхэм уяIэзэным сыдэущтэу уеуцолIэнэу хъугъа? Ущынагъэба а лъэбэкъур пшIыным?
-Шъыпкъэр пIощтмэ, апэ сыщынагъ ыкIи къиныгъэ. Адыгеим мы узыр къэси, IофшIапIэхэри, сымэджэщхэри гъэтхапэм зэфашIыгъэх. Сымаджэхэм япчъагъэ хахъоу зеублэм, тэ тикъэлэ сымэджэщ госпиталь щашIынэу хъугъэ. Тэ, сымэджэщым Iутхэр ащ тымыкIощтхэмэ хэта Iоф щызышIэщтыр? НэмыкI тегупшысагъэп, Iашэр аштэти заом зэрэкIощтыгъэхэм фэдэу зэпахырэ узым иплъыр-стырыгъо тыпэхьагъ. ЖъоныгъуакIэм и 14-м къыщегъэжьагъэу непэ къызнэсыгъэм «лъэныкъо плъыжьым» сыщыIэу Iоф сэшIэ. Ау, сэри коронавирусыр къыспыхьи, тхьамэфитIо сыщысыгъ.

-Ковиднэ госпиталым иврач имафэ сыдэущтэу рекIокIыра?
-Сымэджэщым икъат пэпчъ бригадэ тIурытIумэ Iоф щашIэ. Терапевт, кардиолог, невролог, пульмонолог, нэмыкIхэри бригадэм хэхьэх. Пчэдыжьым IофышIэ тыкъэкIо, сменэр зэIэтэхыжьы, сымаджэхэм якъэбар зэтэгъашIэ. Нэужым зытэфапэшъ, «лъэныкъо плъыжьым» тытехьэ. Ащ сыхьати 4 -6-м къыкIоцI тыкъэты: сымаджэхэм ялъыдэкIуае, апкъышъол зэрэплъырэр, сатурациер тэшых. Ахэм ялъытыгъэу Iэзэгъоу арахьылIэрэм зэхъокIыныгъэхэр фэтэшIых. Ащ тыкъызытекIыжьыкIэ санитарнэ амалхэмкIэ зытэгъэкъабзэ, тщыгъхэр зэблэтэхъух, «къэбзэ лъэныкъом» тыкъытехьажьы. Сымаджэ къащэмэ, икIэрыкIэу зытэфэпэжьы. Джарэущтэу мафэр макIошъ, пчыхьэ къэплъыхьаныр етэгъажьэ. Сымаджэхэм врач ахэмытэу къыхэкIырэп.

-Хьалимэт, шъуашэу шъущыгъыхэм ягугъу къызэредгъэжьагъэзэ, къепхьакIынхэкIэ хьылъэмэ къытаIоба.
-СИЗ-хэр псынкIэх ыкIи зэщылъэгъу тэшIыхэшъ итэдзыжьых. Ау гъэмэфэ фабэм ахэри къыощэкIыгъэхэ зыхъукIэ гопэгъух, къин дэдэр жьы къызэрытщэрэ противогазхэр арых.

-Ыпэрэ мафэхэм уафызэплъэкIыжьэу мы уахътэм ебгъапшэмэ, сыда къэпIон плъэкIыщтыр? Мы IофшIакIэм уесагъа?
-Пхъэшэ режимым утетэу Iоф пшIэныр IэшIэхэп. Зыгъэпсэфыгъо тиIэп. Узым икъэбар шъыпкъэ, тызэреIэзэщт шIыкIэр икъоу зэрэтымышIэщтыгъэхэм къиныгъуабэ къыздахьыгъ. Iэзэгъу уцхэу ятхьылIэхэрэр зэблэхъугъэхэп, икъоу тIэкIэлъых, зыми тыщыкIэрэп. Ковид уцхэм язакъоп, неврологиемкIэ тищыкIагъэхэр зэкIэ тиIэх. Ау узым псынкIэ дэдэу зыкъызэрихъокIын зэрилъэкIыщтыр, сымаджэм уз гъэтIылъыгъэу иIэхэм ялъытыгъэу тызэрэдэзекIощтыр непэ къызнэсыгъэми зэтэгъашIэх. ЕтIани тэ тигоспиталь къащэхэрэр сымэджэ хьылъэхэу зыныбжь илъэс 60-м ехъугъэхэу е ныбжьыкIэхэу уз гъэтIылъыгъэ зиIэхэр арых. Коронавирусыр къызежьэгъэ апэрэ мафэхэм ягъэпшагъэмэ, джы къытфащэхэрэм япчъагъэ лъэшэу хэхъуагъ. Мы уахътэ я 6–рэ къатэу Iоф зыщысшIэрэм нэбгырэ 50 фэдиз чIэлъ. ГумэкIыгъо къызыпыкIырэр: игъом медицинэм иIофышIэхэм зафагъазэрэп, ежь-ежьырэу зэIэзэжьых. Мы узыр мэхъаджэ, псынкIэу тхьабылыр зэлъекIу. КТ-3-4 зыфагъэуцугъэ сымэджэ хьылъэхэр къытфащэхэшъ, тырэхьатынэу игъо тифэрэп. Сыда пIомэ сымаджэр зыпкъ ит пшIошIызэ, къэдэишъ реанимацием ефэ.
IофшIакIэм тесагъ, зызэрэтымыгъэпсэфырэм нахьи къиныр ыкIи гукъао тщыхъурэр тэ талъэныкъокIэ цIыфхэм инстаграмым къатхыхэрэр ары. Сымаджэхэр нахьыбэу къэдгъэлъагъохэмэ, тифедэ хэлъэу зыIохэрэр хэукъох, зы нэбгырэ теIэзэщтми, нэбгырэ пчъагъэми а зы лэжьапкIэр ары къытатырэр.

-Хьалимэт, мэзэ пчъагъэхэм къакIоцI хъугъэ-шIэгъабэмэ уарихьылIагъ. Анахьэу угу къинагъэхэм ягугъу къытфэшIыба.
-Бэрэ къыхэкIыгъ зитхьабыл процент 80 -90-м (КТ-4) нэсэу узым зэлъикIугъэу сымаджэхэр къытфащэхэу. Ахэр ИВЛ-м пыгъэнагъэхэу мэфэ пчъагъэм жьы къащагъ. Хъужьыгъэхэу алъакъо тетэу чIэкIыжьыгъэр нахьыб. Адэбз уз зиIэ сымаджэм коронавирусыр къыпыхьагъэу тиI. Джащ фэдэу, зышъхьэ лъыекIун хъугъэу къытфащагъэм COVID-19-р дыхэтыгъ. Ащ уеIэзэныр гъэшIэгъоныгъ, Тхьэм ишыкуркIэ хъужьыгъэ, ылъэ тетэу ежь-ежьырэу чIэкIыжьыгъ. Сымаджэр ылъэ тетэу зычIэкIыжьыкIэ кIуачIэрэ гухъахъорэ къысеты.

-Адэ врачым игулъытэныгъэ мэхьанэ иIэу олъыта?
-Ащ мэхьанэшхо иI. Анахьэу мы уахътэ узыкIэу тызэIазэрэм ар ищыкIэгъэ дэд. Сыда пIомэ реанимацием дэй дэдэу илъ сымаджэм уц лъэш горэ зыщыхэдгъахъорэ уахътэ къекIу. Нэужым пIэлъэ гъэнэфагъэ зытешIэкIэ, изытет елъытыгъэу етIани уцым еогъэхъу е щыогъакIэ. Ар врачым игулъытэ къыхьын фае.
Ковиднэ сымаджэм ипсауныгъэ изытет псынкIэу зызэрехъокIы. Дэгъу пшIошIызэ къэдэи е дэй дэдэм зыкъешIэжьы. Сыдэу хъугъэми врачым зэхъокIыныгъэ пстэуми игулъытэ анэсынэу щыт.

-ТизэдэгущыIэгъу зетэгъажьэм къыщыпIуагъ ори коронавирусыр къыоузыгъэу. Сыдэущтэу ащ упхырыкIыгъа? Уигупсэхэм апыбгъэхьанэу ущынагъэба?
-Сэ хьылъэу спэкIэкIыгъэп, игъом сызэIэзэжьыгъ. Санитарнэ шапхъэхэм къызэрэдалъытэрэмкIэ, хэти зыфэсакъыжьымэ нахьышIу. IофшIэныр зетэгъэжьакIэм, тигупсэхэм апыдгъэхьаным тытещыныхьэти, къытфызэIуахыгъэ хьакIэщым мэзитIум къыкIоцI тыщыпсэугъ. Ау Iофыр псынкIэу ухыгъэ зэрэмыхъущтыр къыдгурыIуагъ, щыIэныгъэм хэтэу зэрэхъугъэр зэхэтшIыкIи, тиунагъохэм тарыхьажьы хъугъэ. Дезинфекцие тщыгъхэр тэшIых, нэгуихъор тIулъэу унэми тис. Ныбжь зиIэхэм адэжь сыкIорэп.

-ТизэдэгущыIэгъу икIэухым сыда гъэзетеджэхэм япIомэ пшIоигъор?
-Шъо шъушъхьэкIи шъузыфэсакъыжь, къышъупэблагъэхэми шъуягупшыс. Тинахьыжъхэм щынагъор зэрашъхьащытыр зыщыдгъэгъупшэ хъущтэп, ахэм адэжь тызэрэкIорэр нахь дгъэмэкIэн фае. Амал зэриIэкIэ хьадагъэхэм, джэгухэм шъуахэмыхь!

-Хьалимэт, уахътэу шъуимыIэр къыхэбгъэкIи гущыIэгъу укъызэрэтфэхъугъэмкIэ тхьауегъэпсэу.
ШъушIэным пае: Къантемыр Хьалимэт Къэрэщэе-Щэрджэс Республикэм ит къуаджэу Кощхьаблэ къыщыхъугъ ыкIи щапIугъ. Пшызэ медицинэ академием икъутамэу Мыекъуапэ дэтыгъэр къызеухым, IофшIэныр къэлэ сымэджэщым неврологиемкIэ иотделение 2005-рэ илъэсым щыригъэжьагъ. Ставрополь интернатурэр щикIугъ, анестезиологэу еджэжьыгъ. ИцIыкIугъом къыщегъэжьагъэу пытэу ицыхьэ телъыгъ врач сэнэхьатыр къызэрэхихыщтым. Хьалимэт пшъэшъитIу иI, зым юридическэ лъэныкъом зигъэзагъ, адрэр я 6-рэ классым щеджэ, янэ илъагъо техьащтми джыри ышIэрэп.
СигущыIэгъу анахь зыкIэхъопсырэр пандемиер текIынышъ зыпкъ ит IофшIакIэм техьажьынхэр ыкIи иIофшIэгъухэр игъусэхэу загъэпсэфыныр ары.

(Адыгэ макъ)

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz