Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu (KCDP), 2023 yılına ait veri raporunu açıkladı. 2008 yılından itibaren kadın cinayeti verisini kayıt altına alan kuruluş, İstanbul Sözleşmesi’ne imzanın atıldığı 2011 yılının, 15 yıl sürede kadın cinayetlerinin azaldığı tek yıl olduğuna ve İstanbul Sözleşmesi hakkında tartışmalar başladığından bu yana kadın cinayetleri ve şüpheli ölüm sayılarının yükseldiğini dikkat çekti.
Raporda şu ifadelere yer verildi: “2023 yılında haklarımız için mücadelemize durmadan devam ettik. Kadınların haklarını siyasi malzeme yapmaya çalışanlara ‘Biz buradayız!’ dedik. Derneğimiz kapatılmaya çalışıldı, 6284’e defalarca kez saldırıldı, İstanbul Sözleşmesi’nden söz edilmez oldu, işleri güçleri kadınları aşağı çekmeye çalışmak oldu. Ancak bizler yılmadık, duraksamadık. Bütün yıl meydanlarda, adliyelerde aslında her yerde direndik, mücadele ettik. Bu yıl tarihin en gerici meclisi oluştu. Seçim kampanyalarını laiklik karşıtı, ırkçı ve kadın düşmanı yobaz ideolojileri üzerinden gerçekleştirdiler. Kadınların can simidi 6284’e her fırsatta saldırdılar. Karma ve eşitlikçi eğitimi hedef aldılar. LGBTİQ+ bireylerin eşit yurttaşlık haklarını gasp etmeye ve varlıklarını kriminalleştirmeye çalıştılar, hedef gösterdiler. Kadınların ve LGBTİQ+ların varlıklarına dahi tahammül edemediklerini kanıtladılar.”
Kadınlar en çok evlerinde öldürüldü
2023 yılında öldürülen kadınlardan yüzde 65’inin evlerinde öldürüldüğü açıklandı. Bireylerin kendini en çok güvende hissetmesi gereken yer olan evlerin 205 kadına mezar olduğunu vurgulayan platform, ”Toplumun temel yapı taşı olarak gösterilen aileler, birçok kadının hayatına mal oluyor. Geçtiğimiz aylarda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı‘nın belirttiği esnek çalışma modeli, kadınların üzerindeki bakım emeği yükünü artırırken aynı zamanda kadınları, yıllardır açıkladığımız verilerde açıkça ortada olan, en güvensiz oldukları alana evlere hapsediyor” ifadelerini kullandı.
Veriler
-2023 yılında kadınların yüzde 31’i kesici aletle, yüzde 55’i ise ateşli silahla öldürüldü.
2023’te öldürülen kadınların yüzde 58’inin hangi bahaneyle öldürüldüğünün tespit edilemediği, bahanesi bilinen kadın cinayetleri arasında ise kadınların yaklaşık yüzde 70’i hayatlarına dair karar aldıkları için erkekler tarafından öldürüldüğünü açıklayan platform şunlara dikkat çekti: “Bu demek oluyor ki kadınlar en çok ayrılık, boşanma vb. gibi kendi özgür iradeleriyle hayatlarına dair aldıkları kararlar nedeniyle ölüme sürükleniyor.”
-Kadınların yüzde 41’i evli olduğu erkek tarafından öldürüldü, evli olduğu erkek tarafından öldürülen 30 kadın ise fail ile boşanma aşamasındaydı.
Raporda, en temel insan haklarından biri olan özgürlüğü ve güvenliği için mücadele eden kadınların, boşanmak istediklerinde karşılaştıkları şiddetin pençesinde hayatlarını kaybettiğine dikkat çekildi.
-315 kadın cinayetinin 62’sinde kadınlar yakınlarıyla birlikte hedef alındı. Şüpheli ölümlerin yüzde 19’u ise yüksekten düşme şeklinde gerçekleşti. Bunların 41’inde kadınlarla birlikte yakınları da öldürülürken, 21 olayda da kadınların yakınları yaralandı.
-315 kadının 162’sinin çocuğu vardı, 3’ü hamileydi. 134 kadının ise çocuk sahibi olup olmadığı tespit edilemedi.
-315 kadının 155’i evli, 72’si bekârdı. 88 kadının ise medeni haline dair bilgi tespit edilemedi.
Koruma kararları uygulanmıyor
KCDP, bu yılki verilerin Türkiye’de kadınların yaşları fark etmeksizin erkekler tarafından toplumsal cinsiyet kalıplarına zorlandığı ve bu bahanelerle öldürüldüğünü gösterdiğini açıkladı.
Cezasızlık kararlarının, suçlulara tekrar suç işleme cesareti verdiği, 2023 yılında yaşanan kadın cinayetlerinin yüzde 10’unda faillerin adli sicil kayıtlarının olduğu ifade edildi.
Devlet tarafından verilen ve uygulanması gereken koruma tedbir kararlarının kadınlar için can simidi olduğu, ancak 28 kadının koruma kararları uygulanmadığı için öldürüldüğü belirtildi.
Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun veya 6284 Sayılı Kanun uygulanmadığı için kadınların öldürüldüğünü belirten platform şu açıklamayı ekledi: ”İlgili kolluk kuvveti soruşturma geçirdi mi? 6284 uygulanmıyor, kadınlar öldürülüyor. Öldürülen 291 kadının tedbir kararı durumu tespit edilemiyor. Bu kadınların tedbir kararı alabilecekleri kurumlara erişebilirliklerinde bir aksaklık olduğunu gösteriyor. Baskıdan, korkudan kolluk kuvvetine gidemiyorlar ya da karakollardan geri gönderiliyorlar. Diğer bir durum ise; kadınların tedbir kararı olup olmadığı bilinmiyor, gizleniyor. Bu bilgi devletin görevini yapmadığını saklamak için mi gizleniyor?”
