Tüm dünyada 2022’ye ekonomik kriz, pandemi sonrası yaşanan sorunlar, savaşlar, iklim krizinin neden olduğu afetler damgasını vurdu. Neredeyse hiç bitmeyen bir kriz ortamı söz konusuydu. Türkiye’de ise bunların yanı sıra haksızlıklar, adaletsizlikler, yolsuzluklar, yasaklar gündemimizdeydi. Biz de 2022’ye dair izlenimleri, 2023’e ilişkin beklentileri sorduk. Umutların, direncin ve dayanışmanın canlı tutulduğu bir yeni yıl dileğiyle…
JİNEPS
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
Yoksulluk ve yoksunluğun daha çok arttığı, insan hakları ihlallerinin daha çok arttığı, her türlü baskı ve zulmün arttığı, hak ve adaletten (zaten yoktu ama hiç değilse kendi çıkardıkları yasaları uyguluyorlardı, şimdi o da kalmadı) tamamen uzaklaşılan, çıkarılan yasalarla insanların haber alma hakkının dahi engellendiği bir yıl oldu. Bunların yanı sıra Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin çok konuşulduğu, hatta artık bir sopa olarak (geçmişte olduğu gibi) gösterilmeye başlandığı ve tabii ki öyle ya da böyle altılı masa komedisini bu ülke unutmayacak diye düşünüyorum.
Dezenformasyon, Bakan Nebati’nin dünyaya örnek olarak sunduğu ekonomi deyimleri (yazmakta bile zorlanıyorum).
-2023’ten beklentileriniz neler?
Elbettle umutlarımız hiç tükenmediğinden herkes için bütün kaynakların hakça paylaşıldığı, eşit ve özgür bir dünya.
Benim mücadele alanım olan Gözaltında Kayıplara Karşı yürüttüğümüz mücadelenin yani Cumartesi Annelerinin mücadelesinin karşılık bulması.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
Öncelikle Çerkes dillerinin kaybolmaması için okulların açılması. Derneklerde verilen Çerkesçe kursları da elbette çok değerli, Jineps Gazetesinin olağanüstü çabasıyla Çerkes kültürünü diri tutması çok değerli ancak bunun daha bilimsel yapılması için okullara ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Çünkü dil temel birleştirici bir unsur. Eğer bu ülkede varlığımızı sürdürmek istiyorsak ki ben öyle düşünüyorum dil sorununu çözemezsek sadece danslarımızla hatırlanır ve zamanla da yok oluruz.
Mecliste Çerkeslerin de temsil edilmesi bence çok önemli. Evet, Halkların Demokratik Partisi var ama mücadele bir alana kaydırıldığı için Çerkeslerin çoğu bu partinin bileşeni olduğunun farkında değiller.
Şimdilik bu kadarla yetineyim. Bu soruları bana da yönelttiğiniz için teşekkür eder, çalışmalarınızda başarılar dilerim.
İkbal Eren Yarıcı (65)
Emekli öğretmen – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-Azınlık halklar üzerinde küresel güçlerin işgal ve paylaşım senaryoları görülmemiş derecede artarken, siyasal İslam ve aşırı dinci yapılanmaların birçoğu bu dönemde bu küresel güçlerin stratejik planlarının da bir parçası olarak savaşın kirli yüzünü oluşturmuşlardır. Evrensel insan hakları küresel anlamda suç örgütlerine dönüşen emperyalist ve kapitalist devletlerin işgalci militarist güçlerince ayaklar altına alınarak yapılan bütün haksızlıklar, kirli senaryolar, dil, din ve kimliksel ayrıştırmalar bu taktik paylaşıma göre planlanarak, basında ve internet ortamında masum gösterilmeye çalışılarak, işgalcinin işgalci ile çatışık savaş senaryoları yaratılmıştır.
Silah ticareti, yeraltı zenginlikleri ve halkın emek gücü gasp edilerek azınlık halklar için yüzyıllardan bu yana planlanan sürgün ve soykırım planları devreye sokulmuştur. Aslında atalarının barbarlıklarından hiçbir farkları olmayan bu sözümona medeni üstkimlik vurgusu çekiçle gizliden halkların kafasına vurularak asimilasyon ve kimliksizleştirme politikaları devreye sokuldu. Ortadoğu, Kafkasya üzerinde eşi benzeri görülmemiş bir güçler dengesi oyunu oynanmıştır ve oynanmaya da devam edecektir. Emekçiler, işçiler ve farklı coğrafyalarda yaşayan azınlık halklar bu kirli savaş ve işgal senaryolarından nasibini diktatör yönetim ve kapitalist sistemin bir getirisi olarak ağır bedeller ödemiş, gene bu senaryolar için kullanılmıştır.
Keza Kafkasya’daki Rusya-Ukrayna savaşı buna iyi bir örnektir. Rusya tarafından kendisine bağlı olan ya da olmayan halklar savaşa zorlanarak kendilerini ispata yönelik ağır yaptırımlara maruz kalmışlar ve diğer taraftan da işgal altında başlatılan bu kirli savaştan zaferle ayrılmak umuduyla en beterine ABD, NATO, BM ve bu örgütlere bağlı militarist güçlere bel bağlayan Zelenski, halkını başka bir bataklığa sürüklemiştir. Beni burada daha çok kaygılandıran, bu savaşta her iki tarafta aynı halkın çocuklarının yani Çeçenlerin birbirlerine karşı savaşmasıdır. Bu senaryoların en ağır bedelini gene azınlık halklar ödeyecek.
İran’daki kadınların özgürlük mücadelesini yürekten selamlıyorum. Masha Amini ile başlayan bu başkaldırı umarım bir devrimin ayak izlerini taşır. Ve umarım bizler de yaşadığımız ülkelerde eşit yurttaşlık halkalarından yararlanabileceğimiz, özgürce dilimizi, inançlarımızı ve kimliğimizi haykırabileceğimiz, güzel günler için daha çok örgütlenerek birlikte hareket edebileceğimiz güzel insanlarla karşılaşır ve halklarımızın ve diğer halkların özgürlük mücadelesini birlikte omuzlarız.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Çoğunluğu kucaklayabilecek denli akıllıca planları ve programları olan devrimci ve demokrat, eşitlik ve özgürlük tutkusuyla yaşamayı kendisine amaç edinmiş, örgütlü ve birlik içinde mücadele eden daha çok insanlar diliyorum.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Kafkasya halklarının anavatanda ve diasporada amasız ve nedensiz işgalci ve asimilasyon politikalarına karşı, eşit yurttaşlık ve tam bağımsız özgürlük hakkı için öncelikle ortak mücadele öngörüsü ve düşüncesi içerisinde örgütlü mücadeleyi büyütmelerini diliyorum.
Selçuk Polat (53)
Grafik Tasarım – Adana
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-Otoriter yönetimin kutuplaşma ve umutsuzluk propagandasına karşılık bir arada yaşama arzusu ve yeniden umut.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Demokratik değişim.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Eşitlik ve farklılığın aynı anda kabul edilebildiği bir toplumda yaşamak.
Ferhat Kentel (66)
Sosyolog – İzmir
-2022 yılını nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-Çok kelimelerle hatırlatacağım. Öncelikle bu yıl çok insanımızı kaybettik, rahmetle hatırlayacağım. Jineps gazetesinin günahıyla, sevabıyla yayın hayatına devam etmesini memnuniyetle hatırlayacağım. Sonra Serap Hanım’ın aylık köşe yazımı tamamlamam için sabırla beni beklediğini hatırlayacağım. Sanırım 2022 yılını, Çerkes dünyası için verimsiz ve bereketsiz bir yıl olarak hatırlayacağım.
Yukarıdaki son cümle ne demek isteyeceğimi peşinen açıklamıştır. Diaspora ve anayurt Çerkeslerinin sahip oldukları uluslararası STK’mızın statüsü ve bu STK içerisinde Türkiye temsilcisinin hukuki durumu zihinlerdeki muğlaklığıyla hatırlanacaktır.
Bir özeleştiri yapmak gerekirse, Türkiye Çerkeslerinin bir hedefi var mıdır? Varsa kim ne kadarını biliyor? Ne olduğu belli olmayan, vizyondan yoksun, çok laflı ama az icraatlı, sonuçsuz birçok hiçbir şey… İlk adımdan sonra, ikinci adımın ne olacağı belirsiz, adeta günübirlik, yerinde sayan bir yapı. Cegu dediğimizde 120 çocuğumuzu bir saat içerisinde bir yerde toplayan ama bir yıl boyu 10 kişiyi bir metropol şehirde bile bir araya getirip bir Adigabze sınıfı oluşturamayan bir ruh hali. Bu bugüne kadar hiç değişmedi, değişmiyor ama mutlaka değişmeli. Çünkü herkes, içinde patinaj yapıp durduğumuz bu durumdan şikâyetçi ama hiç kimse ne kendisini değiştirmek istiyor ne de değişen dünyadan haberdar. Belki üzüleceğiz ama söylemeliyim: sanki nihilizm içimizi fethetmiş; dışımızda âşığız fakat içimiz gitmiş, haberimiz yok. Hiç toprağa bakmıyoruz, mütemadiyen yıldızları sayıyoruz, anlamsızca.
Milli kimliğin inşasında, 70’lerin hayal dünyasından çıkamamış, mülkiyeti kime ait olduğu dahi unutulmuş sağ ve sol öğretilerden kurtulabildiğimizi hiç sanmıyorum. Dahası, böyle bir düşüncenin olduğuna da şahit olmuş değilim. Oysa yüzyıl önce bir ulusu hatta tüm dünyayı ikiye bölen fiziksel ve zihinsel duvarlar yıkılalı çok oldu. Yani milli kimlikler asli yapısına yeniden kavuştu. Ordusuz Almanya, dünyanın ikinci büyük ordusuna sahip dev ülke, ağzı açık izledi 23 yaşındaki bir Alman genci çift kanatlı uçağıyla Kızıl Meydan’a iniverince. Bizde bu durum ne yazık ki hiç mi hiç gündemimize dahi girmedi. Çünkü hâlâ dışımızdakiler için saf tutuyoruz ve hâlâ yarım asır öncesinde yaşadığımızı sanıyoruz. En kötüsü, kariyer yapıyoruz ama yeterince sosyolojik tahliller yapmıyoruz çünkü okumuyoruz, maalesef…
Türkiye, ülke olarak zorluklardan geçiyor olmasına rağmen daha umut verici olarak görüyorum. Silahlı terörün bitmesi demokratikleşmeyi daha çok güçlendirecektir diye düşünüyorum. Bunu, bizim gibi istemesini bilmeyen, dağınık, milli ve sosyolojik bir katma değer üretemeyenler için oldukça önemli olarak görüyorum. Bu durum toplumlar arasında geçişkenliği artıracak ve farklı grupların birbirleriyle olan kuşku ve kaygı gibi olumsuz algılarını azaltacak ve zamanla hak ve meşruiyet algısını güçlendirecektir.
-2023 için beklentileriniz nelerdir?
-Dünya için; yokluk, yıkım, kan ve ölüm savaşın ayak izleridir. Cephede önünüzde olmayan hiç kimsenin sözüne kanmayın. Tüm savaşların yıkıcı ve yok edici etkisini de asla kimseler unutmasın. Silahlar, 2022 yılında coğrafyamızı yeterince yordu. 2023 yılında tüm dünya için barış, huzur, rahmet ve adalet diliyorum.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
Çerkesler her nerede yaşarlarsa yaşasınlar, birlikte oldukları toplumlarla insani ve dostane ilişkiler geliştirmeye devam etmeliler. Bu güzel bir şey, ancak günlük meşgalelerin dil ve kültürlerini alıp götürmesine izin vermemeli, kaybetmekte oldukları dillerini mutlaka yeniden kazanmalıdır. En büyük hayalim, çocuklarımızın sokaklarda Adigece konuşabilmeleridir. Günümüzde devlet desteği olmadan ve evlerimize Adigece TV kanalımız girmeden, modern yaşamda bunun sürdürülebilmesi imkânsızdır. Bu konuda STK’ların, insanların, herkesin istekli olmasını bekliyorum. Bu beklentimiz bir şekilde mutlaka gerçekleştirilmelidir. En özeti zı Lheplh, zı xeku, zı xabze, ve zı bze olmaktır. Kendime de izninizle, XEKU’DA HUZURLU BİR YAŞAM isteyeyim.
Yeni yılınızı candan kutluyorum. Haneniz güzellikler dolsun.
Alaattin Bayram (65)
Öğretmen – Ankara
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
–2022 yılı en acımasız, hüsran dolu ve kötü bir yıl olarak başladı. Hastalık, kayıplar, çözümsüz problemler… Ve en önemlisi 2 yıl öncesinde başlayan, şu günlerde iki yılın travması içinde kalan insanlığın; umutsuz, vefasız, bana neci, plansız olduğu, saldırganlığın arttığı bir yıl.
2022 tüm bunlarla birlikte insanların bir kez daha kendini sorgulayabileceği, önce kendi önünü temizleyip sonra etrafıyla ilgileneceği, özünü, geleneksel yaşamın güzelliğini tekrar kazanma yılı olarak bitmeli; çünkü çok zaman kaybedildi.
Gençliğin geleceğe dair endişesi… Tabii ki genel çerçevede teknoloji ve evden çalışmayla bu ülke değişirken, tembel, sosyallikten uzak, iki kelimeyi bir araya getiremeyen bir neslin şiddetli yılı. Plan, program, heyecan ve uğraşının olmadığı bir yaşam, insanın tutsaklığıdır. 2022 kayıp bir yıldır. Kısaca kötü; ama ümitle yola devam edeceğimiz yıllara çevrilmeli.
2022’nin kalan kısmından; savaş olmadan, dünyanın güzelliklerini görecek gözlere, halkların yaşama hakkının her daim saklı olduğu, gelenek ve göreneklerimizle, özgür düşünmeyi ve konuşabilmeyi, birbirimize kulak verebilmeyi, yaşanmışlıkları örnek alabilmeyi, sevmeyi ve saymayı bilerek olandan bölüşebilmeyi, anavatan için her daim düşünebilme hissini koruyup başkalarına da bunu aktarmayı kesintisiz sürdürebilmeyi bekliyorum.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-2023’ten umutluyum. Her karanlığın bir aydınlığı var dedikleri gibi… Tespitler: Adigeler kimseden hak istemez. Hakkı olanı korumaya çalışır. Kanının son damlasına kadar barış içinde bu hakkı korur. Demokrasi, insan hakları, sevgi ve kardeşlik onun gerçek kimliğidir. Hiçbir ulusun varlığına ve onun insani olan sistemine karışmaz ve karşı da durmaz. Kısaca bizler geçmişten bugüne kadar gelebilmiş isek bunu tha, thamade ve habze yapısı içinde getirdik. Dünya düzeni içinde gelecekteki durumumuz yer, zaman, mekân ve planlama ile şekillenecektir. Naçizane duygu ve düşüncelerim bunlar…
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Adigeler yeterince başkaları için zaman harcadı. “Diaspora kendisi için ne istiyor, planı ne? Gençler, dilini kaybetmeden, asimile olmadan evliliklerini, tarihini, edebiyatını, folklorunu, geleceklerinin devamını sağlıklı olarak nerede sürdürebileceğine inanıyor? Tek yürekle anavatan onun için nerede?” sorularını, geçmişteki tüm mücadeleleri ötelemeden, hemen şimdi, bugün, şu an ne yapacağının gerçek cevabını verdiğinde ya da verebildiğinde gelecek için konuşabiliriz.
Ben zaten oradayım ve yaşıyorum. Hayatın ortasındayım. Çerkesler vardılar ve var olacaklar. Bunu hiçbir kimse yok sayamaz. Dilleri, anavatanları, yazılı tarihi, yazılı edebiyatı var. Benim için; kişisel gücüm yettiğince çalıştığım alanda üretmek ve sesimi duyurabilmek… Kısmet olursa; diasporanın sesini üniversitedeki derslerimize, anavatan ve diaspora köprüsünün inşaatında durmadan yeni tuğlalar ile örmeye devam ederek birazcık da olsa var olmanın gereğini yapmaya çalışmak. Her şeyi bilmek mümkün değil, yaşam felsefesi olmayan ve gelecek planı şimdiden olmayan hiçbir toplum, geleceği bence hayal edemez. Bunun için süreç ve zaman önemlidir.
Bir yol kat etmiş insanlarımıza kulak vermek, tüm mücadelelerin mükâfatı ömürlerin ötesinde saklı kalacaktır. Sevgi ve saygılarımla…
(Not: Kafkasya için ve halklarımız için bir gelecek görmek istemek hepimizin görevi. Kendini Çerkes insanı olarak görüyorsa, kavga ederken başkaları bu boşluğu doldurmadan nüfus, eğitim ve kültür işlerinin önemini unutmayalım. Daha önce derneklerimizin birer okul olarak disporada bizleri desteklediği yılları unutmayalım, geçmişteki kültür emekçilerini unutmayalım, çocukları ise hiç unutmayalım.)
Dıjın Çurey (50)
Filolog, etnomüzikolog, folklor araştırmacısı Sohum, Nalçik, İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-Kişisel açıdan; heyecanlı, hareketli, yeni gelişmelerle dolu.
Toplumsal açıdan; umutsuz, gergin.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Kişisel açıdan; sağlık ve huzur. Yazdığım anıları tamamlamak.
Toplumsal açıdan; olumlu değişiklikler ve huzur.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
Uluslararası gelişmeler ve ülkedeki seçim atmosferinden Çerkesler için olumlu kazanımlarla çıkmak. Diasporadaki grupların birlikteliğinin güçlenmesi.
Ayşen Dağıstanlı (55)
End. Ürün Tasarımı/Emekli – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-2022’yi geçiş dönemi olarak düşünüyorum. Bir şeylerin bitmesi için kendimize verdiğimiz bir süre gibi geliyor bana. Örneğin pandemi ya da gittikçe derinleşen ekonomik kriz. Bu duruma yaklaşan seçimler ve siyasi atmosferi de eklediğimizde bir beklenti yılı da diyebiliriz.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Yeni olan, her zaman içerisinde umut da barındırır. Beklentim öncelikle umudu yitirmemek, bir şeylerin değişebileceğine ve bunu bizlerin yapacağına dair umutlu olmak dileğim.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Çerkesler için gelecek hayalim ya da dileğim; öncelikle siyasal ve kültürel kimliklerinin farkında olmaları ve en önemlisi de kolektif bir bilinçle hareket edebilmeleridir.
Elif Ergün (40)
Akademisyen – Kocaeli
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-Enflasyon, savaş, kriz.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Savaşların bitmesi, herkes için daha iyi bir yaşam.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Birbirine destek olan, sahip çıkan daha da gelişmiş bir toplum olması.
Hazal Yılmaz (29)
Ekonomist – Londra
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-2022 yılının iyi geçtiğini söylemek mümkün değil. Yine Amerikan emperyalizminin dünyada yarattığı karanlık ortam ve sonuçları ortada. Hoş, Rusya sütten çıkmış ak kaşık mı? Al birini vur öbürüne! Ülkemiz böyle bir ortamdan etkilenmiş, baştakilerin de yanlış politikalarıyla temelli kaos ortamına sürüklenmiştir. Haliyle yalan dolanla bu kadar olurdu.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Şimdi 2023 yılı bekleniyor, refah nutukları atılıyor. Ben umutlu değilim. Gelen gideni aratır düsturuyla yolumuza devam edeceğiz. Geçmişteki dünya savaslarının ekonomik nedenlere dayandığını biliyoruz. Bu nedenle emperyalistlerin rahat durmayacağı kesin.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Bu ara Kafkas kökenli uluslar olarak bir arada durmak, her şeye hazır olmak, ortak politikalar üretmek zorundayız. Bu konuda STK’larımıza önemli görevler düşerken, JİNEPS olarak gazetemizin politik açıdan tavrını biraz daha sertleştirerek, korkusuzca hareket etmesi temennimdir. Bu ülkede haklarımız var. TC, Çerkesler tarafından kurulmuş olup Türk halkına hediye edilmiştir. Bu anlayış her Türk vatandaşının zihnine kazınmalıdır.
Muammer Tekin (72)
Esnaf Emeklisi – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-2022’yi krizlerle dolu bir yıl olarak hatırlayacağım.
Önce Türkiye’nin yaşadığı ekonomik kriz, ardından Rusya-Ukrayna savaşı, ardından İstiklal Caddesi’nde patlayan bomba… Büyük krizler.
Dünya genelindeki grevler, Türkiye’deki işten çıkarmalar, kiralardaki fahiş artışlar, büyük kitlesel gazeteci tutuklamaları, ifade özgürlüğüne yönelik saldırı ve davalar… Sanırım bunlar da küçük krizlerimizdi.
Ama her şeye rağmen hayat 2022’de de yaşamaya değerdi.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Daha az iş, daha fazla sosyal yaşam, refah bir hayat. Bir de içine Çerkesya’yı sığdırabileceğim birkaç gezinti.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Asimile edilmediğimiz, artık sürgünün değil bağımsızlığın ve gelecek planlarının konuşulduğu bir yıl.
Hikmet Adal (30)
Gazeteci – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-2022 yılı dünyayı kasıp kavuran korona salgınının artık etkisini yitirdiği, normal hayatımıza döndüğümüz bir yıldı. Bu yönüyle güzel bir yıl olarak anılabilir. Fakat dünyada savaşların ve ölümlerin yaşandığı bir yıl da oldu aynı zamanda.
Bölgemizde yaşanan savaş, anavatanda yaşayan soydaşlarımızı da olumsuz manada etkiledi.
2022 benim için çok büyük bir kayıp, acıyı da beraberinde getirdi maalesef. Babamı, atamı kaybettim. Gövdesinden tutulup kuvvetlice silkelenen bir ağacın toprağa saldığı kökleri nasıl yerinden oynarsa benim de içimde bir şeyler yerinden oynadı. Dünya ayağımın altından kaydı gibi hissediyorum. “Zaman her şeyin ilacı” derler. Test etme zamanı benim için…
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Her gelen yeni yıldan olduğu gibi 2023 yılından da beklentim; her anlamda dünyamıza iyi gelecek bir yıl olması. Barışın, huzurun, mutluluğun çokça yaşandığı… Kan gözyaşı ve acının olmadığı, az olduğu bir yıl olsun.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Artık dilimiz, kültürümüz için yok oluyor, yok olacak kaygılarımızın olmadığı, refahın ve barışın hâkim olduğu bağımsız bir anavatanımız olsun istiyorum. Kendi topraklarımızda kendi kültürümüzü, dilimizi özgürce yaşatalım.
Yüksel Nuri Güneş (54)
Bankacı – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-İlk aylarda her şey çok güzel olacak heyecanı, sonra umut ve umut etmeye çabalama süreci ve maalesef son aylar üzüntü…
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Bu yıl da pes etmeksizin planlarımın, hayallerimin peşinde koşabilmek ve sevdiklerimi de hep yamacımda bulabilmek.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Kimine göre Mevlana’ya kimine göre Horasanlı Ebu Said-i Ebu’l-Hayr’a ait olan “Gel, gel, ne olursan ol yine gel’’ felsefesinin kucak açışı, birleştiriciliği gibi bir yaklaşıma sahip olunabilmesi… Hem bireyler hem kurumlar hem de topluluklar ölçeğinde…
Figen Çiloğlu (51)
Mimar – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-Pahalılık, DÇB, Altılı Masa.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Daha az pahalılık.
KAFFED’in DÇB’den çıkabilmesi.
Demirtaş başkan, Erkan Baş başbakan.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Thamadelerin thamade gibi davrandığı, anadili konuşma oranının yüzde 90’ları bulduğu bir gelecek fena olmaz.
Atakan Sönmez (43)
Gazeteci – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz? Hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-2022 benim için tabiri caizse ışık hızı ile geçti diyebilirim. Çok hızlı bitti sanki, anlamadım. Pandemi etkisinin azalması ve normalleşme süreci bizi biraz rahatlattı. Psikolojik açıdan önceki iki yıla nazaran daha iyiydi. Bu yıl Jineps gazetesinde yazmaya başlamam kayda değer en güzel şeydi benim için. Yazarken araştırdım, araştırırken öğrendim ve bu işten çok zevk aldım. Kadim bir kültürümüz var ve ben bu kültürü öğrenme ve aktarma adına kendimi geliştirme fırsatı buldum. Hobi edinme kursları ve yeni üniversite heyecanı ile yine öğrencilik günlerime döndüm.
Kelimelerle özetleyecek olursam; öğrenici, gözlemci ve aktarıcı bir yıldı. Toplumumuz adına KAFFED’in 21 Mayıs Büyük Çerkes Sürgün ve Soykırımı’nı anma mitingi iyi bir fikirdi. Eleştirilen yönleri elbette olabilir fakat ilk olarak yapılmasına rağmen bence gayet iyi bir etkinlik oldu.
-2023’ten beklentileriniz nelerdir?
-2022 yılında edindiğim tecrübeleri 2023 yılında üzerine daha çok değer ve bilgi katarak merak ettiğim her alanda gelişimimi bir adım öteye taşımak. Pandemi sonrası yaşanan ve devam etmekte olan ekonomik sorunların 2023’te sona ermesi ve Cumhuriyet’in 100. yılında ülkenin hak ettiği refah seviyesine ulaşabilmesi. 2022 yılında başlamış olan Ukrayna-Rusya savaşının daha fazla masum insan zarar görmeden bitmesi ve anavatanda yaşayan soydaşlarımızın rahat bir nefes alabilmesi.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-“Bir dilin kaybolması, bir ırkın, bir milletin kaybolmasıdır. Dünyada bir bu köşede ben kaldım. Vubıhça konuşan. Başka kimse yok. Dilimin kaybolmasını istemiyorum” diyerek duyduğu acıyı dile getirmişti Vubıhların sonuncusu Tevfik Esenç bir söyleşisinde. “Dil ulusun canıdır” der atalarımız. Anadili olmadan gelecek hayali düşünemeyiz. Öncelikli olarak anadili sorunumuzun çözülmesini çok isterim. Dil olmazsa düşünce ve duygu da gelişmez, insan topluluğu yürümez. Bu bağlamda önce çocuk ve gençlere, sonra dil bilmeyen yetişkinlere yönelik kreatif çalışmaların artmasını isterim. Her halkın kültürü kendi tarihsel koşulları içerisinde oluşup gelişiyor. Ulusal kültürün çeşitli dalları yine ulusun içinden yetişen yetenekli gençlerle ortaya çıkarılıp gelişir. Vakıf ve derneklerimizde, STK’larımızda daha çok gencimizin aktif rol alıp desteklenmesini isterim. Kültürümüzü tanıtan bir televizyon hayali bence çok güzel. Ulusal günlerimizin daha sistemli organize edilip medyada daha fazla yer edinmesi fikri beni her daim heyecanlandırmıştır. Çerkes haklarının siyasetçilerimiz tarafından daha çok dile getirilmesini isterim. Bir çınar için toprak altındaki kökleri ne ise ve bu kökler kurudukça çınar nasıl kurumaya başlarsa bir millet için de tarih odur. Tarihini bilen millet, kökü sağlam çınar gibidir. Zamanla eski âdet ve ananesini, yaşayış tarzını unutan, tarihini bilmeyen, ecdadının neler yapmış olduğundan haberi olmayan bir millet, kendini ayakta tutan köklerinden birkaçını kurutmuş demektir. Tarih okuyarak onu sulamak lazım diyerek, tarih okumaları, Çerkes tarihi sempozyumları hayalimi dile getirmeden geçemeyeceğim. Son olarak gastronomi alanında hiçbir çalışmamız yok. Bu alanda da gerekli çalışmalar yapıp Çerkes mutfağının tanınmasını, geleceğe aktarılmasını ve gastronomi literatüründe yer almasını dilerim.
Zeynep Şen İlçin (33)
Mimar-Grafik Tasarım Lisans Öğrencisi – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-2022’yi yaşama sevincimizin ve güzel bir dünya hayallerimizin dip yaptırıldığı bir yıl olarak hatırlayacağım.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-‘Zaman her şeyin ilacıdır’ düsturuyla, barışa, sevgiye, saygıya olan inancımı ve kalan umutlarımı yeni yıla taşıyacağım.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Rüyalarını Çerkesçe görecek kadar özüne dönebilmiş bir ulus.
Mehmet Tokmak (55)
Muhasebe-Finans – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-Kötü geçen bir yıldı. Yılgınlık, umutsuzluk, belirsizlik, yalan dolan, yağma, talan (çok mu kötü oldu?), bir taraftan da bütün bunlara karşı durabilme…
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Dünya ve yaşadığımız ülkede daha adil, daha özgür, daha güvenli, gelecek için umutlandığımız bir yıl olması.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Daha adil ve özgür bir dünyada, tüm dünya halklarıyla beraber kendi kültürlerini, dillerini yaşatabilecekleri bir dünya ve ülke…
Erhan Yılmaz (61)
Mimar – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-2022’yi hiç güzel hatırlamayacağım, ilk aklıma gelen orman yangınları ve söndürülmeyişleri, hükümetin ülkeye yaptığı kötülükler, haksızlıklar, adaletsizlikler, yolsuzluklar, yasaklar vs.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-2023’ten beklentim, savaşların yaşanmadığı, hak, hukuk ve adaletin tesis edildiği, insanların sağlıklı ve mutlu yaşadığı bir dünya.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Artık çok fazla hayal kuramıyorum, dünyanın çeşitli bölgelerine dağılmak zorunda bırakılmış soydaşlarımız sanırım bu şekilde yaşamaya devam edecekler, tabii genlerinde var olan ahlaki değerleri ile; saygılı, sevgili, ahlaklı, doğru dürüst, temiz bir şekilde…
Cevriye Kök Işık (62)
Mimar – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-Karanlık.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-2022’yi aratmamasını umuyorum.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Çerkeslik için müşterek bir hedefimizin olması, kısacası farklılıklarımızla bir olabilmek.
Rengin Yurdakul (72)
Emekli yönetici – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-COVID, kanser, ölüm, savaş.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Dünyada sağlık ve barış.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Çerkesler için dileğim birlikten başka çıkar yol olmadığı bilinciyle güçlenmek.
Esen Bal (60)
Emekli öğretmen – İstanbul
-2022’yi nasıl özetlersiniz, hangi kelimelerle hatırlayacaksınız?
-COVID-19 kâbusu, depremler, yangınlar, sel felaketleri, cenazelerine dahi gidemediğimiz kayıplarımız, mutluluklarını paylaşamadığımız düğünlerimizden geçip 2022’ye girdik. Bu yüzden öncekilere kayıp yıllar, 2022’ye rüya yılı diyorum.
-2023’ten beklentileriniz neler?
-Amerika’da dahi neredeyse iç savaşa sebep olacak seçim atmosferine giriyor olmamız, uzun süreceği anlaşılan Rusya-Ukrayna savaşı, ABD’nin desteklediği komşumuzun şımarık tavırları ve PKK belası sebepleriyle 2023’ten pek de umutlu değilim.
-Çerkesler için gelecek hayaliniz nedir?
-Uzunyayla’nın Çerkesler için yeniden toplanıp birlikte yaşadıkları, ağır sanayinin olmadığı, modern tarım, kültür ve turizm merkezi olduğunu hayal ediyor, düşünüyor ve özlüyorum.
Kim bilir belki bir gün…
