Дюзджэ Университетым Гуманитарнэ ыкIи Литературэ Факултетым Кавказыбзэхэм Якъутамэ хэтэу Адыгабзэмрэ Културэмрэ Ягупчэ егъэджэныр къызщызэIуахыгъэр мыгъэ илъэсипшI зэрэхъугъэм фэшI ар агъэмэфэкIыгъ. Мэлылъфэгъум и 27-рэм ашIыгъэ мэфэкI зэхахьэр Дюзджэ Университетым Ататюркым ыцIэ зыхьырэ Културэм игупчэу хэтым щыкIуагъ. Ащ, Адыгэ Културэ Хасэр, Адыгабзэмрэ Лтературэмрэ Хасэр, Адыгэ Културэм и Унэ Хасэр, къуаджэу Ёмер Эфенди Чылэ Тхьаматэр ары кIэщакIо ыкIи IэпэIэгъу фэхъугъэхэр.
Язэдэлэжьэныгъэ зырагъэушъомбгъущт
МэфэкI Iофтхьабзэхэу Тыркуем икъалэу Дюздже дэт университетым щыкIуагъэхэм ахэлэжьагъэх Адыгэ къэралыгъо университетым илIыкIо купэу ректорэу Мамый Даутэ зипэщагъэр.
2013-рэ илъэсым Дюздже дэт университетымрэ Адыгэ къэралыгъо университетымрэ язэдэлэжьэныгъэ тегъэ¬псыхьагъэу адыгабзэмрэ культурэмрэ яотделение къызэIуахыгъагъ. Тырку университетым искусствэхэмкIэ ифакультет кавказыбзэхэмкIэ ыкIи культурэхэмкIэ икафедрэ ащ лъапсэ фэхъу¬гъагъ. Программэу «Адыгабзэмрэ литературэмрэ» зыфиIорэм диштэу бакалаврэхэр, магистрантхэр ыкIи аспирантхэр агъэхьазырых. ИлъэсипшIым студенти 190-м ехъу а программэмкIэ университетым щеджагъ, ахэм янахьыбэр тилъэп-къэгъухэу Тырку Республикэм щыпсэухэрэр ары.
Апшъэрэ еджэпIитIумэ язэдэлэжьэныгъэ илъэсипшI зэрэхъурэм фэгъэхьыгъэ хъугъэ-шIэгъэ шъхьаIэу щытыр Адыгэ къэралыгъо университетымрэ Дюздже дэт университетымрэ ялIыкIохэр зыхэлэжьэгъэхэ Дунэе научнэ-практическэ конференциер ары. АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ, Урысыем IэкIыб къэрал IофхэмкIэ и Министерствэ и ЛIыкIо IофшIапIэу къалэу Краснодар дэтым, Урыс унэу Тыркуем итым ялIыкIохэр ащ иIофшIэн хэлэжьагъэх, адыгабзэмрэ культурэмрэ япрограммэу зэдызэхагъэуцуагъэм игъэ¬цэкIэнкIэ еплъыкIэу яIэхэр къыраIотыкIыгъэх. ЛъэныкъуитIумэ азыфагу илъ зэдэлэжьэныгъэм джыри нахь зиушъом¬бгъущт. Конференцием икIэухым Адыгэ къэралыгъо университетым иректорэу Мамый Даутэрэ Дюздже дэт университетым иректорэу Недим Сезбиррэ зэдэлэжьэныгъэм ипротокол аIапэ кIа¬дзэжьыгъ. Ащ къызэрэдилъытэрэмкIэ, академическэ ыкIи административнэ IофышIэхэмкIэ язэдэлэжьэныгъэ нахь агъэпытэщт, студентхэмкIэ зэхъожьыщтых, зэгъусэхэу ушэтын проектхэр зэшIуахыщтых, социальнэ, культурнэ ыкIи научнэ зэIукIэгъухэр зэдызэхащэщтых.
Адыгабзэмрэ культурэмрэ алъэныкъо¬кIэ зэдэлэжьэныгъэм ипрограммэ къыдыхэлъытагъэу Дюздже дэт университетым и Ботаническэ сад Кавказым къыщыкIыхэрэм я Мыекъопэ мемориальнэ ботаническэ парк къыщызэIуа¬хыгъ. Адыгэ къэралыгъо университетымрэ тырку университетымрэ ялIыкIохэм ащ чъыгэе ыкIи пчэй чъыг лъэпсэ цIыкIу¬хэр щагъэтIысхьагъэх. 2016-рэ илъэсым Адыгэ къэралыгъо университетым и Ботаническэ сад лъэныкъуитIуми япроект диштэу щагъэпсыгъ Дюздже икъо¬хьэпIэ лъэныкъокIэ къыщыкIыхэрэм ямемориальнэ ботаническэ парк.
Адыгэ къэралыгъо университетым илIыкIохэр джащ фэдэу хэлэжьагъэх адыгэ культурэм ущызыгъэгъозэрэ сурэт¬хэм якъэгъэлъэгъон. Ар зэхэзыщагъэр Дюздже дэт университетым лъапсэ фэзышIыгъэ Сиврикай Шерифоглу и Фонд ары.
Адыгабзэмрэ культурэмрэ яотделение илъэси 10 зэрэхъугъэм ихэгъэунэфыкIын фэгъэхьыгъэ программэр Дюздже игу¬бер¬натор, республикэм иправительствэ ыкIи университетым ялIыкIохэр зыхэлэжьэгъэхэ мэфэкI пчыхьэшъхьашхэкIэ ухыгъэ хъугъэ. (Адыгэ макъ)
