Zamanda yolculuk

0
376

Aile hikâyelerini yazmaya, bizzat tanık olduğum veya yaşayanlardan dinlediğim anıları referans alarak başlamıştım. Ancak yazma serüvenim ilerledikçe, dönemi anlatan yazılı kaynaklar, tarihi anlarda rastladığım kesişmeler ve tesadüfler, beni başladığım noktadan alıp, tarih içinde sonu gelmeyecek gibi görünen bir yolculuğa sürüklüyor.

Her bir hikâye, tanıdığım insanlar ve tanık olduğum olayların döneminden çok daha eskilere dair yepyeni meraklar uyandırıyor.

Bu merak öyle bir noktaya geldi ki, fantastik kahramanların olağanüstü güçlerinden birine sahip olmayı ve ‘zamanda yolculuk yapabilmeyi’ hayal ediyorum. Bir hikâyedeki eksik halkayı tamamlamak için ihtiyaç duyduğumuz bilgiye ulaşmak veya keşke sorsaydım dediğimiz sorunun cevabını bugün hayatta olmayan birinden alabilmek ne güzel olurdu.

Ancak diğer taraftan, geçmişte yaşanan ve sonucunun kötü olacağını bildiğiniz bir olayın gerçekleşmesine engel olamamak acı da verebilirdi.

Mesela ben, Çar IV. İvan’ın 2. eşi ve Kabardey Pşı Temruko İdar’ın kızı Goşenay’ın evliliğine engel olabilmek isterdim. 1561 yılında Batılıların taktıkları isimle Korkunç Ivan ile evlenen ve başından beri Rus olmayan birinin tahta geçmesini istemeyen Boyar’lar tarafından zehirlendiği söylenen Goşenay’ın 1569’daki ölümüne kadar yaşadıkları Çar’ın takma adı kadar korkunç olmalı. O yıllarda siyasi evliliklerin öznesi olmak hükümdar kızları için normal görülse de, saraydaki entrikalardan, eşinin tuhaflıklarına, oğlunun zehirlenmesinden, anlatılana göre anadilinde annesinin adını sayıklayarak ölmesine kadar yaşadıkları ne kadar hüzünlü.

Bazen ulaştığım yeni bir bilgi ile tanıdık isimlerin yollarının geçmişin bir noktasında kesiştiğini öğrenmek, aklıma yeni sorular getiriyor.

Çar II. Aleksander’ın Kafkasya’ya 1861 yılında yaptığı ve Kuzey Kafkasya halklarının kaderini belirleyen dönüm noktalarından biri olan ziyaret sırasında orada olmak, toplantıda Çar’a verilen cevap farklı olsaydı halklarımızın kaderi farklı şekillenir miydi bilmiyorum ama en azından topluluk içinde dillendirilen farklı görüşleri dinlemek isterdim.

Babamın anne ve baba tarafından iki kişi; dedemin dedesi Mısostukho Aslanbek, Kabardey Bölgesi’nin temsilcilerinden biri olarak ve babaannemin sülalesinden Lo Muhammedgeri, Çar’ın topluluğa yaptığı konuşmayı Çerkesçe seslendiren tercümanı olarak bu tarihi anda aynı yerdeydiler. Öğrendiğim andan beri toplantı alanını gösteren fotoğraf karesinde bulunuyorlar mı, birbirleriyle tanışıyorlar mıydı, aralarında herhangi bir anda bir konuşma geçti mi, toplantıda hangi görüşü savundular, daha sonra Mısost’ların tamamı anavatanda kalmayı tercih ederken, Lo’ların bir kısmı anavatanda kalıp, bir kısmı Anadolu’ya göç ettiğine göre toplantıdan sonra ailelerinin verdiği kararlara nasıl etki ettiler diye düşünmekten kendimi alıkoyamıyorum. Zamanda yolculuk yapabilseydim, bütün sorularıma cevap bulabilirdim.

Bir başka kesişme de, Anadolu’da yaşayan Çerkesler tarafından sıkça anlatılan dramatik bir dönemle ilgili.

Türkiye’de yaşayan Çerkes ailelerin geçmişinde, Anadolu’ya göç ettikten sonra Osmanlı-Rus Savaşı’na katılan, şehit olan aile üyeleri ilgili çok sayıda üzücü anı vardır. Kafkasya’da kalan insanlarımızın anlatıldığı kitaplarda da Rus Ordusunda yer alan Çerkes askerlerin varlığıyla ilgili çok sayıda bilgiye rastlıyorum. İki ordunun gündüz göğüs göğüse çarpışan askerlerinin, gece olduğunda bulundukları mevzilerden birbirlerine Çerkesçe seslendikleri anlatılır. Aynı toplumun sınırın iki tarafında kalan üyelerinin savaşın iki tarafı olarak karşı karşıya gelmeleri ne acıklı bir durumdur.

Bizim aileden de iki ordunun Rusya tarafında, babaannemin sülalesinden savaşta gösterdikleri başarılar nedeniyle madalya ve nişanlarla ödüllendirilen Lo Kalmuk ve Lo Magomet isimli subaylar varken, Osmanlı tarafında ise annemin dedesi şehit Thaşkuey Cafer var.

Aslında, filmlerde ve kitaplarda rastladığımız zamanda yolculuk hayalinin öğretici ve eğlenceli bir yanı var. Zamanda yolculuk bizim hüzünlü ve acı olaylarla dolu tarihimize doğru yapıldığında, belki ders çıkarabiliriz ama eğlenceli hali geçerliliğini kaybediyor.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz