Адыгабзэм икъэухъумэн типшъэрылъ

0
592

Адыгэ Республикэм илъэпкъ гъэзетэу «Адыгэ макъэр» 1923-рэ илъэсым гъэтхэпэ мазэм и 8-м къыщыублагъэу къыдэкIы. 2023-рэ илъэсым ныдэлъфыбзэм икъэухъумэн, икъызэтегъэнэн иIахьышIу зыхилъхьэрэр илъэси 100 хъущт.  

ГухэкI нахь мышIэми, адыгабзэр зышIэхэрэм япчъагъэ нахь макIэ мэхъу зэпыт, къыткIэхъухьэрэ лIэужхэр урысыбзэм нахь дехьыхых. Ар къыдилъытэзэ илъэс заулэкIэ узэкIэIэбэжьымэ «Адыгэ макъэм» проект гъэшIэгъон зэхищагъ ыкIи ар щыIэныгъэм щыпхырищыгъ. Адыгабзэм ибаигъэ къэзыгъэлъэгъорэ къэIуакIэхэр урысыбзэкIи адыгабзэкIи ямэхьанэ зэхэфыгъэу тигъэзет игъорыгъоу къихьагъэх. Мыщ фэдэ проектым шIуагъэ зэрэпылъым щэч хэлъэп.  

Тигъэзет зэшIуихыгъэ Iофыгъом мэхьанэшхо иI. Адыгабзэм зыкъегъэIэтыжьыгъэнымкIэ, тIэкIэзыжьыхэрэ къэIуакIэхэр тыгу къэдгъэкIыжьынхэмкIэ ащ ишIуагъэ къэкIощт. Псэушъхьэхэм ацIэхэмкIэ Iофыр егъэжьагъэ хъугъэ, нэужым къэкIыхэрэм, псэолъэшIыным, Iэмэ-псымэ зэфэшъхьафхэм афэгъэхьыгъэхэр гъэзетым къихьагъэх. Ау ащ IофшIэныр къыщыуцугъэп.  

-Адыгабзэм икъызэтегъэнэн, илъыгъэкIотэн епхыгъэ Iофтхьабзэхэр республикэм щызэрахьэх. Тигъэзети ащ иIахьышIу ахелъхьэ. АдыгабзэкIэ тыкъызэрэдэкIырэ закъом джы тыкъыщымыуцоу, урысыбзэкIэ къэIогъэ гущыIэхэу псэушъхьэхэм, пцэжъыехэм, бзыухэм, къэкIыхэрэм афэгъэхьыгъэхэр зэтыдзэкIыжьыгъэх. Джащ фэдэу псэолъэшIыным хэхьэрэ пкъыгъохэм, джырэ технологиякIэу къежьагъэхэм ащагъэфедэрэ гущыIэхэр адыгабзэкIэ къызэрыпIощтхэр зэтыдзэкIыжьыгъэх. Ахэр зэкIэ гъэзетым къыхэтыутыгъэх. Джы ахэр зэхэубытагъэу зыдэхьащтхэ тхылъ тэгъэхьазыры. Мы илъэсым ыкIэм нэс е къэкIорэ илъэсым ипэублэ къыдэдгъэкIынэу тэгугъэ, – еIо «Адыгэ макъэм» иредактор шъхьаIэу Дэрбэ Тимур.  

Гъэзетым ипащэ къызэриIуагъэмкIэ, зэдзэкIыгъэ ыкIи гущыIалъэ фэдэ къодыеу мыхэр щытхэп. ГущыIэм пае, а псэушъхьэр е бзыур къызхэфэрэ рассказхэу, пшысэхэу титхакIохэм атхыгъэхэм пычыгъохэр къахахыхэшъ рагъэгъусэжьых. Ащ нахь кIэракIи, гъэшIэгъони къешIы, шъхьэми нахь къенэжьы. 

– Къыхэзгъэщымэ сшIоигъу, мы тхылъыр гущыIэлъэ къодыеу зэрэщымытыщтыр. Ащ электроннэ шIыкIэри игъусэщт, сурэтхэмкIэ баеу гъэкIэрэкIэгъэщт, мультипликационнэ едзыгъохэр хэтыщтых. Уахътэр къэсэу тхылъыр къызыдэкIыкIэ, кIэлэегъаджэхэмкIи, кIэлэеджакIохэмкIи, адыгабзэ зэзгъашIэ, бзэр зышIэу зишIэныгъэ хэзгъахъо зышIоигъохэмкIи мы тхылъыр IэпыIэгъушIу зэрэхъущтым тицыхьэ телъ, – еIо Дэрбэ Тимур. 

«Адыгэ макъэм» пхырищырэ IофыгъуакIэу «Адыгэ къэIуакIэхэр» зыфиIорэр зигукъэкIыгъэр 2019-рэ илъэсым АР-м и ЛIышъхьэ ипресс-секретарэу щытыгъэ, джырэкIэ медийнэ сатыушIэу ХьакIмэфэ Налбый ары. ГущыIэхэм адэлэжьагъэр ыкIи хэутыным фэзыгъэхьазырыгъэр гъэзетым изэдзэкIакIоу ЛIышэ Санет, дизайн Iофым фэгъэзагъэр Ацумыжъ Хилми. «Адыгэ макъэм» иредактор шъхьаIэу Дэрбэ Тимур пстэуми ахэплъэжьыгъ, Iофыр зэрэлъыкIотэщтым ынаIэ тетыгъ. 

-2019-рэ илъэсым гъэтхапэм и 30-м псэушъхьэхэм афэгъэхьыгъэ къыхэутыныр едгъэжьагъ. Тхьамафэм зэ е тIо мы рубрикэр гъэзетым къихьагъ. Нахь гъэшIэгъон зэрэхъущтым пае, урыс – адыгэ къэIокIэ закъоу щымытэу, хырыхыхьэхэри, рассказ цIыкIухэри, пшысэхэм къахэхыгъэ пычыгъо цIыкIухэри хэдгъэхьагъэх. ГущыIэлъэ зэфэшъхьафхэр згъэфедэхэзэ Iоф сшIагъэ. ИжъыкIэ агъэфедэщтыгъэ гущыIэ пчъагъэ непэрэ мафэм хэзыжьы. Зэхэтымыхырэ гущыIабэ згъэфедагъэ. Тиныдэлъфыбзэ тIулъынымкIэ, къыткIэхъухьэрэ ныбжьыкIэхэм ар кIэзыгъэнчъэу аIэкIэдгъэхьажьынымкIэ мыщ фэдэ проектым ишIуагъэ къэкIощт. Джы тхылъым икъыдэгъэкIын ыуж тит. КIэлэеджакIохэмкIэ, адыгабзэр зышIогъэшIэгъон цIыфхэмкIэ IэубытыпIэ хъущт, – еIо ЛIышэ Санет.  

-Къыхэзгъэщымэ сшIоигъу, тигъэзетеджэхэм ащыщыбэхэм мы Iофыр лъэшэу агу зэрихьыгъэр, тхыгъэхэр хаупкIызэ яIофшIэнкIэ зыгъэфедагъэхэри мымакIэу къахэкIыгъэх, къазэрашъхьапэрэм мызэу-мытIоу тыщагъэгъозагъ. Ащ къыхэкIыкIэ проектыр лъыдгъэкIотагъ. Гъэзетым къыщыхэтыутыгъэхэр къызыдэхьащт тхылъым тишъыпкъэу тыдэлажьэ. АР-м итхылътедзапIэ ипащэу Къуикъо Шыхьамбый мы IофымкIэ зызыфэтэгъазэм къыддыригъэштагъ, – къыIуагъ кIэухым Дэрбэ Тимур.

(Адыгэ макъ)

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz