Bağımsızlık Demokrasi Özgürlük Eşitlik Birlik

Наныу КIэлэцIыкIу ДжэгукIохэр

ТизэдэгущыIэгъу етымгъажьэзэ кIэкIэу Наныу игугъу кьэсшIы сшIогъу… Наныу КIэлэцIыкIу ДжэгокIо Куп, 2021-рэ илъэсым Станбул Кавказ Културэ Хасэм (ККХ), кIэлэцIыкIухэм Адыгабзэ хэщагъэу пэблагъэ хъунхэм фэшI зэхащагъ. Ащ ны тыхэри къыхэлажьагъ.

Мыр зигукъэкIыгъэр Шурдум Гюнсел. Ащ игухэлъ соц сетием инэкIубгъо зэрэщитхыгъэм кIэлэегъаджэу Айфер Сарытекин кIэлэцIыкIухэм адэлажьэ шIоигъоу ащ къызэрэфитхыжьыгъэм, Гюркан Демиркол проектым кIэща- кIо зэрэфэхъугъэм, Наныу гъогум тырищагъэ хъугъэ. КIэлэцIыкIухэр зиIэ Черкес унагъохэм макъэ арагъэIугъ, ахэр къыхэлажьэхи зиушъомбгъугъ.

Гухэлъым «Наныу» фэзыусыгъэр кIэлэегъаджэу Щейма Сэекъу.

Зыщыджэгущтхэ унэу ыгъэлэн Огуз Хьазыр ыштагъ, ар кIэлэцIыкIухэм алъыплъэрэ хасашъхьэм хэт.

Джэгуалъэхэм, пкъыгъохэм язэгъэгъотын, Хасэм и Бзылъфыгъэ Купэу Сэтэнай ыкIи унагъохэр, шIоигъоныгъэ зиIэхэр арых хэлэжьагъэхэр.

«Илъэсыбэ хьугъэу хэхэс чIыгум кIэлэцIыкIу IыгъыпIэ сыда щытимыI» зыфиIорэ упчIэм къыкIэлъыкIуагъ Наныу. ТикIэлцIыкIухэм кIонэу зырагъажьэкIэ яныдэльфыбзэ хэщагъэу хъунхэм ыкIи ныдэльфыбзэм хэтэу ины хъунхэу пчьэ афызэIуихыгъ. АпэрэмкIэ тикIэлэегъаджэу Айфер Сарытекин ымакъэкIэ яныдэльфыбзэ нэIуасэ фэхъугъэх тицIыкIухэр. КIэлэцIыкIу IыгъыпIэм зэрэщиргъаджэрэм ыкIи иныдэльфыбзэ дэгъоу зэришIэрэм ишIуагъэкIэ бзэр агуригъэIон пае шIыкIэ гъэшIэгъонхэр кьафегъотыгъ. Шэмбэт мафэ къэсми анахь цIыкIужъыем щыублагъэу чьэзэ макIох яеджапIэм. АдыгабзэкIэ орэдхэр, IурыIупчьхэр, къоджахьхэр зэрагъэшIагъэх, къашъох, джэгукIэхэр зэрагъашIэх. Анахь гуашIуагъор, яныдэльфыбзэ зэрагъашIэзэ цIыф шIулъэгъур зэрэзэхашIэрэр ары.

Мыгъэрэ еджэгъум тиегъэджакIоу Айфер Сарытекин ежь иIофшIэн Щыкъ Джанер фигъэшьошагъ. ТицIыкIухэм ныдэльфыбзэр зэраригъэшIагъэм, ар шIу зэраригъэлъэгъугъэм, щэIагъэ хэлъэу дахэу зэрадезекIуагъэм пае егъэджакIоу Айфер Сарытекин тхьаоегъэпсэу етIо. Наныу иеджэн Щыкъ Джанер льегъэкIуатэ.

 

-НэIуасэ зыкъытфэпшIына?

-Щыкъ Джанер: Сыадыг/черкес, слъэкъуацIэ Блэгъожъ. Къалэу Бига сыщыщ. Апшъэрэ гъэсэныгъэ техникэмкIэ инженерэу къэсыухыгъ. Ыпэрэ илъэсхэми Анкара ыкIи Бига Адыгэ Хасэхэм/Кавказ Хасэхэм сахэтыгъ, къыстефэрэмкIэ сащылэжьагъ. Мыгъэ Наныум щезгъэджэнхэу пшъэрылъ къысфашIыгъ. ТикIэлэцIыкIухэм ныдэльфыбзэр язгъэшIэным сыдэлажьэ, сипшъэрылъ дэгъоу згъэцакIэ сшIоигъу.

 

-Уиныдэльфыбзэ уицIыкIугъом щыублагъа, ыужкIэ зэбгъэшIэжьыгъа?

-Адыгабзэ сицIыкIугъом къысIуалъхьагъэп ау, тиунагъокIи къытэшIэкIыгъэхэми ренэу Адыгэ хабзэ щызэрахьау, адыгабзэ щызэхэсхэу щытыгъ. Тиунагъо сятэжъ нэмыкI адыгабзэкIэ гущыIэрэ исыгъэп, сэ ащ сыдэгущыIэным сыбзэ шIу сигъэлъэгъугъ. Тыбзэ зэзгъашIэу сырыгущыIэ къэсми ащ иIэшIугъэ, идэхагъэ нахь сызIэпишэу, нахь зэхасшIагъ ыкIи лъысэгъэкIуатэ, зэсэгъашIэ сыкъэуцурэп. Сэ зэзгъэшIагъэр кIэлэцIыкIухэм зэрязгъашIэрэм инэу сегъэгушхо.

 

-Наныу сыдэущтэу нэIуасэ уфэхъугъа, сыдэущтэу шъузэрихьылIагъа?

-Апэрэ мафэхэм ащыублагъэу Наныу сылъыплъэщтыгъ. Мыгъэ ащ щезгъэджэнхэу къызысаIом сыгушIозэ сштагъэ. Наныу зэкIэхэми тые. «Лъэшэу дэгъугъэ тэ тицIыкIугъоми щыIагъэмэ» озгъаIорэ гухэлъ шIагъу. КIэлэцIыкIухэм яныдэльфыбзэ ябгъэшIэныр, лъэпкъ хабзэм хэпщэнхэр сэ ренэу сихъопсапIэу щытыгъ. КIэлэегъэджэ лъэшэу Айфер ыуж мы IэнатIэр къызэрэсфагъэшъошагъэм инэу сырэгушхо. КIэлэцIыкIухэм афэгъагъахьыгъэ Iофыгъохэм, ахэр ти културэ ашIэу пIугъэнхэм гукIэ сыфэщэгъэу сыщыт. Мы гухэлъ шIагъом (проектым) зиIахьышхо хэлъэу щытхъу къызылэжьыгъэу, Илъэсым Ят цIэр зэрапэсыгъэ Гюркан Демиркол пшъэрылъ къысфишIыгъэу, Станбул Кавказ Културэ Хасэм щылажьэрэ ны тыхэм ыкIи шIоигъоу хэлажьэхэрэм сырягъусэу ныдэльфыбзэм анаIэ тырядгъэдзэн фшI мыгъэрэ IофшIэныр едгъэжьагъ.


nanu.adigabze.net
nanu.adigabze.net/nanu.apk
instagram.com/nanucocuk


-КIэлэцIыкIухэр ыкIи ныдэльфыбзэр тIом, сыд къытэпIощтыр?

-Ныдэлъфыбзэр, кIэлэцIыкIум илъэпкъ културэр-иличностыр зыпсахьырэ кIуачIэр ары. КIэлэцIыкIухэм яныдэльфыбзэ зэрагъашIэ зыхъукIэ, ащ дакIоу яхьишъэ зэрегъашIэ, иличност ыкIи къызхэкIыгъэр зэхашIэ. Наныум щеджэхэрэм мыхэр ахэтлъхьаным тыпылъ. Мыхэр ядгъашIэнхэ зыхъукIэ тиIэпэIэгъух, орэдхэр, джэгукIэхэр, Iуры Iупчьэхэр, хырыхахьэхэр, тиатралнэ пычыгъохэр. ЦIыфшIулъэгъум ифэбагъэ зэхашIэзэ ныдэльфыбзэм ишIулъэгъуи ахэтэлъхьа.

 

-Зэрэхъурэмджэ узфеджагъэм фэшъхьаф шъхыпкъ узэрэлажьэрэр. ГущыIэм пае егъэджакIо ухъугъ. Узэмыжагъэу узэрихьылIагъэхэр ыкIи Непэ нэсэ къэпкIугъэр зыфэдэр? Къиныгъа орыкIэ, псынкIагъа, гъэшIэгъоныгъа?

-Апэрэ мафэхэм сфэпсынкIагъэп, сыда пIомэ кIэлэцIукIухэм уахэтыным, ахэм ядунае ухэхьаным уфтегъэпсахьыгъэн фае. Арэу щытми ахэм яхыягъэ къиныри къагъэпсынкIэ. ПIуныгъэм упылъыныр, нахьи нахьэу цIыкIухэм уадэлэжьэныр, шъыпкъэр пIощтмэ тхьам ыгъэлъэпIагъ пIомэ хъущт. СимыIэнатIэу ыкIи сесагъэу зэрэщымытыгъэм къыхэкIэу апэрэ мафэхэр къин хьазырыгъ. Ау, егъэджакIоу Щейма ыкIи унагъохэм яIэпыIэгъу инэу ишIуагъэ къэкIуагъ. КIуачIэ къысатыгъ, сыгу къыдащэягъ. Джы тхьамафэ къэсми цIыкIухэм сазэрэIукIэрэм, гушIожьхэу Наныум ахэр къызэрэкIо- хэрэм, IаплI къысащэкIэу яныдэлъфыбзэ зэрязгъашIэрэм инэу гухахьо хэсэгъуатэ.

 

-Наныум мыгъэ сыд фэдэ Iофа щыщгъэцIэкIэщтхэр?

-Мыгъэрэ еджэныри лъыдгъэкIотэщт, тиIэпыIэгъухэр къэзгъэлъагъорэ веб нэкIубгъо ыкIи электронэ тиIэщт, ащ итыщыт Адыгэ орэдхэм, хырыхахьэ ыкIи пшысэхэм нахь тынаIэ атетгъэтынэу ары. Ащ нэмыкIэу Хэкум ыкIи хымэ чIыгум щыIэ ти орэдыIохэм, зэхэщагъэ купхэм тадэлажьэ. Адыгабзэм и Мафэ Гъэтхапэм и 14-м зэхащэщтым ны тыхэр ягъусэу Наныур хэлэжьэщт. Иъэсым икIэухым ти кIэлэцIыкIухэм пчыхьа зэхахьэ яIэщт, ащ орэдхэр къыщаIонхэу тэгъасэх. ТикIэлэцIыкIухэм илъэсым гъэхьахьэу яIэр плъэгъуныр сыдым ымыуас.

 

-Гъэсэныгъэм еджапIэм-егъэджакIом-кIэлэеджакIом- ны тыхэм чIыпIэ ин щаубыты. Наныум мыхэм сыд фэдэ чIыпIа щаIыгъыр?

-Лъытэныгъэ зыфэсшIырэ ны тыхэр сэ инэу сикIочIэгъух. КIэлэцIыкIухэм ныдэльфыбзэр еджапIэм зэрэщызэрагъашIэрэм дакIоу унэгъо кIоцIым имызакъоу мафэ къэсми тэди щызэхахын фае. Унагъохэм пшъэрылъ мы лъэныкъомкIэ зэрагъэцакIэрэм ишIуагъэ къакIо, кIэлэцIыкIухэм ныдэльфыбзэр шIэгъошIу афэхъу. Апэрэ тхьамафэм щыублагъэу мы проектыр зэраштагъэм лъэшэу сигъэгушIуагъ. Унагъохэм яIэпэIэгъу мэхъумэ, тхьамафэм сыхьатитIукIэ ныдэльфыбзэр ябгъэшIэн лъэкIыщтэп. ЕджапIэм щызэрагъэшIагъэ джэгукIэхэр, орэдэхэр унэм зыкIожьыхэкIэ веб страницэм е телефонхэм атетхагъэмкIэ едэIужьых еплъыжьых, ащ ишIуагъэ къакIо. ИтIанэ ны тыхэм апае диялектитIумкIэ гущыIалъэхэр зэдэгущыIэгъухэр тетхагъэу афзэтэгъэпэшы.

 

-Наныу ДжэгокIо Купыр бэкIае шIагъэу ныдэлъфыбзэмкIэ шъогъасэх, кIэлэцIыкIухэм уакIэрыплъым Наныум ишIуагэ якIэу ахэолъагъуа?

-КIэлэцIыкIухэр зыщыгугъужьхэу, Адыгабзэм шIулъэгъоу фашIэрэм зэрэхахьорэр къахэщы. ЕгъэджакIоу Айфер зэрадэлэжьагъэм, ахилъхьагъэ шIулъэгъум зэрищэлIагъэх, зэныбджэгъух. ЕджапIэм щызэрагъэшIагъэ гущыIэхэр тIэкIу тэIкIоу тэди къызэрщаIорэр ны тыхэм къыднагъэсыжьы ащ сегъэгушIо. КIэлэегъаджэу Щейма зэриIоу, «КIэлэцIыкIу зырызхэр дэIуакIох, гущыIэхэр аугъоим зэIуагъакIэзэ зэрагъэшIагъэр къаIутэкъоу къаIожьэу. Ахэтых псынкIэу зыкъапхъуатэу, зэрашIэрэр иIуплъэкIэ къыуигъашIэу». Ахэр ины зыхъухэкIэ бзэр зэрагъэшIагъэу агъэоIршIэу зытлъэгъукIэ тэщ нахь гушхо щыIэнэп щтын.

-Наныу ны тыхэр ыкIи егъэджакIохэр шъузэгъусэу Наныу ДжэгокIо Куп (НДжК) зэхэшъущагъ. Аужырэ упчьэр мары; НДжК сыда ышIагъэхэр ыкIи тапэкIэ ышIэнэу игухэлъхэр.

-НДжК, Адыгабзэ изэгъэшIэн изакъоп, тикIэлэцIыкIухэм тихабзэ бзыпхьэхэр, лъэпкъшIэжь ыкIи яличност дакIоу кIэлэцIыкIу джэгукIэхэр орэдхэр, псшысэхэр ядгъэшIэныр ары. Гъэсэныгъэм ишапхьэ тыкъыпкъырыкIызэ пстэури къызэлъиубытыным тынаIэ тетэгъэты ыкIи ахэр ядгъашIэхэ зыхъукIэ емызэщнхэм фэшI джэгукIэхэм ахэтэщэх. Наныу, кIэлэцIыкIухэмрэ ны тыхэмрэ зэрещалIэх, зэгъусэу зэрагъашIэ, къызхэкIыгъэ лъэпкъым икупкI щыгъуазэ ешIых. Непэ нэсэ тиIофшIэн щыдгъэцакIагъэр, гъэсэныгъэмкIэ шIэныгъэ зиIэхэм къытаIохэрэр ары. Ащ ишIуагъэкIэ дгъэIорышIэрэ нэрылъэгъу е нэрымылъэгъу IэпэIэгъухэр къэтэугупшысых. ТиегъэджакIо Айфер ыугъоигъэу аригъэшIагъэ орэдхэр орэдыIохэм къядгъэон, орэдыкIэхэри теттхэжьыщтых. Ащ нэмыкIэу хасэм иныбжьыкIэхэм сурэт гъэтхьыгъэхэр зыдэт тхылъхэр цIыкIухэм агъэлэжьынхэу зэрагъэпэшыщт, орэд зытетхагъэ видеохэр ыкIи нэмыкIхэр бэ тыгу хьэльыр. КIэу къакIохэу бзэр зымышIэхэрэм апае псэушъхьахэр къэдгущыIэхэзэ макъэхэр тетхагъэу мулт филмхэм едгъэдэIухэзэ ядгъэшIэщт. Мыхэр зэкIэхэри зэхэубытагъэу портал тиIэщт. НДжК, игухэлъхэр зэпыущтхэп, кIэлэцIыкIухэм агу рихьыщт пкъыгъохэм ахэдгъэхьощт, ны тыхэм гъусэныгъэ адитиIэщт, кIэлэцIыкIухэм япчьагъэ хэдгъэхьоным тыпылъыщт. БзитIумкIи къэгущыIэхэрэм тафыщэкIэ, ахэр зыбгъукIэ зэдгъэгъотыным тыпылъ, адырабгъумкIэ тэщ фэдэу проект зыиIэхэм тадэлажьэ. КъыкIэлъэIухэм Наныу икъутамэхэр Хасэхэм, къалэхэм ащзэIутхын тыгу хэлъ. Чыжьэу тэплъэ, инэу тэгугъэ. КьыддеIэу къыддезгъаштэ зышIоигъохэм типчьэхэр афызэIухыгъ.

 

-ГъэшIэгъонэу проектэу/гухэлъ шIагъоу ежъугъэжьагъэм пае, мыщ къыдезгъэштагъэ Станбул Кавказ Културэ Хасэм, ны тыхэм ыкIи псэкIэ узэрэдэлажьэрэм пае ори тхьашъоегъэпсэух.

 

Адыгабзэм езгъэкIугъэр: МэфшIукъо Щенгюл

 

Yazarın Diğer Yazıları

Sosyal Medyalarımız

4,890BeğenenlerBeğen
1,353TakipçilerTakip Et
4,000TakipçilerTakip Et

Son Yazılar

- Advertisement -spot_img