Persona non grata Mr. Hauti
1991 yılı 19 Mayıs sabahı, saat 09.00, Nalçik Oteli Konferans Salonu…
Devlet başkanları, halk temsilcileri, üst düzey bürokratlar, Moskova’dan gelen merkezi hükümet temsilcilerinin ve kalabalık bir halk kitlesinin, yöredeki radyo ve televizyon kanallarının naklen verdiği kongre açılıyor, “Uluslararası Çerkes Derneği (ICA)” (International Circassian Association/ Mejdunarodnaya Çerkesskaya Assosiasiya) 19 Mayıs 1991 yılında hayat buluyordu.1
25.09.1991 tarihinde de ilgili devlet kurumu tarafından tescil edilerek resmi olarak kuruluyordu. Abhazya’dan Aydgılara ve Karaçay-Çerkes’ten Abaza örgütleri de kurucu üye oldular.2
ICA, 1994’te BM nezdindeki UNPO’ya (Temsil Edilmeyen Milletler ve Halklar Organizasyonu) başvurarak üye oluyordu.3
29 Nisan 1996 tarih ve No: 64-1 sayılı karar ile Adıgey Cumhuriyeti,
7 Şubat 1992 tarih ve No: 977–XII-B sayılı karar ile Kabardey-Balkar Cumhuriyeti,
15.10.1997 tarihinde Abhazya Parlamentosu kararı,
1864 yılında halklarına yapılan uygulamaları soykırım ve sürgün olarak kabul ediyorlardı.4, 5, 6
Yıl 1997:
Ve o günkü Uluslararası Çerkes Derneği, UNPO’ya başvurarak, Çerkes halkının XIX. yy’da yaşadığı olayların “Soykırım ve Sürgün” olarak tanınmasını istiyordu. UNPO bu kararı tanıyarak dünya kamuoyu ile paylaşıyordu.7
Kamuoyuna UNPO tarafından deklare edilen kararlar şunlardı:
– Çerkes soykırımının kabulü,
– Çerkeslere sürgün ulus statüsü verilmesi,
– Çerkeslere hem Rusya Federasyonu hem de yaşadıkları ülke vatandaşlığı, yani çifte vatandaşlık hakkı verilmesi,
– Çerkes halkına tarihsel vatanlarına dönebilme garantisi verilmesi şeklindedir.
Çerkes halkı için önemli bu dört kritik, elzem madenin UNPO tarafından kabulü bazı merkez ve kişileri rahatsız ediyordu…
Değerli hukukçular olan Kalmuk Yura (Kabardey) ve Taras Şamba’nın (Abaza) büyük emek ve gayretleriyle inşa edilen bu süreç akamete uğratılıyordu. “ICA” varken 30.03.2001 tarihinde yeni ve aynı adla tekrar bir “ICA” kuruluyor, diğeri ise, yani yukarıda Çerkes halkının çıkarlarına olan kararları aldırtan “ICA” ise 20.12.2010 tarihinde işlevsizliği nedeniyle RF kayıtlarından düşülüyordu.
Aynı zaman diliminde, Abaza örgütlerine “Bizden ayrılın” deniyor, ayırıyorlar ve Türkiye’de ise “Devletimiz var” diye, Abaza dernekleri 5 Şubat 2010 tarihinde KAFFED’den ayrılarak ayrı federasyon kuruyorlardı.9, 10
KAFFED ilk kurulan “ICA”ya üyelik başvurusu yapmış, ama “ICA” Genel Kurulu onaylamamış; ikincisine başvuru yapmış mı yapmamış mı? Bunların hepsi hukuksal sorunlar, öncelikle muhatabı ikinci kurulan “ICA”. Var olan sorunu çözmesi gereken de bu ikinci “ICA”. “Hukukun üstünlüğü” ilkesi burada da çalışmak zorunda.
SOÇİ 2014…
Çerkeslerin sonuna kadar haklı olduğu bir kampanyaya dönüşürken, yeni “ICA” başkanı, “Çerkes milliyetçi hareketlerini nötralize etmek” amacıyla geliştirdiği projeye destek için Rusya Federasyonu Sivil Toplum Komitesi’ne başvuruda bulunuyordu.
Bu çarpık, kabul edilemez yaklaşıma hem Kafkasya’da hem Türkiye’de STK’lar karşı çıkıyor, açıklamalar yapıyorlardı.
Adam Bogus, durumu “DÇB, Çerkeslerin en yetkili uluslararası kurumudur. Ancak Soçi’deki olimpiyatların ardından DÇB’nin güvenilirliği önemli ölçüde sarsıldı” sözleriyle açıklıyordu.
DÇB Başkanı’nın “affedilmez hatalar” yaptığını belirten Bogus, “Önce tüm Çerkes dünyasını heyecanlandıran Çerkes soykırımından bahsetti, sonrasında ise DÇB’den gizli olarak 50 diaspora Çerkesini olimpiyat arifesinde bir araya getirdi” diyordu.11
Peki, bu “ICA”nın başkanı kim idi; Hauti Sohrokov…
2021 yılında kongre hazırlıklarında aday olacağı konuşulan Beslan Hağajev ve Başkan Hauti Sohrokov, önceki KAFFED Başkanı Yıldız Şekerci’ye cinsiyetçi ayrımlarla hakaret etmişlerdi…12, 13, 14, 15
Geçen pazar yapılan KAFFED Olağanüstü Genel Kurulu’nda söylenenlere göre, önceki başkan Yıldız Şekerci’nin söylemi üzerine, Ümit Dinçer’in açıklamalarından da öğreniyoruz ki, Hauti, KAFFED Başkanı Sayın Ümit Dinçer’e “Erkeksen vatana gel” diye tehditler yağdırıyor. Diğer bir deyişle, üslubu 2010 yılından bu yana değişmemiş…16
Deport, gözaltı ve davetiye iptalleri ise bahsedilmeye bile değmez…
Öncelikle şu bilinmeli ki KAFFED ve onun başkanı Sayın Ü. Dinçer, Türkiye diasporasını, Türkiye Çerkesleri adına, “ICA”da temsil eden kişidir. Ona yapılan her türlü hakaret, kişisel değil kurumsaldır. Hauti, sınır kavgalısı olduğu komşusuna, oğluna, kızına, başka bir akrabasına söylemiyor. Bu tehdit Sayın Ümit Dinçer’e değil, doğrudan doğruya Türkiye Çerkeslerinedir ve kabul edilemez!
Peki, bu olguyu, Sayın Ümit Dinçer’i “Git anlaş” diye Hauti’nin insafına bırakan ve “Ü.D.’nin açıklamalarından öğrendiğimize göre” diye kınama yazısı yazan “omur kurulu” üyesi eski KAFFED başkanları bilmiyor muydu? “Bilmiyorduk” sözü kabul edilemez çünkü Y. Şekerci ile aynı kurulda eski başkanlar olarak bulunuyorlar ve “onur kurulu” olarak bir gün olsun “Derdin ne?” diye KAFFED Başkanı ile dertleşmemişler mi? Sorunlarını dinlememişler mi? Dinlememişler ise görevlerini yapmadılar demektir.
Çünkü genel kurulda çoğunluğu baskılayarak, Sayın Ümit Dinçer’e karşı aldırdıkları, “ICA ile sorunu çöz” kararı “onur kurulu” üyesi olarak Türkiye Çerkes diasporasına söylenen “Erkeksen vatana gel” söylemini kabul ediyoruz demektir.
Bu kabul, asla kabul edilemez bir olgu olarak Türkiye Çerkes diasporasının önünde durmaktadır…
Ve bu ayıp bir şekilde kaldırılmadan, ICA ile KAFFED üzerinden yürütülen ilişkiler hep sorunlu olacaktır. Hauti’nin 2010 yılından bu yana söylediği “Patron benim” ve fısıltılar halinde söylenip karanlık bulutlar gibi tepemizde dolaştırılan “RF’nin hoşuna gitmez”, “RF bizi vatana almaz”, “RF bizi cezalandırır” gibi akıl almaz suflelerle, Çerkes halkı demokratik olmayan bir kuruma esir edilip teslim edilemez.
Ne “Etik” ne “Xabze” uygunluğu ne de “Hukukun Üstünlüğü İlkesi” var yaptıklarında…
Türkiye diasporası eğer “ICA” ile ilişkilerini devam ettirmek istiyorsa; başta kararın alınmasında başaktörler olan “onur kurulu” üyeleri ve tüm Türkiye Çerkes örgütleri Hauti’yi “persona non grata” ilan etmeli ve o gidinceye kadar “ICA” ile ilişkilerini askıya almalıdır.
Bu yapılmazsa “Patron benim” söylemine adapte olunarak, ilk kurulan “ICA” ve UNPO’nun deklare ettiği dört maddelik asıl isteklerimiz çöp kutusuna atılıp heba olacaktır. Ve bu olumsuzluğun tek sorumlusu da KAFFED Olağanüstü Genel Kurulu’nda tüm önerilere “hayır” oyu verilmesi için çaba sarf eden “onur kurulu” ve onlara uyup oy veren delegasyon üyelerinin sırtında bir kambur olarak duracaktır.
Bunları açıkça söylemeyi, “ICA” yandaş ve sözcüleri tarafından, “RF düşmanlığı” olarak ilan etmek ise ayrı bir akıl hastalığıdır. RF halkı da benim TC’de istediğim kadar demokrasi talebinde bulunuyor; yaşam sürdükçe insanlar daima iyiye, doğruya, güzele ulaşmak için gayret sarf ettiler ve edecekler. Bu hep böyle devam edecek, tarihte olduğu gibi… Bunun en başta gelen kanıtı, yaşanan gelişmelerle bizatihi “Rusya tarihi”dir, başka kanıta gerek yoktur.
Tüm sorunlarımızın, hiçbir araç ve aracı olmaksızın, RF ile birlikte çözülmesini gerektiğini hep söyledik ve söyleyeceğiz. “Birlikte” çözmek farklı, “Patron benim” söylemi çok çok farklı. Ve bunu RF söylemiyor, ne yazık ki “Bizim örgütümüz” dediğimiz, “ICA” başkanı, kendini RF’yi “koruma ve kollama” ile görevlendiren Hauti yapıyor. Kabul edilemez olan da zaten bu. Bundan böyle Türkiye’deki tüm Çerkes kurumları, direkt ilişkilerini geliştirerek, RF ve ona bağlı yerel cumhuriyetler ile bire bir çözüm bulmalılar. Ta ki Hauti gidip, “ICA” normal, demokrat bir STK olana kadar…
İşimiz zor, hep zordu, şimdi daha da zor.
Sorunumuz; zoru başarmak!
Persona non grata Mr. Hauti…
Jiy Zafer Süren
1-https://www.circassiancenter.com/tr/dunya-cerkes-birligi-dcb-kurulus-sureci/
https://www.circassiancenter.com/tr/dunya-cerkes-birligi-dcb-amaci-ve-gorevleri/
2-https://www.infocherkessia.com/tr/haberler/kurumlarimizdan/kaffed-dunya-cerkes-birligi-uyeligi-hakkinda-kamuoyu-bilgilendirmesi
3- https://www.circassiancenter.com/tr/haklari-gaspedilmis-halklar-orgutu/
4-https://www.gusips.net/news/6861-cerkes-aktivistlerden-cerkes-soykiriminin-taninmasi-icin-ukrayna-parlamentosuna-basvuru.html
5-https://turkiyeabhazyayitanisin.wordpress.com/2012/01/12/%D0%B0bhazya-parlamentosunun-15-10-1997de-kabul-ettigi-karar
6-https://www.allgeo.org/index.php/ru/821-zayavlenie-narodnogo-sobraniya-parlamenta-respubliki-abkhaziya
7-https://www.circassianworld.com/history/miscellaneous/1146-unpo-resolution-circassians
8-https://www.infocherkessia.com/tr/haberler/kurumlarimizdan/kaffed-dunya-cerkes-birligi-uyeligi-hakkinda-kamuoyu-bilgilendirmesi
9-https://abhazpostasi.com/abhaz-dernekleri-federasyonu-10-yilinda-baskanlari-ile-bulusuyor/786/
11-https://jinepsgazetesi.com/2014/09/dunya-cerkes-birligi-muammasi/
12-Hağajey Beslan Yanlış Yaptı, Eleştriyoruz; Değişmemesi Gereken Gündemimiz Son DÇB Kongresi (infocherkessia.com)
13-(3) Ikkd Seteney Kadınları | Facebook
14- https://cloud.mail.ru/public/Qs8E/2AhTU2gSA
15- Çerkes Derneği – Ankara
16-Vacit Kadıoğlu
25 Ekim, 17:19: “ÇERKES KAMUOYUNA
Bizler aşağıda imzası olan KAFFED ONUR KURULU üyeleri olarak,
22/23 Ekim tarihinde yapılan KAFFED Olağanüstüsü Genel Kurulunda KAFFED Genel Başkanı Sayın Ümit Dinçer tüm hazirun ve misafirlerin huzurunda, DÇB başkanı sayın Hauti’nin kendisine karşı tehditkar söylemlerde bulunduğunu açıklamıştır.”