Merhabalar herkese değerli büyüklerim, sevgili küçüklerim… Gün ışığından daha çok yararlandığımız, çiçeklerin kokusunu en derinden hissettiğimiz, tabiatın ve nice canlının yeniden uyanışına tanıklık ettiğimiz ilkbahar nihayet geldi…
Böyle güzellikler eşliğinde bambaşka bir gerçeklik de çıkagelir kapımıza… Mayıs ayı denince biz Çerkeslerde mütemadiyen yas ayıdır esasında… Anavatanlarından koparılan atalarımızın mateminde gözlerimiz buğuludur içten içe… Bir film karesi gibi anımsarız zihnimizin önünden geçenleri… Sanki o zamanları yaşıyoruzdur… Belki de hissettiklerimiz, gördüğümüzü sandığımız, aktarılanları düşlediğimiz, yaşananların binde biri bile değildir… Dünya tarihinin tozlu raflarına kaldırılmış trajedilerinden belki de en acıklısı… Ve elbette unutulmaması gereken, üzerine düşünülmesi ve derslerin çıkarılması gereken insanlık dramıdır hiç şüphesiz…
Bu yıl 160. yılını anacağımız 21 Mayıs Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nü… Ve gür bir sesle söylüyoruz; unutmadık, unutturmayacağız! (Tiçuğupşie’p, Tiçuğupşişte’p!)
Mayıs, diğer yandan da koro müziğini sevenlerin koro kültürünü yaşattığı ve gönül köprülerini müziğin gücüyle inşa ettiği aylardan biridir. Yıl boyunca çalışılan, ilmek ilmek işlenen melodilerin sahneyle ve seyirciyle buluşacağı kutsal anlardır…
Ülkemiz genelinde yüzlerce koro, binlerce korist bu yıl sonu festival coşkularını iple çekerler… Gelenekselleşen, yıllardır nice deneyimlerle büyük organizasyonlara ev sahipliği yapan koro festivalleri/şenliklerinin vakti geldi nihayet…
Biz koro şeflerinin de yıl boyunca üzerine kafa yorduğu, aylar öncesinden korist ve repertuvar listelerinin hazırlandığı, defalarca provaların alındığı ve nice ince detaylarla uğraşıldığı, deyim yerindeyse kılın kırk yarıldığı, meşakkatli anların doruğa ulaştığı büyülü dakikalara az bir zaman kaldı. Bu kutsal görevlerimizin temsil zamanının geldiğinin de habercisidir mayıs ayı…
Türkiye’deki çoksesli korolarımıza ve koro kültürüne hızlıca değinecek olursak;
1940’lı yıllarda “Türk Beşleri”nden Ahmed Adnan Saygun, Ankara Devlet Konservatuvarı’nda öğretmenlik yaptığı dönemlerde önce Ses ve Tel Birliği Derneği’ni, sonrasında da Ses ve Tel Birliği Derneği Korosu’nu kurmuş, bu koro ile 1941 yılında Mozart’ın ölümünün 150. ölüm yıldönümü üzerine bir dizi konser vermiştir. Daha sonra bu derneğin genel sekreteri olarak görev yapan, aynı zamanda derneğe maddi manevi katkılarını esirgemeyen Cenap And, yine Ses ve Tel Birliği Derneği çizgisinde, bu derneğin kapanmasından sonra rahmetli eşinin de adı olan Sevda-Cenap And tesisini 1965 yılında kurmuş, 1975’te de Sevda-Cenap And Müzik Vakfı’na dönüştürmüştür. Bu vakfın destekleriyle 1985’te başlayan Ankara Müzik Festivali gibi önemli katkıları olmuştur.
1960 yılların başına geldiğimizde TRT Madrigal Korosu kurulmuş ve 1964’te koronun şefi Bülent Arel yönetiminde ilk konserini vermiştir.
Ülkemiz koro müziğinin önde gelen, koro kültürüne önayak oluşturan topluluklarından ilki kuşkusuz 1970 yılında kurulan TRT Çoksesli Korosu’dur. Türkiye’nin ilk profesyonel a capella (eşliksiz) korosudur. Koronun kurucularından ilki; Devlet Çoksesli Korosu’nun da kurucularından olan, TRT’de yayımlanan “Pazar Konserleri”ni de yöneten, ülkemizde klasik müziği sevdiren, yurtdışında plak kayıtları yapan ilk değerli orkestra şefi Hikmet Şimşek… Bir diğer kurucu ise; Cumhuriyetimizin üçüncü kuşak kompozitörlerinden, müzik eğitimcisi, yüzlerce koronun kurulumuna katkı sağlayan, “Cumhuriyet”, “Kurtuluş” film müziklerinin yanı sıra hepimizin dilinde yıllardır söylenegelen çocuk şarkılarının, solfej kitaplarının, nice koro ve orkestra eserinin, aynı zamanda “Çerkes Süiti”nin de bestecisi Muammer Sun Hocamızdır.
Diğer önemli bir oluşum da Muzaffer Arkan öncülüğünde kurulan Ankara Çoksesli Müzik Derneği idi. Bu dernek 1973 yılında kurulmuş ve ülkemiz çoksesli müziğine büyük katkılar sunmuştur. 1996 yılında koro festivali ve yarışması adı altında Ankara Çoksesli Müzik Derneği’nin öncülüğünde ilklere imza atılmıştır.
Bir diğer önemli koromuz da 1988 yılında Hikmet Şimşek’in girişimleriyle kurulan, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Devlet Çoksesli Korosu’dur. Bu güzide koromuz da ilk konserini 1989 yılında “Türk Beşleri”nden Ahmed Adnan Saygun yönetiminde gerçekleştirmiştir. Devlet Çoksesli Korosu’nu Walter Strauss, Ahter Destan, İnci Özdil, İbrahim Yazıcı, Cemi’i Can Deliorman gibi isimler çalıştırmıştır, 2017 yılı itibariyle de koronun şefliğini Burak Onur Erdem sürdürmektedir.
1989 yılında ise Türkiye Polifonik Korolar Deneği adı altında çok önemli bir oluşum ortaya çıkmıştır. 1983 yılında Ankara ve İstanbul’da kurulan TRT Çoksesli Gençlik Korolarının başkent ayağının öncülüğünde bu dernek faaliyetlerine başlamıştır. TRT Ankara Çoksesli Gençlik Korosu’nun efsanevi şefi Prof. Mustafa Apaydın ve koronun koristleri ve onursal başkanı kompozitör Nevid Kodallı, Türkiye Polifonik Korolar Derneği’nin kurucu üyelerindendir. Derneğin başlattığı Türkiye Korolar Şenliği 1996 yılından bu yana aralıksız devam eden dev bir organizasyondur. Bu yıl da 26. Türkiye Korolar Şenliği 28 Mayıs-2 Haziran tarihleri arasında başkentte gerçekleştirilecektir.
2006 yılında İstanbul’da Sanatçılar Sanatseverler Kültür ve Dayanışma Derneği (SANSEV) kuruldu ve 2013 yılında ilkini düzenlediği SANSEV İstanbul Uluslararası Çoksesli Koro Festivali’nin bu sene dokuzuncusu düzenlenecektir. 9-12 Mayıs tarihleri arasında Maltepe Prof. Dr. Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek ve 4 gün boyunca 100’e yakın koro performans sergileyecektir.
Bir diğer etkinlik de 20-26 Mayıs tarihlerinde düzenlenecek olan İzmir Uluslararası Çoksesli Korolar Festivali… 100’den fazla katılımcı korolar performanslarını Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde sergileyecektir.
Benim de bu önemli festivallerde naçizane koro şefi olarak yöneteceğim korolar ve tarihleri şu şekilde:
9 Mayıs Perşembe günü saat 13.45’te SANSEV İstanbul Uluslararası Çoksesli Koro Festivali kapsamında Özel İstek Bilge Kağan İlkokulu Çoksesli Korosu ve yine aynı gün saat 15.45’te Özel İstek Bilge Kağan Ortaokul ve Lisesi Karma Çoksesli Korosu performanslarım olacak Maltepe Prof. Dr. Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde.
Ayrıca 25 Mayıs Cumartesi saat 10.00 oturumunda Beylikdüzü Çoksesli Gençlik Korosu ve yine aynı gün 12.30 oturumunda da yine Özel İstek Bilge Kağan Ortaokul ve Lisesi Karma Çoksesli Korosu performanslarımız yer alacak Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde.
Merak eden, izlemek, yerinde görüp dinlemek isteyenler olursa ülke genelindeki tüm çoksesli koro festivalleri ücretsizdir, bilgilerinize sunarım.
Güzel ve umut dolu günlerde görüşmek ümidiyle…
