157. yıl

0
978

Meral Danış Beştaş: Halkların Demokratik Partisi olarak geçmiş felaketlerle hakiki bir yüzleşmenin yollarını inşa etmenin sorumluluğuyla Çerkes Sürgünü ve Soykırımında zulme uğrayan ve yaşamını yitirenlerin tümünü saygıyla anıyorum.”

 

    Garo Paylan: “Soykırım yarası zamanla değil, adaletle iyileşir… Çerkes halkı 157 yıldır adalet bekliyor. Çerkes Soykırımı’nda hayatını kaybedenleri saygıyla anıyorum.”

 

Ömer Faruk Gergerlioğlu: “Tüm soykırımları lanetlediğim gibi Çerkes Soykırımı’nı da lanetliyorum. Tüm soykırımlar unutulmadığı gibi Çerkes Soykırımı da unutulmaz. Mazlum halkın anıları ve acıları önünde saygıyla eğiliyorum.”

 

CHP Şişli İlçe Başkanlığı: “Çarlık Rusyası’nın, Kafkaslardan Çerkes halkını zorla sürgüne göndermesinin 157. yılında hayatını kaybedenleri saygıyla anıyoruz. Tarihleri acılarla olduğu kadar, kahramanlıklarla da dolu olan Çerkes kardeşlerimize yaşatılan zulmü unutmadık, unutmayacağız.”

 

Muharrem İnce:

“Artık başımda ne kara kalpağım

Ne de belimde gümüş kamam var

Rüzgarla yarışan atlarımı da vurdular

İçimde gitmek korkusu da yok artık

Zaten gidilmiş diyarlardan geldim

Çerkes kardeşlerimin acısını yüreğimde hissediyor, Çerkes Sürgünü’nün mağdurlarını saygı ve rahmetle anıyorum.”

 

Murad Mıhcı: “Çerkes Kırımı (Tsitsekun) ve Sürgününde Katledilen Canları anıyorum. Tarihle yüzleşilmediği sürece herkes tehdit altında olduğunu unutmamalı.

 

Sezgin Tanrıkulu: “#21Mayıs1864’de tarifsiz bir acı yaşandı. Anavatanlarında yarım milyon, #BüyükSürgün ile birlikte 2 milyona yakın Çerkes öldürüldü.

Bu acıların tekrarını bir daha yaşanmamasını diliyor, hayatlarını kaybedenleri rahmetle anıyorum.”

 

CHP Aydın Kadın: “Bundan 157 yıl evvel 1,5 milyon Çerkes, soykırıma uğrayıp anavatanlarından uzaklaşmak zorunda kaldı. İnsanlık tarihinin kara lekesi olan Çerkes sürgünü ve soykırımını üzüntü ile anıyoruz.”

 

Prof. Dr. Haluk Koç: “Çarlık Rusya’sı, Çerkeslere karşı, Kafkaslar’da (1790-1875) planlı ve soykırım tanımına uyan bilinçli bir katliam yaptı. Kaçabilenler sürgün olarak, Anadolu, Balkanlar ve Ortadoğu’ya dağıtıldılar. Bu süreçte kaybedilen her yiğit Çerkes can için rahmet ve saygı diliyorum.”

 

Ekrem İmamoğlu: “Çerkes halkının 157 yıl önce yaşadığı acıyı derinden hissediyor, hayatını kaybedenleri rahmetle anıyorum. Hiçbir zaman, hiçbir yerde böylesi acıların yaşanmamasını diliyorum.”

 

Engin Özkoç: “Çerkes Sürgünü’nün 157. yılında katledilen insanlarımızı saygı ve rahmetle anıyor, soykırımı lanetliyorum.”

 

TC Dışişleri Bakanlığı: “157 yıl önce zor şartlar altında anavatanlarından koparılan #Çerkes halkının acılarını paylaşıyoruz.”

 

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu: Çerkes Soykırımı’nın 157. yılı dolayısıyla sosyal medya hesabından videolu bir mesaj yayımladı. Paylaştığı videoya “21 Mayıs, bizler için yas günüdür” notunu ekleyen Kılıçdaroğlu, “Bu büyük acıyı ruhumuzun derinliklerinde hissediyoruz. Onları unutmadık unutmayacağız” diye konuştu.

 

Emek Partisi (EMEP): “Rusya devleti tarihsel gerçeklerle ve soykırımla yüzleşmelidir. Vatanına dönmek isteyenlere kapılar açılmalıdır. Türkiye’de yaşayan yaklaşık 6 milyon Çerkes, anadilde eğitim hakkı, soyadı değişikliği, anayurda gidebilme ve çift pasaport taşıma gibi talepleri dile getiriyor. Bir buçuk asırdır ötelenen bu talepler artık duyulmalı, yerine getirilmelidir.”

 

Ahmet Davutoğlu: Çerkes kardeşlerimizin, sürgün, soykırım ve yas günü olan 21 Mayıs’ın acısını 157. yılında yürekten paylaşıyorum. Bir daha bu acıların yaşanmamasını dileyerek sürgünde yitirdiğimiz Çerkes kardeşlerimizi rahmetle anıyorum.”

 

Ali Babacan: “İnsanlık tarihinin kara lekelerinden biri olan Çerkes Sürgünü’nün 157. yıldönümünde, Çerkes kardeşlerimizin acısını yüreğimde hissediyor, hayatını kaybedenleri rahmetle anıyorum.”

 

Saadet Partisi: “Çerkes Sürgünü ve Soykırımının 157. yılında, hayatını kaybeden yüz binlerce kardeşimizi saygı ve rahmetle anıyoruz.”

 

İbrahim Kalın: “Derin acıların yaşandığı #ÇerkesSürgünü’nün 157. yıldönümünde Çerkes kardeşlerimizin aziz hatırasını paylaşıyor, bu kanlı sürgünde hayatını kaybedenleri rahmetle yâd ediyorum. Mevla kimseye bir daha bu tür acılar yaşatmasın.”

 

Meral Akşener: “#ÇerkesSürgünü’nün yıldönümünde ülkemizdeki ve dünyadaki tüm Çerkes kardeşlerimizin acılarını paylaşıyor, vefat edenleri rahmetle anıyorum…”

 

Hülya Atçı Nergis: “Rusya ile Kafkas halkları arasında 300 yıl süren savaşlar neticesinde ortaya çıkan Sürgün zorlu yol şartları, salgın hastalıklar gibi nedenlerle soykırıma dönüşerek insanlık tarihine kara bir leke olarak yansımıştır. Bu yüzden Anadolu mozaiğin yapı taşlarından biz Çerkesler bu manzarayı gördükçe o günleri hatırlıyor, yurdundan koparılmak istenen o kardeşlerimizi çok iyi anlıyoruz. Temennimiz dünya bu insanlık dışı görüntülerden kurtulsun. Bu vesile ile bu yolda canını yitirmiş bütün atalarımızı rahmetle anıyorum. Unutmadık unutturmayacağız.”

 

Memleket Partisi: “21 Mayıs 1864, Çerkes Sürgünü; 2 milyon kişi Rus’lar tarafından sürgüne gönderilmiş, 500 bin insan katledilmiştir. Sağır olmuştu insanlık, seslerini duyuramadılar.

Sonunda yenildiler. Büyük Çerkes Sürgünü’nün 157.yılında hayatlarını kaybedenleri rahmetle yâd ediyoruz.”

 

Recep Tayyip Erdoğan: Çerkes kardeşlerimizin anavatanlarından sürgün edilişlerinin 157. yılında, yaşanan büyük acıları yüreğimde hissediyor, hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet niyaz ediyorum.

Sivas Belediyesi: “#21Mayıs1864 Büyük Çerkes Sürgünü’nde hayatını kaybeden kardeşlerimizi rahmetle anıyor; Çerkes Halkı’nın yaşadığı acıları paylaşıyoruz.”

 

Tunç Soyer: “157 yıl önce 21 Mayıs günü tarihte kara leke olarak anılan Çerkes soykırımı ve sürgünü yaşandı. Maalesef insanlık tarihimizdeki acı dolu günlerden biriydi. Bir daha asla yaşanmaması ve barış dolu bir dünya dileğiyle.”

 

Yılmaz Büyükerşen: “Çarlık Rusya’sının, Çerkes halkını yok etme stratejisinin bir parçası olan Büyük Çerkes Sürgününün 157. yılında, hayatını kaybeden bütün kardeşlerimizi rahmetle anıyorum.”

Gaziemir Belediyesi: “Rus Çarlığı’nın Çerkes halkına yaptığı zulmü unutmadık, unutmayacağız!”

 

Yalova Belediyesi: “Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün 157. yıl dönümünde hayatını kaybeden vatandaşları rahmetle anıyoruz.”

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Merkezi: “Çerkes soykırımının 157. yılında yaşamını yitirenleri anıyor, soykırımı lanetliyor, soykırımı tanımaya ve geçmişle yüzleşmeye davet ediyoruz.”

        

Suruç Aileleri İnisiyatifi: “157. yılında bir kez daha Çerkes halkının taleplerinin yanındayız.

Ferdane ve Nartan Kılıç, halkların kardeşliği için Kobane’ye gitmişlerdi, 20 Temmuz 2015’te #Suruç’ta katledildiler. Onların şahsında #Çerkes-Adige Soykırımı’nda hayatını kaybedenleri saygıyla anıyoruz.”

 

Levent Kazak: “Bugün Çerkes soykırımı’nın 157’nci yıldönümü. 1864’den başlayarak 1 milyonu aşkın Çerkes topraklarından sürülerek hayatını kaybetti. Bu, modern Avrupa tarihindeki ilk soykırımdır.”

 

Fehim Taştekin: “Bugün Çerkes Soykırımı’nın 157’nci yıldönümü. 21 Mayıs 1864 Kafkasya’nın düşüşü ve 1.5 milyon Çerkes’in sürgün edilişini simgeleyen tarih. Onurlarıyla ölenleri hürmetle anıyor, sürgün nesillerinin acılarını paylaşıyoruz.”için evini, yurdunu terk etmek zorunda kaldığı sürecin sembolik tarihi, acının sene-i devriyesi…”

 

 

İletişim Yayınları: “21 Mayıs 1864, bugün Çerkes adı altında anılan birçok Kafkasya halkının soykırımdan kaçmak için evini, yurdunu terk etmek zorunda kaldığı sürecin sembolik tarihi, acının sene-i devriyesi…”

KoyuSiyah Kitap: “Katliamların yaşanmadığı, tüm dünya halklarının özgür ve kardeşlik içinde bir arada yaşadığı bir dünya özlemiyle Çerkes Soykırımını hatırlıyoruz.”

 

Datça Demokrasi Platformu: “Çerkes Soykırımı ve Sürgünü için Cumhuriyet Meydanı’nda düzenlediğimiz anma etkinliği ve basın açıklamasından https://t.co/FK8wxKW90L”

 

Çarşı:

“‘Yurdunu yitirmiş bir halkın

Sitemsiz hüznüydü merhamet

Kabuk dökmekte olan ağacın

Göğe, yere, suya ve rüzgâra

Veda etmesi de denebilir’ A. Telli

Bu bir göç değil soykırımdır… Karardı Karadeniz kapkara!”

Kardeş Türküler: “21 Mayıs 1864… Belleğe kazınan bu tarihler, savaşların insanlık dışı uygulamalarının unutulmaması için.. Barış içinde, bir arada, özgürce bir yaşam hakkı için…

Kardeş Türküler & Bgst Dansçıları (Kayseri Ğogum / Kayseri Yolunda)

– Нобэ идогъажьэхэ.

– Дэнэ кIуахэрэ?

– Iейуэ жыжьэ макIуэхэ, алыхь, ауэ сыщIэIым дэнэ кIуэми.

– ХъеркIэ къэгъэзэжьынс тхьэм жиIим.

– Тхьэр къэдэIэпыкъунс, куэду си гур мэкIуэдыж.

– Bugün yolcu ediyoruz.

– Nereye gidiyorlar?

– Çok uzaklara gidiyorlar ancak bilemiyorum!

– Hayırlısıyla dönecekler.

-Tanrı yardımcıları olsun ama kalbimden bir şeyler eksiliyor.”

 

Gülcan Altan: “Şiş nani” Abhazca ninni… Kucağında ölen bebeği kokana kadar koynunda saklamış bir anne bu ninniyi söyleyerek. Denize atmasınlar diye. Gemilere istiflenerek Karadeniz’e bırakılmışlar. Unutmayacağız. Soykırım bir insanlık suçudur.”

Dil Hakları İzleme Belgeleme ve Raporlama Ağı: “Çerkes Soykırımı Anma Günü vesilesiyle, tüm Çerkeslerle dayanışmayla bu insanlık suçuna karşı adalet için mücadeleyi selamlıyoruz. Her soykırım aynı zamanda dil-kırımdır!”

 

Demokrasi Konferansı: “Demokrasi Konferansı halkların birlikte yaşamı ve tarihsel olarak taleplerini diğer hak talepleriyle ortaklaştıracaktır.”

 

Rusya Araştırmaları Enstitüsü: “21 Mayıs 1864/21 Mayıs 2021 / 157. Yıl – Büyük Çerkes Sürgünü’nde Karadeniz sularında ve yollarda hayatlarını kaybeden Çerkeslerin aziz hatırasını saygıyla anıyoruz.

 

‘Karadeniz En Çok Bize Karadır!’

Ruhları şad olsun!”

Artı TV: “Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün üzerinden 157 yıl geçti.

300 yıl süren Kafkas ve Çarlık Rusyası arasındaki savaşların ardından, 1 milyon 500 bin Çerkes sürgüne zorlandı ve 500 bine yakını göç yolunda hayatını kaybetti.”

 

TRT Arşiv: “157 yıldır dinmeyen acı: Çerkes Sürgünü

Çarlık Rusyası’nın Kafkasya’dan Çerkes halkını sürgüne göndermesinin üzerinden 157 yıl geçti. Sürgün sırasında yaşanan acılar hala hafızalardaki yerini koruyor.”

 

Bilecik Haber: “157 YILLIK ACI… Başta #Bilecik’te yaşayan Çerkes Hemşehrilerimiz olmak üzere, tün dünyadaki Çerkeslerin yaşadığı bu acıyı paylaşıyoruz… Allah bir daha böyle acılar yaşatmasın…”

 

Deniz Postası Gazetesi: Kayseri Ticaret Odası (KTO) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Gülsoy, “21 Mayıs Çerkes Sürgünü’nün 157. yılı” dolayısıyla yaptığı açıklamada, “İnsanlık tarihine ‘kara leke’ olarak geçen bu hazin hadiseyi unutmadık, unutturmayacağız. İnsanlık dışı süreçte Çerkeslerin zulme ve işgale karşı verdikleri kahramanca mücadele de hep hafızalarda kalacak” dedi.


Halkların Demokratik Partisi (HDP)

Çarlık Rusya’nın işgali sonucu 21 Mayıs 1864’te anayurtlarından sürgün edilen ve soykırıma tabi tutulan Çerkeslerin bu büyük acısını paylaşıyoruz. Sömürgeciliğe karşı Çerkesya’nın bağımsızlığı için yüzyıllarca direnen Çerkesler, 157 yıl önce bugün dünyanın dört bir yanına dağıtıldılar.

Çerkesler, anayurtlarından koparılarak kara ve deniz üzerinden, insanlık dışı koşullarda sürgüne tabi tutuldu. Bu sürgünde 1.5 milyon Çerkes anayurtlarından koparıldı. Çerkes nüfusunun büyük bir kısmı sürgün yollarında ve vardıkları limanlarda hayatını kaybetti. Hayatta kalanlar ise Osmanlı’nın iskân politikaları gereği Anadolu, Balkanlar ve Ortadoğu’ya (Suriye, Irak, Ürdün gibi) dağınık bir şekilde yerleştirildiler. Topraklarından koparılan Çerkesler sürgün yaşadıkları topraklarda asimile edilmek istendi.

O günden bugüne devamlılık halinde uygulanan, Çerkesler üzerindeki çok yönlü ve kuvvetli asimilasyon politikaları AKP iktidarı tarafından sürdürülmekte ve Çerkeslerin hak talepleri görmezden gelinmektedir. Bizler, Çerkes halkının anadili, kültürü ve inancıyla özgür, eşit ve demokratik yaşam mücadelesini mücadelemiz kabul ediyoruz.

Kimliklerini, dillerini, kültürlerini yaşatabilmek için talep ettikleri demokratik hak ve özgürlükleri kabul etmeye çağırıyoruz.

Çerkes Soykırımı tanınmalıdır, bu büyük insanlık suçu ile ancak bu şekilde yüzleşilebilir. Türkiye’de yaşayan Çerkeslerin adı-soyadı, dil ve kültür hakları verilmeli, değiştirilen köy isimleri iade edilmeli ve anayurtlarına dönüşleri kayıtsız şartsız, maddi-manevi olarak desteklenmelidir.

Halkların Demokratik Partisi olarak, Çerkeslerin 157 yıldır süren adalet arayışında yanında olduğumuzu, Çerkes Soykırımını unutmadığımızı bir kez daha iletirken, Çerkeslerin haklı taleplerinin takipçisi olmaya devam edeceğiz.

 

Tülay Hatimoğulları

Halklar ve İnançlar Komisyonu’ndan Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı

21 Mayıs 2021


Halkların Demokratik Kongresi (HDK)

Çarlık Rusyası’nın “ya itaat ya ölüm” hedefiyle on yıllarca sürdürdüğü savaş, 21 Mayıs 1864’te Kafkasya’nın kadim halkı Çerkeslerin anavatanları Çerkesya’dan sökülüp atılmasıyla son buldu. İnsanlık tarihine kara bir leke olarak yazılan bu sürgün ve soykırımın üzerinden 157 yıl geçti.

Çarlık Rusyası dünya imparatorluğu olma yolunda Hindistan ve İstanbul’a yakın olmak için gerekeni yapıyordu. Kolonyalist İngiltere, Hindistan’daki işgalini sürdürebilmek; diğer güç Osmanlı İmparatorluğu da Kafkasya ve Balkan sınırlarının güvenliği için Çerkesleri bariyer olarak görüyordu. Sahte işbirliği vaatleri ve İngiltere için Marx’ın söylediği gibi ikiyüzlü politikalarıyla soykırıma dönüşen savaşta hepsi izleyiciydi. İnsanlık olan bitene sessiz kalmasaydı dünyanın geri kalanındaki kırımlara kalkışmak bu kadar kolay olmayacak ve yaklaşık 2 milyon Çerkes kadim topraklarından dünyanın çeşitli noktalarına kum taneleri gibi dağılmayacaktı. Halkın iç dinamikleriyle gelişimi engellenmeyecek; özgürce yaşama, kültürünü geleceğe taşıma ve insanlığın ortak kültürüne katkıda bulunma hakkı elinden alınmayacaktı.

Fakat Çerkesler, sürgün edildikleri topraklarda yeniden hayata tutunmuş, yaşadıkları her yerde kimliklerini koruyup geliştirebilmek, kültürlerini ve dillerini yeniden üretebilmek için demokrasi mücadelesi saflarında yerlerini kararlılıkla almışlardır.

15-19 Temmuz 1997 yılında Dünya Çerkes Birliği’nin başvurusu üzerine Birleşmiş Milletler’de Temsil Edilmeyen Halklar ve Uluslar Örgütü’nün (UNPO) aldığı karar tarihsel önemdedir. Kararda;

*Çerkes ulusuna soykırım yapıldığının kabulü,

*Çerkeslere sürgün ulus statüsü verilmesi,

*Çerkeslere hem Rusya Federasyonu ve hem de yaşadıkları ülke vatandaşlığı, yani çifte vatandaşlık hakkı verilmesi,

*Çerkes halkına tarihsel vatanlarına dönebilme garantisi verilmesi

çağrısı yapılmaktadır. Öncelikle Türkiye ve Rusya Federasyonu devletlerinin, devletlerden önemlisi kamuoylarının bu gerçekliğe saygı göstermesi önemlidir.

Yahudi soykırımı “Holocaust”, Ermeni soykırımı “Meds Yeghern”, Süryani soykırımı “Seyfo”, Dersim soykırımı “Tertele” kelimeleri ile anılagelmektedir. Çerkesler 1864’te uğradıkları soykırımı, yok olan Ubıh dilinde bir kelimeyle “Tsitsekun” ile anmaktadırlar.

Günümüzde de Ortadoğu coğrafyasında ve dünyanın çeşitli yerlerinde süren savaşlar ve kıyımlar, kadim topraklarından sürülen Çerkeslerle birlikte Kürt, Arap, Türkmen, Süryani, Ezidi, Hıristiyan ve diğer farklı halklar ve inanç gruplarına sürgün ve soykırımları tekrar tekrar yaşatmaktadır.

  1. yılında Çerkes soykırımının acısını bir kez daha paylaşıyor; Çerkeslerin nezdinde soykırım ve sürgüne uğrayan tüm halkları anıyor; anadili, kültürü ve inancıyla özgür, eşit ve demokratik yaşam mücadelesinde omuz omuza olduğumuzu bilmelerini istiyoruz.

 

Halkların Demokratik Kongresi (HDK)

Halklar ve İnançlar Meclisi

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz