‘Şafak yasası’ ile Quo vadis Abhazya?
Rusya Federasyonu ile yapılan yeni anlaşma Abhazya ve diasporada gerginlik ve tepki yarattı
Abhazya ve diasporanın gündemi
siyasi ve hukuki krize neden olan iki sıcak konu etrafında dönüyor. Pitsunda’daki arazinin devri ve yabancılara pazarlanabilecek konutların inşası…
İki konu var ki özellikle 2022 yılından bu yana Abhazya’nın ve diasporanın gündeminde.
- Abhazya Cumhuriyeti (AC) ile Rusya Federasyonu (RF) arasında daha önce yapılmış anlaşma gereği RF’ye kiralanmış Pitsunda’daki “devlet konuk evi” ya da “yazlık ev kompleksi” olarak anılan alana dair yeni bir anlaşma yapılması.
- Yabancılara pazarlanabilecek 30 bin yeni konutun farklı bölgelerde inşa edilmesi.
RF-Ukrayna savaşında, Kırım’a ulaşım köprülerine yönelik saldırılar sonrası RF’nin Abhazya’da askeri üs kuracağı haberleri ile bu iki konunun ilintili olduğu çok açık. Askeri üs personeli ve ailelerinin barınma ihtiyacının karşılanması, yanı sıra her anlamda uygulanacak “hukuki statü” çerçevesinin oluşturulması gerekecek.
Her iki konuda da AC iktidarının geliştirdiği inisiyatife gerek Abhazya’dan gerekse diasporadan tepkiler oldu. Bildiriler yayımlandı, imza kampanyaları gerçekleştirildi.
İki konuya yönelik tepkiler; Abhazya’nın ulusal güvenliği lehine olmadığı, etno-demografik yapının bozulmasına yol açıp devam eden asimilasyonu hızlandıracağı, nüfus dengesine, anadiline ve kültüre olumsuz etkileri olacağı doğrultusunda…
AC kurucu lideri Vladislav Ardzınba’nın sözünü hatırlatıyor muhalif konumda olanlar: “Mitolojimize göre; Tanrı yeryüzünde kendisi için ayırdığı toprak parçasını biz Abhazlara emanet etmiş. O halde bu vatanı korumak kutsal bir görev, yüce bir onurdur.”
Güncel konu; Pitsunda devlet konuk evi ile ilgili olarak hazırlanan “Abhazya Cumhuriyeti Topraklarındaki Bir Tesisin Rusya Federasyonu’na Verilmesi ve Kullanımına İlişkin Abhazya Cumhuriyeti Hükümeti ve Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Anlaşma”dır. İfade, parlamentoda onaylanmış yasanın tercümesidir.
Konuya dair tepkilerin gerekçeleri şöyle özetlenebilir:
-Pitsunda’daki alan 30 yıl önce RF’nin kullanımına 49 yıllığına tahsis edilmiştir. Anlaşmaya veya uzatılmasına AC’de hiçbir kişi ve kurum karşı değildir.
-İtiraz; anlaşmanın AC’nin aleyhine olacak şekilde ciddi değişiklikler yapılarak yenilenmesidir.
-Yeni anlaşmayla, bölgedeki veya dışarıdaki RF personeli ve vatandaşları Abhazya kanunlarına tabi olmayacaktır.
-Herhangi bir olayda RF yasalarına göre işlem yapılacaktır. RF personeli ve vatandaşlarının kişilikleri dokunulmazdır.
-Eski anlaşmada olmayan deniz sahanlığı da anlaşmaya kiralama olarak eklenmiştir.
-Taşınır taşınmaz bütün mülkler eski anlaşmada kiralanıyordu, bu anlaşmada mülkiyet veriliyor.
-Yeni inşaatlar yapma hakkı veriliyor. Sınırsız yerleşim/inşaat alanı söz konusu. Bölgenin bir kısmı milli park statüsünde. Alanda Abhazlar için manevi değeri büyük yedi tapınaktan biri var.
-Anlaşmada mülklerin üçüncü şahıs ve kurumlara devredilmemesi konusunda ciddi boşluklar var.
-Bu tür anlaşmalar devletler arasında yapılmalı ama burada hükümetler taraf olarak geçiyor.
-Mevcut binaların/tesislerin çok eskidiği, RF yasalarının mülk sahibi olmadan yeni inşaata izin vermediği gibi bir gerekçe ifade ediliyor. Abhazya’nın birçok yerine askeri personelin kalacağı siteler inşa edildi, yani RF yasaları buna engel değil.
Muhalefet edenlerin değişiklik önerileri:
-Alanın ve inşa edilecek tesislerin RF’ye kiralama yoluyla verilmesi.
-RF personeli ve vatandaşlarının AC kanunlarına tabi olması.
-Üçüncü şahıslara devredilemeyeceğiyle ilgili net maddelerin konması.
-Bölge sınır koordinatlarının eski anlaşmada olduğu şekilde bırakılması.
